Info-avond Wilde bijen

Vorige week schreef ik hier nog over wilde bijen (en een derde artikeltje is in de maak – beloofd is beloofd!), en vandaag vind ik toevallig onderstaande uitnodiging in mijn mailbox. Voor mensen in het Hageland zeker een aanrader. (Let op, het is morgenavond al, en vooraf inschrijven is nodig!)
Meer info (en enkele andere data) vind je ook nog via deze link.

uitnodiging info-avond wilde bijen

De info-avond gaat drie keer door (en dus niet alleen op de datum op de uitnodiging):

  • woensdag 17 april 2013 om 19.30 u.: Bezoekerscentrum Webbekoms Broek in Diest (Vanaudenhovenlaan 48)
  • vrijdag 26 april 2013 om 19.30 u.: Villa Coremans in Aarschot (Gelrodeweg 2)
  • woensdag 22 mei 2013 om 19.30 u.: Gemeentehuis Tremelo (Veldonkstraat 1)

Deelname is gratis, maar inschrijven verplicht via Nobby Thys, biodiversiteitsmedewerker Regionaal Landschap Noord-Hageland.

Ons nieuwe fotomodel…

Tiense vechtkriel - haan

Omdat we zaterdag iets te vieren hadden, heb ik die dag mijn mailbox niet één keer geopend.  En gisterochtend vond ik dan ook, een tikkeltje laat, een mailtje van Madame Boerenerf: “Of ik nog steeds interesse had in hun haan?  En dat ze hem dan morgen (vandaag dus) of maandag eventueel wel wilden brengen…!”

Ja, interesse in die haan zeker wel, maar om die mensen daar helemaal vanuit de omgeving van Tienen naar hier te laten afzakken… Op maandag had ik ook wel tijd om hem te komen halen…  Maar intussen was het al een dag later dan voorzien, en de Boerenerfse agenda voor maandag was alweer gevuld.  Dus spraken we na wat mailtjes over en weer toch af dat ze het beestje naar hier zouden brengen.

De mooie Tiense vechtkriel leek zich bij zijn nieuwe harem (twee dikke legbastaarden en een klein chabot-krieltje) wel op zijn gemak te voelen, maar we vroegen ons met z’n allen af, waar hij de nacht zou doorbrengen? Een haan die gewend was in de bomen te slapen, zou hoogstwaarschijnlijk niet voor het hok kiezen… Maar als hij net zoals ons vorige haantje in een boom sliep, zou hij er dan in slagen de ren terug te vinden?  (Ons Chaboot-haantje stond elke ochtend buiten het poortje van de ren te wachten om terug binnen gelaten te worden.  Toen we met vakantie waren, en de vrienden die ‘dierendienst’ hadden één ochtend niet present waren is hij betere oorden gaan opzoeken…)

De rest van het verhaal…

Koekoeksbijen… krakers van ondergrondse nesten

  1. Wilde bijen in mijn tuin – nestelend in de aarde
  2. Koekoeksbijen… krakers van ondergrondse nesten
  3. Een vosje in de kippenren!
  4. Met een bijenhotel lok je geen bijen…
  5. Bij-denkingen
  6. Het bijenhotel gevonden!
  7. Grote Wolbij
  8. Gehoornde metselbij – Osmia cornuta
  9. Linnaeus en de Rosse Metselbij
  10. Week van de bij: Grote Wolbij
  11. Week van de bij: Weidehommel
  12. Week van de Bij: de Tuinbladsnijder, een behangersbij
  13. Een nakomertje: Grote klokjesbij
  14. Wilde bijen in mijn tuin: de Tronkenbij

Koekoeksbijen, zo noemt men een aantal geslachten van wilde bijen die zich inderdaad als een koekoek gedragen: wanneer een andere bijensoort de nestkamer heeft klaargemaakt en volgestopt met stuifmeel, breekt de koekoek in en deponeert er haar eigen eitjes zodat de larven wanneer die uitkomen zich kunnen volvreten aan het opgeslagen stuifmeel. (De eventeel reeds aanwezige eitjes worden niet opgegeten: in tegenstelling tot wespen zijn bijen vegetariërs… Maar doordat de koekoeksbijen een snellere ontwikkeling doormaken, blijft er onvoldoende voeding over voor de larven van de gastheersoort.)
Gisteren nam ik twee geslachten van wilde bijen onder de loep. Ik vertelde over zandbijen en groefbijen. Beide soorten graven in het zweet huns aanschijns en volledig eigenpotig een nestkamer in de aarde. En waar zandbijen en groefbijen in de aarde nestelen, verschijnen na een tijd vaak ook koekoeksbijen…

Nomada flava - Gewone wespbij, een koekoeksbij
Nomada flava – Gewone wespbij

Wespbijen

De Wespbijen zijn een geslacht van koekoeksbijen die het op zandbijen gemunt hebben.
Meer over Wespbijen en Bloedbijen

Wilde bijen in mijn tuin – nestelend in de aarde

  1. Wilde bijen in mijn tuin – nestelend in de aarde
  2. Koekoeksbijen… krakers van ondergrondse nesten
  3. Een vosje in de kippenren!
  4. Met een bijenhotel lok je geen bijen…
  5. Bij-denkingen
  6. Het bijenhotel gevonden!
  7. Grote Wolbij
  8. Gehoornde metselbij – Osmia cornuta
  9. Linnaeus en de Rosse Metselbij
  10. Week van de bij: Grote Wolbij
  11. Week van de bij: Weidehommel
  12. Week van de Bij: de Tuinbladsnijder, een behangersbij
  13. Een nakomertje: Grote klokjesbij
  14. Wilde bijen in mijn tuin: de Tronkenbij

Jarenlang heb ik in mijn tuin geen wilde bijen gezien…
Waarschijnlijk zaten ze er wel, maar ik herkende ze niet voor wat ze waren. Niet dat ik ze niet hoopte te zien, niet dat ik er niet naar zocht, maar ik had bij ‘wilde bijen’ een heel ander beeld dan wat het uiteindelijk bleken te zijn.
Een wilde bij, dat zou wel iets zijn van de grootte van een honingbij, maar wellicht wat anders van kleur?
Intussen weet ik, dat sommige bijtjes nauwelijks groter zijn dan een flinke mier, en dat heel wat solitaire bijen kleiner zijn dan een honingbij.

De vele bijenhotels die tegenwoordig overal in tuinen en op het internet opduiken doen misschien vermoeden dat alle solitaire bijen nestelen in holle rietstengels of in gangen in hout (geboord door kevers/keverlaven, of door een goeie ouwe Black&Decker of Metabo), maar heel wat wilde bijen in mijn tuin zijn beestjes die in de grond leven.

Zandbijen

De zandbijen, Andrena sp., zijn met een 70tal soorten het grootste geslacht wilde bijen in Nederland en Vlaanderen. Een aantal soorten maken gangen verticaal in de grond, andere hebben een wand van zand of leem nodig om een nest te maken (Dat zijn dus de soorten die in de leembakjes op de Fruitberg kunnen komen nestelen.).
Sommige soorten zijn amper een halve centimeter lang (en dat zijn de soorten die ik gemakshalve als ‘een wilde bij’ benoem), andere kunnen wel een centimeter groot worden, het vrouwtje eventueel zelfs een tikkeltje groter (maar ze blijven dus een stuk kleiner dan een honingbij).

Andrena cineraria - Asbij
Andrena cineraria | Asbij

Klik voor meer over de Asbij… en nog andere wilde bijtjes

Planten die je gastvrijheid misbruiken

Zeepkruid - Saponaria officinalis

Er zijn zo van die planten die je liever kwijt dan rijk bent.
En ik heb het niet over wat gemeenzaam als onkruid wordt bestempeld…
Ik heb het over planten die je zelf in je tuin haalt, of via goedbedoelende vrienden in je handen gestopt krijgt, maar die al snel iets te enthousiast blijken te groeien en bloeien.

Ik heb er zo ook een paar in mijn tuin…

Mijn echte woekeraars

Met stip op één staat zeepkruid (Saponaria officinalis). Ooit heb ik dat bij Ecoflora gekocht omdat het een inheemse wilde plant is die goed tegen droogte kan, en waarover ook als gebruikskruid wel wat over te vertellen valt.
Maar wat ik me niet realiseerde is, dat dit kruidje flinke worteluitlopers vormt. En daardoor groeit het kweekgrasgewijs door je hele border heen en is niet meer weg te krijgen. Ik probeer de plant dus te verzwakken door alles wat ik zie opduiken meteen weg te halen, maar het lijkt een verloren strijd. Ik heb er me dan ook maar bij neergelegd dat het maximaal haalbare zal zijn om de groei van de plant wat in te dijken, want de hoop dat ze nog ooit verdwijnt uit de border voor het huis heb ik opgegeven.

Maar zeepkruid is niet de enige!

Tuingereedschap opbergen

spade-ophangrek

Ik weet niet hoe het andere tuiniers vergaat, maar ik ben niet alleen een verzamelaar van planten en zaden en tuinboeken, maar ook aan een goed stuk tuingereedschap kan ik moeilijk weerstaan. Manlief is bovendien met het zelfde virus besmet, en de catalogus van de Wiltfang is hier niet alleen een ‘salontafelboek’, maar wordt ook nog gelezen en doorgeplozen ook.

En ik weet niet hoe andere tuiniers zijn, maar manlief en ik houden van orde.
(Manlief gaat het uitproesten van het lachen als hij het hoort, maar het is waar, ik hou echt van orde…)
Een groot verschil tussen manlief en ikzelf is echter, dat ik helaas heel veel moeite heb met orde scheppen en orde houden.
Manlief daarentegen, die is daar buitengewoon sterk in.

En dan maakt een catalogus als die van de Wiltfang je niet noodzakelijk hebberig, maar eventueel wel creatief…
Zo zag manlief al bladerend in de catalogus bijvoorbeeld een ‘steelgereedschaprek‘ passeren. Meer had hij niet nodig om te besluiten dat onze spades voortaan netjes aan een rek worden opgehangen… Niet een rek van de Wiltfang van € 12.00, maar een zelfgemaakt rekje van stukjes afvalhout. Twee spades met D-handvat (veel gemakkelijke om mee te werken dan een T-handvat) kregen een plekje aan rekje dat een variant was op het thema.
(Een opmerkzaam lezer kan zien (klik op foto voor groter formaat), dat rechts naast de spades twee borsteltjes zijn opgehangen, kwestie van na het werk de spades schoon te vegen!)

Klik hier voor de rest van het tuingereedschap

En plots is het dan lente…

Speenkruid en Sneeuwroem | Ranunculus ficaria subsp. bulbifer - Chionodoxa lucillae

Natuurlijk had ik vanmorgen al wel gezien dat het zonnig was (al was het nog bitter koud toen ik de kippen ging voeren…)…
Maar het was pas rond een uur of tien, elf, dat ik toevallig vanachter mijn computer een blik naar buiten wierp, en de bloemen onder de beuken met toonden dat ons nu echt nog een keer een lentedag gegund werd…
Niet alleen het Speenkruid dat al af en toe zijn knopjes had geopend, maar ook de Sneeuwroem die al meer dan een week aarzelde: “Zou ik, of zou ik niet”, had nu besloten toch maar eens te gaan bloeien. (Sneeuwroem weet mij andere jaren altijd weer te verrassen: wekenlang speur ik de grond af naar de eerste sprietjes en dan plots laten zich de groene bladpuntjes zien en minder dan een week later staan de blauwe sterretjes open. Dit jaar zaten er twee weken tussen het eerste spoortje blauw en de geopende bloemen…).
Ook onder beuken – maar vandaag niet op de foto – komen de bloemen van de Vingerhelmbloem open.

In zijn geheel ziet de tuin er nog kaal uit…
Het grauwgele gras laat overduidelijk zien dat het NIET blij is met de sneeuw die er zo vaak gelegen heeft, en de hagen, die zich anders begin april al groen gesluierd hebben, staan er nog kaal en dor bij. Mijn allereerste blogpostje, op 12 februari 2007, toonde een fotootje van de eerste meidoornblaadjes die toen te zien waren. Op dit ogenblik staan nog heel wat meidoorns er kaler bij.

Naar de foto’s van de andere bloeiers

Langzaam maar zeker…

…maar zeker langzaam komt de lente.
Tijdens de winterprik van half maart leek de natuur zich daar niet al te veel van aan te trekken.
Ondanks de sneeuwlaag zag ik dat er op een week tijd toch heel wat veranderd was in de tuin.

Maar die laatste, veel te late periode van vrieskou lijkt de natuur toch wel heel erg te hebben doen schrikken.
Kopschuw lijken de bloemen geworden.

Sneeuwroem | Chionodoxa lucillae

Sneeuwroem (Chionodoxa lucillae) is gewoonlijk een ster in het plots tevoorschijn springen:
De ene dag zie je de eerste voorzichtige sprietjes groen uit de aarde piepen, de volgende het eerst blauw van de knoppen, en nog twee dagen later op z’n allerhoogst staan de bloempjes wijd open.
Maar niet dit jaar: Afgelopen maandag zag ik het eerste zweem van blauw, en ik was er ‘dus’ van overtuigd dat ik woensdag hier de eerste bloempjes kon laten zien.
Niks hoor… We zijn alweer drie dagen later en de knoppen zijn nog vast gesloten.

En nog meer bloemen die wel willen maar niet kunnen…

Roomse Kervel – een veelzijdig kruid

Toen Boer Thomas zich een paar dagen geleden verwonderd afvroeg of ik écht al kervel in de tuin had, realiseerde ik me dat Roomse Kervel (Myrrhis odorata) eigenlijk niet zo’n bekend kruid/groente is.
En geloof me: dat is volkomen ten onrechte. Roomse Kervel is een gemakkelijk en mooi kruid, en je kan het op talloze manieren gebruiken.

Myrrhis odorata - Roomse Kervel
Roomse Kervel – 09 feb. 2008

Bij ‘kruidentuin’ denken veel mensen spontaan aan een zonnig en droog plekje in de tuin, waar je een aantal mediterrane geur- en smaakplanten kweekt.
Maar er zijn ook een heleboel schaduwplanten die als keukenkruid kunnen worden toegepast. (In een vroegere blogpost vind je een lijstje van kruiden voor de schaduw.)
En bij die schaduwkruiden is Roomse Kervel één van mijn absolute favorieten.
Hoe gebruik je Roomse Kervel?

Pompoensoufflé met lentekruiden

Pompoensoufflé met lentekruidenDe kalender beweert dat het lente is… en dus maak ik iets klaar met lente. Lentekruiden dus maar…
Een soufflé van wintergroenten, pompoen en knolselder, en met voorjaarskruiden.
De allerlaatste hokkaido-pompoen uit de voorraad – in de kelder ligt nu echt niet veel meer van de oogst van vorig jaar.

Toen ging ik naar de tuin en ik bracht mee…
Een paar blaadjes daslook, een toefje Roomse kervel. Een handvol paardenbloemenblad, de eerste scheutjes brandnetel.
Enkele sprietjes bieslook, wat kleine veldkers en wat venkelgroen.
Klik hier voor het recept