Te mijden kruiden

Kruiden zijn niet altijd zo onschuldig als ze lijken…
Echter, vooraleer je je zorgen maakt over het gebruik van kruiden tijdens je zwangerschap, vraag ik je echter om even stil te staan bij alcoholgebruik:

ER IS GEEN VEILIGE DOSIS ALCOHOL TIJDENS DE ZWANGERSCHAP.
Waar vroeger enkel FAS (Foetaal Alcohol Syndroom) gezien werd als gevolg van alcoholgebruik tijdens de zwangerschap, weten we intussen dat FASD (Foetal Alcohol Spectrum Disorder) veel frekwenter is.
Zelfs van één avondje drinken, van een paar glaasjes kan je baby levenslang de gevolgen dragen.
Lees meer op de website van de FASstichting.

 

 

Vaak wordt, terecht, de vraag gesteld of een bepaald kruid tijdens de zwangerschap mag worden gebruikt. Het is inderdaad niet omdat een remedie ‘natuurlijk’ is, dat ze ook onschadelijk is. Planten kunnen uiterst krachtig werkende inhoudstoffen bevatten, en kunnen zeer nuttig, maar ook erg schadelijk zijn.
In januari 2004 dook Hilde De Graen haar cursussen en notities in, en bezorgde mij het volgende overzicht dat ik hier met heel veel plezier weergeef.

Let op: Deze pagina betreft het medicinaal gebruik van kruiden. Culinair gebruik is meestal wel toegestaan (wordt dan vermeld). Dit overzicht gaat uit van maximale voorzichtigheid. Je zal in onderstaand overzicht bijvoorbeeld koffie terugvinden, maar ook cichorei. In februari 2008 schreef ik naar aanleiding hiervan nog een artikel over het gebruik van koffie en cichorei tijdens de zwangerschap, en wordt wellicht iets meer duidelijk over hoe je hiermee om dient te gaan.

Mogelijk heb je zelf tijdens de voorbije dagen, weken van je zwangerschap kruiden uit onderstaande lijst gebruikt.  Lees in dat geval volgende zin nogmaals:  Deze pagina betreft het medicinaal gebruik van kruiden. Culinair gebruik is meestal wel toegestaan (wordt dan vermeld). Dit overzicht gaat uit van maximale voorzichtigheid. Je zal in onderstaand overzicht bijvoorbeeld koffie terugvinden, maar ook cichorei.
… En besef dat het ‘culinair gebruik’ van een bepaald kruid, vaak niet schadelijker is dan het (culinair) gebruik van koffie… dus niet het gebruik van koffie voor medicinale doeleinden (in doseringen vele malen hoger dan wat in je dubbele espresso gaat).

Elders op deze site vind je een overzicht van kruiden die eventueel tijdens de zwangerschap wel medicinaal kunnen worden toegepast bij bepaalde kwaaltjes.

 

Algemeen overzicht van te mijden kruiden

Zelfs de kruiden die onder normale omstandigheden, en in gestandaardiseerde vorm over het algemeen probleemloos kunnen worden gebruikt (mits natuurlijk onder toezicht van een bevoegd persoon), dienen tijdens de zwangerschap met de nodige omzichtigheid te worden gebruikt.
Vaak wordt zelfs voorgesteld om tijdens het eerste zwangerschap kruiden hoogstens ‘voor culinair gebruik’ toe te passen. Het zich ontwikkelende embryo is immers uiterst gevoelig voor allerhande toxische invloeden.

Kruiden die kunnen worden ondergebracht in één van volgende groepen, worden in elk geval ontraden:

  • Sterk laxerende, antrachinonen bevattende kruiden: Deze kruiden hebben niet alleen een prikkelende werking op de gladde spieren van de darmwand, maar kunnen ook de baarmoederspieren prikkelen.
  • Bittere kruiden: Heel wat bitterstoffen hebben eveneens een prikkelende werking op de gladde spiercellen van de baarmoeder.
  • Alkaloïen-bevattende kruiden: Ook deze kruiden kunnen prikkelend inwerken op de uterus (baarmoeder).
  • Kruiden, rijk aan bepaalde etherische oliën: Behalve het feit dat een aantal etherische olië neurotoxisch kunnen zijn (giftig voor het zenuwstelsel), zijn er andere die een invloed hebben op (de doorbloeding van) de placenta of prikkelend inwerken op de baarmoeder.
  • (Andere) kruiden met een emmenagoge werking: Naast de kruiden uit de hierboven genoemde groepen dienen ook alle andere kruiden te worden vermeden die een emmenagoge werking kunnen hebben, dwz die de menstruatie kunnen laten doorbreken. Dat elk kruid met een potentieel abortieve werking absoluut verboden is mag wel duidelijk zijn.
  • Kruiden met een phyto-oestrogene werking: Dit zijn kruiden die een werking die lijkt op die van oestrogenen. Hierdoor kan de hormoonbalans verstoord worden, wat een invloed kan hebben op het verloop van de zwangerschap zelf, maar eveneens op de ontwikkeling van de in- en uitwendige geslachtsorganen van de foetus, of op diens latere vruchtbaarheid.

Alfabetisch overzicht van tijdens de zwangerschap te mijden kruiden

De meeste kruiden worden hier twee maal genoemd, éénmaal met de officiële Nederlandse naam, éénmaal met hun botanische naam, tenzij deze zeer sterk op elkaar lijken en alfabetisch vlak bij elkaar liggen…

Dit overzicht omvat de kruiden die terug te vinden zijn die terug te vinden zijn op de lijst die de kruiden omvat waarvan de verkoop in voorgedoseerde vorm door de Belgische wetgeving is toegestaan. Het zijn dus om kruiden waarvan het gebruik onder deskundige begeleiding over het algemeen weinig risico’s inhoudt, doch die tijdens de zwangerschap toch dienen te worden vermeden. Hierna volgt ook nog een lijst van kruiden waarvan de verkoop in voorgedoseerde vorm niet is toegestaan, maar die nu en dan toch in theemengsels en dergelijke voorkomen.

Onderstaande lijst noemt de kruiden waarvan het gebruik onder vorm van thee, tinctuur, in tabletten of capsules afgeraden wordt. Houdt er rekening mee dat etherische olën in elk geval af te raden zijn – tenzij onder zeer gekwalificeerde begeleiding – dus ook van kruiden die hieronder niet vermeld worden.

  • Achillea millefolium – Duizendblad: In hoge dosering is het kruid baarmoederstimulerend, dit door de aanwezigheid van etherische oliën en bitterstoffen. Culinair gebruik is wel toegestaan, en ook de toepassing in de laatste weken van de zwangerschap.
  • Acorus calamus – Kalmoes: In hoge dosering is het kruid baarmoederstimulerend, dit door de aanwezigheid van etherische oliën en bitterstoffen. Culinair gebruik is wel toegestaan, mits spaarzaam.
  • Aesculus hippocastanum – Paardekastanje: Bevat hepatotoxische (= giftig voor de lever) looistoffen, daarom inwendig gebruik vermijden… Uitwendige toepassing kan wel interessant zijn.
  • Griekse Alant – Inula helenium:Door de menstruatiebevorderende werking.
  • Allium sativum – Knoflook: Mag matig gedoseerd als keukenkruid worden gebruikt.
    Bevat echter prikkelende zwavelverbindingen, en hoge dosis moeten daarom vermeden worden, ook onder vorm van knoflookolie of knoflooksupplementen, en dit ook tijdens de borstvoeding.
    Een gefermenteerd knoflookpreparaat met niet-prikkelende zwavelverbindingen is wel toegestaan.
  • Aloë vera, Aloë ferox – Echte Aloë: Bevat anthrachinonen, en moet om die reden volledig vermeden worden. Een anthrochinon-vrij preparaat kan wel gebruikt worden (Aloe-Juice ®).
  • Angelica archangelica – Engelwortel: Baarmoederprikkelend, en daarom te mijden in hogere dosering. Culinaire toepassing mag.
  • Angelica sinensis – Chinese Engelwortel: Vanwege de baarmoederstimulerende en menstruatiebevorderende werking niet toegestaan. Kan eventueel wel zinvol zijn na de bevalling.
  • Anijs – Pimpinella anisum: Baarmoederstimulerend in hoge doses. Kan spaarzaam worden toegepast als keukenkruid.
  • Apium graveolens – Selder: De in de etherische olie aanwezig apiol heeft in hoge dosering een baarmoederstimulerende werking. Culinair gebruik is in bescheiden mate toegestaan, maar het zaad en ook seldersap moeten vermeden worden.
  • Arctostaphylos uva-ursi – Beredruif: Ook te mijden tijdens borstvoeding.
  • Armoriaca rusticana – Mierik(swortel): Gebruik de verse wortel niet tijdens de eerste drie maanden van de zwangerschap (mosterdolie!). De gedroogde wortel hooguit zeer spaarzaam gebruiken.
  • Basilicum – Ocimum basilicum: De aanwezige etherische olie heeft een baarmoederstimulerende werking, daarom slechts spaarzaam gebruiken als keukenkruid. Kan wel tijdens de bevalling.
  • Bernagie, Komkommerkruid – Borago officinalis: Te vermijden omwille van de baarmoederstimulerende werking.
  • Beredruif – Arctostaphylos uva-ursi: Ook te mijden tijdens borstvoeding.
  • Betonie – Stachys officinalis: Hoge doseringen moeten worden vermeden omwille van de baarmoederstimulerende werking. Kleine hoeveelheden voor culinair gebruik zijn toegestaan, net zoals gebruik tijdens de bevalling.
  • Bittere Sinaasappel – Citrus aurantium: Omwille van de bitterstoffen en de etherische olie.
  • Blaaswier – Fucus vesiculosus: Wordt omwille van het hoge jodiumgehalte en de daaruit eventueel voortvloeiende schildklierstimulerende werking best volledig vermeden.
  • Borago officinalis – Bernagie, Komkommerkruid: Te vermijden omwille van de baarmoederstimulerende werking.
  • Boswelia carterii – Wierook: Omwille van de baarmoederstimulerende en menstruatiebevorderende werking.
  • Calendula officinalis – Goudsbloem: Inwendig gebruik is af te raden omwille van de baarmoederstimulerende en de phyto-oestrogene werking en de aanwezigheid van alkaloïden. Het kruid kan na de bevalling wel erg nuttig zijn bij de verzorging van
    hechtingen en tepelkloven.
  • Camellia sinensis – (groene) Thee: Beperk het gebruik tot maximaal twee kopjes per dag. Bevat alkaloïden, en kan leiden tot hartkloppingen en een versneld hartritme.
  • Capsella bursa-pastoris – Herderstasje: Kan door de baarmoederstimulerende werking eventueel tot premature contracties leiden, daarom best helemaal vermijden. Kan wel tijdens en na de bevalling gebruikt worden.
  • Capsicum annuum – Cayennepeper: De aanwezige etherische oliën hebben een baarmoederstimulerende werking. Bovendien kan het gebruik van het kruid een branderig gevoel in de slokdarm veroorzaken. Mag weliswaar in beperkte mate als keukenkruid worden toegepast, maar wordt onder deze vorm tijdens de borstvoeding toch best vermeden.
  • Carum carvi – Karwij: Hoge doseringen moeten omwille van de baarmoederstimulerende werking vermeden worden. Kan wel spaarzaam worden toegepast als keukenkruid.
  • Cascara – Rhamnus purshianus: Bevat anthrachinonen en alkaloïden en is daardoor baarmoederprikkelend en menstruatiebevorderend.
  • Cayennepeper – Capsicum annuum: De aanwezige etherische oliën hebben een baarmoederstimulerende werking. Bovendien kan het gebruik van het kruid een branderig gevoel in de slokdarm veroorzaken. Mag weliswaar in beperkte mate als keukenkruid worden toegepast, maar wordt onder deze vorm tijdens de borstvoeding toch best vermeden.
  • Chelidonium maius – Stinkende Gouwe: Door de aanwezigheid van alkaloïden en bitterstoffen sterk baarmoederstimulerend, en kan zelfs premature contracties veroorzaken. Daarom best volledig vermijden.
  • Chinese Engelwortel – Angelica sinensis: Vanwege de baarmoederstimulerende en menstruatiebevorderende werking niet toegestaan. Kan eventueel wel zinvol zijn na de bevalling.
  • Chicorium intybus – Chicorei: Omwille van de menstruatiebevorderende werking. Lees ook: AnneTannes Kruidenklets over Koffie en Cichorei tijdens de zwangerschap.
  • Cimifuga racemosa – Zilverkaars, Black Kohosh: Omwille van de baarmoederstimulerende werking. Kan wel gebruikt worden in de laatste weken voor de zwangerschap en tijdens de bevalling.
  • Cinamonum verum – Kaneel: Hoge doseringen vermijden omwille van de baarmoederstimulerende eigenschappen. Culinair gebruik kan wel worden toegestaan, en ook gebruik tijdens de bevalling is mogelijk.
  • Cinchona officinalis – Kinabast: Wordt best helemaal vermeden omwille van de aanwezigheid van alkaloïden en de baarmoederstimulerende werking. Bovendien wordt vermoed dat een aantal inhoudstoffen potentieel toxisch zijn voor de foetus.
  • Citrus aurantium – bittere Sinaasappel: Omwille van de bitterstoffen en de etherische olie.
  • Cnicus benedictus – Gezegende Distel: Heeft een menstruatiebevorderende werking. Mag eventueel wel worden gebruikt tijdens de laatste weken van de zwangerschap.
  • Coffea sp. – Koffie: Wordt omwille van de aanwezige alkaloïden best zoveel mogelijk vermeden tijdens de zwangerschap. Lees ook: AnneTannes Kruidenklets over Koffie en Cichorei tijdens de zwangerschap.
  • Commiphora molmol – Mirre, Myrrhe: Hoge doseringen moeten vermeden worden omwille van de baarmoederstimulerende en menstruatiebevorderende eigenschappen. Lage doseringen zijn eventueel toegestaan, alsook gebruik tijdens de bevalling.
  • Crocus sativus – Saffraan: Hoge doses moeten vermeden worden omwille van de baarmoederstimulerende eigenschappen. Culinair gebruik is wel toegestaan.
  • Dioscorea villosa – Wilde Yam: door de baarmoederstimulerende werking best volledig te vermijden tijdens de zwangerschap, tenzij op voorschrift van een arts; mag eventueel wel gedurende de bevalling gebruikt worden.
  • Gezegende Distel – Cnicus benedictus: Heeft een menstruatiebevorderende werking. Mag eventueel wel worden gebruikt tijdens de laatste weken van de zwangerschap.
  • Duizendblad – Achillea millefolium:< In hoge dosering is het kruid baarmoederstimulerend, dit door de aanwezigheid van etherische oliën en bitterstoffen. Culinair gebruik is wel toegestaan, en ook de toepassing in de laatste weken van de zwangerschap.
  • Engelwortel – Angelica archangelica: Baarmoederprikkelend, en daarom te mijden in hogere dosering. Culinaire toepassing mag.
  • Fenegriek – Trigonella foenum-graecum: Hoge doseringen vermijden omwille van de baarmoederstimulerende en phyto-oestrogene eigenschappen. Mag culinair in kleine hoeveelheden worden gebruikt.
  • Framboos(blad) – Rubus idaeus: Zeker gedurende het eerste zwangerschapstrimester te mijden omwille van de baarmoederstimulerende eigenschappen. In de laatste zes tot acht weken wordt het kruid wel interessant.
  • Canadese Geelwortel – Hydrastis canadensis: Werkt door de aanwezigheid van bitterstoffen en alkaloïden baarmoederstimulerend, en kan eventueel zelfs tot premature contracties leiden. Best helemaal te mijden, ook tijdens de borstvoeding. Tijdens de
    bevalling zelf is het gebruik eventueel toegestaan.
  • Cat’s Claw – Uncaria tomentosa: >Best geheel vermijden.
  • Chinese Engelwortel – Angelica sinensis: Vanwege de baarmoederstimulerende en menstruatiebevorderende werking niet toegestaan. Kan eventueel wel zinvol zijn na de bevalling.
  • Eugenia aromatica – Kruidnagel: Baarmoederstimulerend, best volledig te vermijden, tenzij eventueel tijdens de laatste zwangerschapsweken en de bevalling
  • Equisetum arvense – Heermoes: Bevat een voor de foetus te hoog gehalte silicium. Kortdurend gebruik onder medische begeleiding is eventueel toegestaan.
  • Foeniculum vulgare – Venkel: In hoge dosering hebben de zaden een baarmoederstimulerende werking tgv de etherische olie. Spaarzaam culinair gebruik is toegestaan.
  • Frangula alnus – Vuilboom, Sporkehout: Door de eventueel baarmoederprikkelende anthrachinonen; mag volgens bepaalde auteurs wel in bescheiden hoeveelheid en niet te langdurig gebruikt wordt
  • Fucus vesiculosus – Blaaswier: Wordt omwille van het hoge jodiumgehalte en de daaruit eventueel voortvloeiende schildklierstimulerende werking best volledig vermeden.
  • Canadese Geelwortel – Hydrastis canadensis: Werkt door de aanwezigheid van bitterstoffen en alkaloïden baarmoederstimulerend, en kan eventueel zelfs tot premature contracties leiden. Best helemaal te mijden, ook tijdens de borstvoeding. Tijdens de bevalling zelf is het gebruik eventueel toegestaan.
  • Gezegende Distel – Cnicus benedictus: Heeft een menstruatiebevorderende werking. Mag eventueel wel worden gebruikt tijdens de laatste weken van de zwangerschap.
  • Ginseng (Aziatische, Amerikaanse)- Panax ginseng, P. Quinquefolius: Hoogstens kortdurend gebruiken, zoniet bestaat er een risico dat vrouwelijke babies een teveel aan
    mannelijke kenmerken vertonen
  • Glycyrrhizza glabra – Zoethout: Afgeraden omwille van de menstruatiebevorderende werking en de phyto-oestrogene en baarmoederstimulerende eigenschappen. Daarenboven kan het kruid vochtvasthoudend en bloeddrukverhogend werken. Matig gebruik als keukenkruid is wel toegestaan
  • Gossypium herbaceum – Katoenstruik: Wordt omwille van zijn baarmoederstimulerende en menstruatiebevorderende werking best helemaal vermeden.
  • Goudsbloem – Calendula officinalis: Inwendig gebruik is af te raden omwille van de baarmoederstimulerende en de phyto-oestrogene werking en de aanwezigheid van alkaloïden. Het kruid kan na de bevalling wel erg nuttig zijn bij de verzorging van hechtingen en tepelkloven.
  • Griekse Alant – Inula helenium: Door de menstruatiebevorderende werking.
  • Hartgespan – Leonurus cardiaca: Wordt bij voorkeur vermeden omwille van de menstruatiebevorderende en zwak baarmoederstimulerende werking. Kan om die reden eventueel wel vanaf de laatste zwangerschapsweken en tijdens de bevalling worden toegepast.
  • Hedeoma pulegioides – Amerkikaanse Polei: Sterk baarmoederstimulerend. Volledig te mijden, ook tijdens de borstvoeding
  • Heermoes – Equisetum arvense: Bevat een voor de foetus te hoog gehalte silicium. Kortdurend gebruik onder medische begeleiding is eventueel toegestaan.
  • Herderstasje – Capsella bursa-pastoris: Kan door de baarmoederstimulerende werking eventueel tot premature contracties leiden, daarom best helemaal vermijden. Kan wel tijdens en na de bevalling gebruikt worden.
  • Hop – Humulus lupulus: Omwille van het gehalte aan phyto-oestrogenen.
  • Humulus lupulus – Hop: Omwille van het gehalte aan phyto-oestrogenen.
  • Hydrastis canadensis – Canadese Geelwortel: Werkt door de aanwezigheid van bitterstoffen en alkaloïden baarmoederstimulerend, en kan eventueel zelfs tot premature contracties leiden. Best helemaal te mijden, ook tijdens de borstvoeding. Tijdens de bevalling zelf is het gebruik eventueel toegestaan.
  • Hyssopus officinalis – Hyssop: Baarmoederstimulerend indien gebruikt in hoge doseringen. Spaarzaam gebruik als keukenkruid is wel toegestaan.
  • IJzerhard – Verbena officinalis: In hoge doses te vermijden omwille van de baarmoederstimulerende en menstruatiebevorderende eigenschappen. Kan wel van pas komen tijdens de bevalling.
  • Inula helenium – Griekse Alant: Door de menstruatiebevorderende werking.
  • Jeneverbes – Juniperus communis: Werkt baarmoederstimulerend door het gehalte aan etherische oliën en de bitterstoffen. Wordt
    daarom onder elke vorm vermeden, met uitzondering van een eventuele toepassing tijdens de bevalling
  • Juniperus communis – Jeneverbes: Werkt baarmoederstimulerend door het gehalte aan etherische oliën en de bitterstoffen. Wordt
    daarom onder elke vorm vermeden, met uitzondering van een eventuele toepassing tijdens de bevalling
  • Kalmoes – Acorus calamus: In hoge dosering is het kruid baarmoederstimulerend, dit door de aanwezigheid van etherische oliën en bitterstoffen. Culinair gebruik is wel toegestaan, mits spaarzaam.
  • Karwij – Carum carvi: Hoge doseringen moeten omwille van de baarmoederstimulerende werking vermeden worden. Kan wel spaarzaam
    worden toegepast als keukenkruid.
  • Katoenstruik – Gossypium herbaceum: Wordt omwille van zijn baarmoederstimulerende en menstruatiebevorderende werking best helemaal vermeden.
  • Zure Kers – Prunus cerasus: Baarmoederstimulerend door de aanwezigheid van bitterstoffen
  • Kinabast – Cinchona officinalis: Wordt best helemaal vermeden omwille van de aanwezigheid van alkaloïden en de baarmoederstimulerende werking. Bovendien wordt vermoed dat een aantal inhoudstoffen potentieel toxisch zijn voor de foetus.
  • Knoflook – Allium sativum: Mag matig gedoseerd als keukenkruid worden gebruikt.
    Bevat echter prikkelende zwavelverbindingen, en hoge dosis moeten daarom vermeden worden, ook onder vorm van knoflookolie of knoflooksupplementen, en dit ook tijdens de borstvoeding.
    Een gefermenteerd knoflookpreparaat met niet-prikkelende zwavelverbindingen is wel toegestaan.
  • Koffie – Coffea sp.: Wordt omwille van de aanwezige alkaloïden best zoveel mogelijk vermeden tijdens de zwangerschap. Lees ook: AnneTannes Kruidenklets over Koffie en Cichorei tijdens de zwangerschap
  • Komkommerkruid, Bernagie – Borago officinalis:Te vermijden omwille van de baarmoederstimulerende werking.
  • Kruidnagel – Eugenia aromatica: Baarmoederstimulerend, best volledig te vermijden, tenzij eventueel tijdens de laatste zwangerschapsweken en de bevalling.
  • Lavandula angustifolia – Lavendel: Omwille van de aanwezigheid van etherische olie en bitterstoffen. Spaarzaam culinair gebruik is toegestaan.
  • Lavas – Levisticum officinale: Werkt in hoge doseringen baarmoederstimulerend. Spaarzaam gebruik als keukenkruid is toegestaan. Kan nuttig zijn bij een moeizame en traag verlopende bevalling.
  • Lavendel – Lavandula angustifolia: Omwille van de aanwezigheid van etherische olie en bitterstoffen. Spaarzaam culinair gebruik is toegestaan.
  • Leonuris cardiaca – Hartgespan: Wordt bij voorkeur vermeden omwille van de menstruatiebevorderende en zwak baarmoederstimulerende werking. Kan om die reden eventueel wel vanaf de laatste zwangerschapsweken en tijdens de bevalling worden toegepast.
  • Levisticum officinale – Lavas: Werkt in hoge doseringen baarmoederstimulerend. Spaarzaam gebruik als keukenkruid is toegestaan. Kan nuttig zijn bij een moeizame en traag verlopende bevalling.
  • Lijnzaad – Linum ussitatissimum: Omwille van de phyto-oestrogene en baarmoederstimulerende werking.
  • Linum ussitatissimum – Lijnzaad: Omwille van de phyto-oestrogene en baarmoederstimulerende werking.
  • Maagdenpalm – Vinca minor: Baarmoederstimulerend en menstruatiebevorderend.
  • Maretak – Viscum album: In de eerste plaats omwille van de baarmoederstimulerende en menstruatiebevorderende werking, maar ook omdat sommige toxische bestanddelen wellicht de placenta passeren. Bij voorkeur volledig te vermijden dus.
  • Mariadistel – Silybum marianum: Omwille van de menstruatiebevorderende werking.
  • Echte Marjolein – Origanum majorana: Hoogstens spaarzaam gebruiken als keukenkruid, omwille van de baarmoederstimulerende werking.
  • Wilde Marjolein, Oregano – Origanum vulgare: Hoogstens spaarzaam gebruiken als keukenkruid, omwille van de baarmoederstimulerende werking.
  • Mentha pulegium – Polei, Poleimunt: Absoluut te mijden omwille van de sterk baarmoederstimulerende tot abortieve werking. Ook te mijden tijdens de borstvoeding.
  • Mierik(swortel) – Armoriaca rusticana: Gebruik de verste wortel niet tijdens de eerste drie maanden van de zwangerschap (mosterdolie!). De gedroogde wortel hooguit zeer spaarzaam gebruiken.
  • Mirre, Myrrhe – Commiphora molmol: Hoge doseringen moeten vermeden worden omwille van de baarmoederstimulerende en menstruatiebevorderende
    eigenschappen. Lage doseringen zijn eventueel toegestaan, alsook gebruik tijdens de bevalling.
  • Moederkruid – Tanacetum parthenium: De anthrachinonen kunnen baarmoederstimulerend werken en premature contracties veroorzaken. Best volledig vermijden.
  • Myristica fragrans – Nootmuskaat: Kan de prostaglandinesynthese (en vandaar bv de bloedstolling) beïnvloeden, en de etherische olie bevat hallucinogenen die ook een invloed kunnen hebben op de foetus. Vermijd het kruid daarom, tenzij in minimale hoeveelheden en dit enkel gedurende de laatste weken van de zwangerschap.
  • Nasturtium officinale – Waterkers: Omwille van de menstruatiebevorderende werking. Spaarzaam gebruik als keukenkruid is toegestaan.
  • Nootmuskaat – Myristica fragrans: Kan de prostaglandinesynthese (en vandaar bv de bloedstolling) beïnvloeden, en de etherische olie bevat hallucinogenen die ook een invloed kunnen hebben op de foetus. Vermijd het kruid daarom, tenzij in minimale hoeveelheden en dit enkel gedurende de laatste weken van de zwangerschap.
  • Ocimum basilicum – Basilicum: >De aanwezige etherische olie heeft een baarmoederstimulerende werking, daarom slechts spaarzaam gebruiken als keukenkruid. Kan wel tijdens de bevalling.
  • Origanum majorana – Echte Marjolein: Hoogstens spaarzaam gebruiken als keukenkruid, omwille van de baarmoederstimulerende werking.
  • Origanum vulgare – Wilde Marjolein: Hoogstens spaarzaam gebruiken als keukenkruid, omwille van de baarmoederstimulerende werking.
  • Oregano, Wilde Marjolein – Origanum vulgare: Hoogstens spaarzaam gebruiken als keukenkruid, omwille van de baarmoederstimulerende werking.
  • Paardekastanje – Aesculus hippocastanum: Bevat hepatotoxische looistoffen, daarom inwendig gebruik vermijden… Uitwendige toepassing kan wel interessant zijn.
  • Panax ginseng, P. Quinguefolius – Aziatische, Amerikaanse Ginseng: Hoogstens kortdurend gebruiken, zoniet bestaat er een risico dat vrouwelijke babies een teveel aan
    mannelijke kenmerken vertonen
  • Passiebloem – Passiflora incarnata: Door de aanwezigheid van anthrachinonen en etherische olie is er een duidelijke baarmoederstimulerende en menstruatiebevorderende werking. Dit kruid daarom best volledig vermijden.
  • Passiflora incarnata – Passiebloem: Door de aanwezigheid van anthrachinonen en etherische olie is er een duidelijke baarmoederstimulerende en menstruatiebevorderende werking. Dit kruid daarom best volledig vermijden.
  • Peterselie – Petroselinum crispum: Door de apiol in de etherische olie zijn hoge doseringen baarmoederstimulerend. Spaarzaam gebruik als keukenkruid kan wel, maar gebruik van het zaad en de wortel moet vermeden worden.
  • Petroselinum crispum – Peterselie: Door de apiol in de etherische olie zijn hoge doseringen baarmoederstimulerend. Spaarzaam gebruik als keukenkruid kan wel, maar gebruik van het zaad en de wortel moet vermeden worden.
  • Pimpinella anisum – Anijs: Baarmoederstimulerend in hoge doses. Kan spaarzaam worden toegepast als keukenkruid.
  • Polei, Poleimunt – Mentha pulegium: Absoluut te mijden omwille van de sterk baarmoederstimulerende tot abortieve werking. Ook te mijden tijdens de borstvoeding.
  • Amerikaanse Polei – Hedeoma pulegioides: Sterk baarmoederstimulerend. Volledig te mijden, ook tijdens de borstvoeding.
  • Prunus cerasus – Zure Kers: Baarmoederstimulerend door de aanwezigheid van bitterstoffen.
  • Chinese/Russische Rabarber – Rheum palmatum: Bevat anthrachinonen en alkaloïden en is daardoor baarmoederprikkelend en menstruatiebevorderend.
  • Rhamnus catharticus – Wegedoorn: Te vermijden omwille van de aanwezigheid van baarmoederprikkelende anthrachinonen.
  • Rhamnus purshianus – Cascara: Bevat anthrachinonen en alkaloïden en is daardoor baarmoederprikkelend en menstruatiebevorderend.
  • Rheum palmatum – Chinese/Russische Rabarber: Bevat anthrachinonen en alkaloïden en is daardoor baarmoederprikkelend en menstruatiebevorderend
  • Roosmarijn – Rosmarinus officinalis: Baarmoederstimulerend in hoge doses. Culinair gebruik is wel toegestaan.
  • Rosmarinus officinalis – Roosmarijn: Baarmoederstimulerend in hoge doses. Culinair gebruik is wel toegestaan.
  • Rubus idaeus – Framboos(blad): Zeker gedurende het eerste zwangerschapstrimester te mijden omwille van de baarmoederstimulerende eigenschappen. In de laatste zes tot acht weken wordt het kruid wel interessant
  • Rumex acetosa, Rumex patienta – Veldzuring, Spinaziezuring: Omwille van de aanwezigheid van baarmoederprikkelende anthrachinonen.
  • Saffraan – Crocus sativus: Hoge doses moeten vermeden worden omwille van de baarmoederstimulerende eigenschappen. Culinair gebruik is wel toegestaan
  • Salie – Salvia officinalis: Het gebruik van hoge dosissen moet vermeden worden omwille van de phyto-oestrogene en baarmoederstimulerende werking, en omwille van het gehalte aan bitterstoffen. Kleine hoeveelheden mogen culinair gebruikt worden. Gebruik tijdens de bevalling is mogelijk, maar opnieuw vermijden tijdens borstvoeding.
  • Salvia officinalis – Salie: Het gebruik van hoge dosissen moet vermeden worden omwille van de phyto-oestrogene en baarmoederstimulerende werking, en omwille van het gehalte aan bitterstoffen. Kleine hoeveelheden mogen culinair gebruikt worden. Gebruik tijdens de bevalling is mogelijk, maar opnieuw vermijden tijdens borstvoeding.
  • Sambucus nigra – Gewone Vlier: Enkel het gebruik van schors en blad moet vermeden worden.
  • Selder – Apium graveolens: De in de etherische olie aanwezig apiol heeft in hoge dosering een baarmoederstimulerende werking. Culinair gebruik is in bescheiden mate toegestaan, maar het zaad en ook seldersap moeten vermeden worden.
  • Senna alexandrina – Senna: Omwille van de baarmoederprikkelende anthrachinonen en de menstruatiebevorderende werking. Ook vermijden tijdens het zogen (krampjes bij de baby!)
  • Silybum marianum – Mariadistel: Omwille van de menstruatiebevorderende werking.
  • Bittere Sinaasappel – Citrus aurantium: Omwille van de bitterstoffen en de etherische olie.
  • Spinaziezuring, Veldzuring – Rumex patienta, Rumex acetosa: Omwille van de aanwezigheid van baarmoederprikkelende anthrachinonen.
  • Sporkehout, Vuilboom – Frangula alnus: Door de eventueel baarmoederprikkelende anthrachinonen; mag volgens bepaalde auteurs wel in bescheiden hoeveelheid en niet te langdurig gebruikt wordt.
  • Stachys officinalis – Betonie: Hoge doseringen moeten worden vermeden omwille van de baarmoederstimulerende werking. Kleine hoeveelheden voor culinair gebruik zijn toegestaan, net zoals gebruik tijdens de bevalling.
  • Stinkende Gouwe – Chelidonium maius: Door de aanwezigheid van alkaloïden en bitterstoffen sterk baarmoederstimulerend, en kan zelfs premature contracties veroorzaken. Daarom best volledig vermijden.
  • Tanacetum parthenium – Moederkruid:De anthrachinonen kunnen baarmoederstimulerend werken en premature contracties veroorzaken. Best volledig vermijden.
  • Echte Tijm, Wilde Tijm – Thymus vulgaris, Thymus serpyllum: De aanwezige etherische olie is waarschijnlijk in hoge dosis baarmoederstimulerend en menstruatiebevorderend. Spaarzaam gebruik als keukenkruid is toegestaan.
  • Thymus vulgaris, Thymus serpyllum – Echte Tijm, Wilde Tijm: De aanwezige etherische olie is waarschijnlijk in hoge dosis baarmoederstimulerend en menstruatiebevorderend. Spaarzaam gebruik als keukenkruid is toegestaan.
  • (groene) Thee – Camellia sinensis: Beperk het gebruik tot maximaal twee kopjes per dag. Bevat alkaloïden, en kan leiden tot hartkloppingen en een versneld hartritme.
  • Trigonella foenum-graecum – Fenegriek: Hoge doseringen vermijden omwille van de baarmoederstimulerende en phyto-oestrogene eigenschappen. Mag culinair in kleine hoeveelheden worden gebruikt.
  • Uncaria tomentosa – Cat’s Claw: Best geheel vermijden.
  • Valeriana officinalis: Best geheel vermijden.
  • Veldzuring, Spinaziezuring – Rumex patienta, Rumex acetosa: Omwille van de aanwezigheid van baarmoederprikkelende anthrachinonen.
  • Venkel – Foeniculum vulgare: In hoge dosering hebben de zaden een baarmoederstimulerende werking tgv de etherische olie. Spaarzaam culinair gebruik is toegestaan.
  • Verbena officinalis -ijzerhard: In hoge doses te vermijden omwille van de baarmoederstimulerende en menstruatiebevorderende eigenschappen. Kan wel van pas komen tijdens de bevalling.
  • Vinca minor – Maagdenpalm: Baarmoederstimulerend en menstruatiebevorderend.
  • Viscum album – Maretak: In de eerste plaats omwille van de baarmoederstimulerende en menstruatiebevorderende werking, maar ook omdat sommige toxische bestanddelen wellicht de placenta passeren. Bij voorkeur volledig te vermijden dus.
  • Vlas (ic Lijnzaad) – Linum ussitatissimum: Omwille van de phyto-oestrogene en baarmoederstimulerende werking.
  • Vlier – Sambucus nigra: Enkel het gebruik van schors en blad moet vermeden worden.
  • Vuilboom, Sporkehout – Frangula alnus: Door de eventueel baarmoederprikkelende anthrachinonen; mag volgens bepaalde auteurs wel in bescheiden hoeveelheid en niet te langdurig gebruikt wordt.
  • Waterkers – Nasturtium officinale: Omwille van de menstruatiebevorderende werking. Spaarzaam gebruik als keukenkruid is toegestaan.
  • Wegedoorn – Rhamnus catharticus: Te vermijden omwille van de aanwezigheid van baarmoederprikkelende anthrachinonen.
  • Wierook – Boswelia carterii: Omwille van de baarmoederstimulerende en menstruatiebevorderende werking.
  • Wilde Yam – Dioscorea villosa: door de baarmoederstimulerende werking best volledig te vermijden tijdens de zwangerschap, tenzij op voorschrift van een arts; mag eventueel wel gedurende de bevalling gebruikt worden.
  • IJzerhard – Verbena officinalis: In hoge doses te vermijden omwille van de baarmoederstimulerende en menstruatiebevorderende eigenschappen. Kan wel van pas komen tijdens de bevalling.
  • Zilverkaars, Black Kohosh – Cimifuga racemosa: Omwille van de baarmoederstimulerende werking. Kan wel gebruikt worden in de laatste weken voor de zwangerschap en tijdens de bevalling.
  • Zoethout – Glycyrrhizza glabra: Afgeraden omwille van de menstruatiebevorderende werking en de phyto-oestrogene en baarmoederstimulerende eigenschappen. Daarenboven kan het kruid vochtvasthoudend en bloeddrukverhogend werken. Matig gebruik als keukenkruid is wel toegestaan;
  • Zure Kers – Prunus cerasus: Baarmoederstimulerend door de aanwezigheid van bitterstoffen.

Overzicht van niet toegestane kruiden

Van onderstaande lijst van kruiden is de verkoop in voorgedoseerde vorm niet toegestaan. Toch komen ze soms nog voor in een gemengde kruidenthee of een ander gemengd kruidenpreparaat. Tijdens de zwangerschap is het gebruik ervan natuurlijk helemaal af te raden.

  • Alsem – Artemisia absinthum
  • Artemisia abrotanum – Citroenkruid
  • Artemisia absinthum – Alsem
  • Berberis vulgaris – zuurbes
  • Bloedwortel – Sanguinaria canadensis
  • Boerenwormkruid – Tanacetum vulgare
  • Brem – Cytisus scoparius
  • Caulophyllum thalictroides
  • Citroenkruid – Artemisia abrotanum
  • Colchicum autumnale – Herfsttijloos
  • Cytisus scoparius – Brem
  • Dryopterus felix-mas – Mannetjesvaren
  • Ephedra sinica – zeedruif
  • Glidkruid – Scutellaria galericulata
  • Groot Hoefblad – Petasites hybridus
  • Karmozijnbes – Phytolacca sp.
  • Klein Hoefblad – Tussilago farfara
  • Lobelia – Lobelia inflata
  • Lobelia inflata – Lobelia
  • Mannetjesvaren – Dryopteris felix-mas
  • Petasites hybridus – Groot hoefblad
  • Phytolacca sp. – Karmozijnbes
  • Podophyllum peltatum – Voetblad
  • Pulsatilla vulgaris – Wildemanskruid
  • Ricinus communis – Wonderboom
  • Sanguinaria canadensis – Bloedwortel
  • Sassafras officinalis – Sassafras
  • Scutelaria galericulata – Glidkruid
  • Smeerwortel – Symphytum officinalis, uitwendig gebruik is wel toegestaan.
  • Symphytum officinalis – Smeerwortel, uitwendig gebruik is wel toegestaan.
  • Ruta graveolens – Wijnruit
  • Tanacetum vulgare – Boerenwormkruid
  • Tussilago farfara – Klein Hoefblad
  • Urginea maritima – Zeeui
  • Voetblad – Podophyllum peltatum
  • Wildemanskruid – Pulsatilla vulgaris
  • Wijnruit – Ruta graveolens
  • Wonderboom – Ricinus communis
  • Zeedruif – Ephedra sinica
  • Zeeui – Urginaria maritima
  • Zuurbes – Berberis vulgaris
Deze buttons respecteren je privacy (zie info):

25 thoughts on “Te mijden kruiden

  1. ik ben zwanger en nog 42 weken ook. de weeen willen niet komen, ontsluiting ook niet. ik heb de hele lijst gelezen maar wat is nou raadzaam om te gebruiken wat ik in huis heb. kruidnagel? hoe?
    graag uw antwoord.
    gr. deniz

  2. @deniz: Elke persoon, elke zwangerschap is verschillend.
    Ik geef hier nooit adviezen op basis van enkele regeltjes informatie aan mensen die ik verder helemaal niet ken.
    Raadzaam is vooral om met je eigen vroedvrouw/verloskundige hierover te overleggen.

  3. ik pas een miskraam gehad, kan dit komen door het gebruik van Vrouwenmantel kruid en herderstasjekruid? Ik wist niet dat ik zwanger was toen ik dit nog gebruikte. En als dit met elkaar te maken heeft wat veroorzaken deze kruiden dan precies?

    Ik kan dit nergens vinden, maar zou het wel heel graag willen weten. Alvast bedankt voor uw reactie.

  4. als ik navraag doe bij verschillende partijen zeggen ze allemaal dat jij de boel behoorlijk overdrijft, zo mag je helemala niks meer hebben.
    zo mag ik gewoon passiebloem gebruiken voor zenuwachtige sitaties.
    ik weet niet waar je het allemaal vandaan haalt en ik vroeg me af, is hiervoor enig wetenschappelijk bewijs

    1. Ik ga altijd uit van het principe ‘liever safe dan sorry’…
      Helaas is er inderdaad heel weinig wetenschappelijk bewijs voorhanden voor de veiligheid van kruiden-middelen tijdens de zwangerschap. Dat wordt erg weinig onderzocht, maar het is ook heel lastig om toestemming te krijgen voor wetenschappelijk onderzoek van wat voor stof dan ook tijdens de zwangerschap.
      Het enige wat mogelijk is, is retrospectief onderzoek: dat betekent dat na afloop van een zwangerschap gevraagd wordt welke middelen iemand gebruikt heeft.
      Die methode heeft echter grote nadelen:
      Vrouwen die bevallen zijn van kinderen die een afwijking vertonen, zijn over het algemeen veel beter in staat om zich te herinneren wat voor medicijnen en kruiden ze tijdens de zwangerschap hebben gebruikt, dan vrouwen die van een kerngezonde baby zijn bevallen. (Omdat ze zelf al heel hard gaan nadenken wat een mogelijke verklaring kan zijn.)
      Anderzijds is het zo, dat bekend is dat bepaalde kruiden (bijvoorbeeld passiflora) baarmoederstimulerende stoffen bevatten, en waarom zou je dan risico’s lopen als er ook andere alternatieven bestaan?
      In het ‘Groot Handboek Geneeskrachtige Planten’ schrijft Geert Verhelst (arts en lesgever phytotherapie) over passiflora:

      Niet innemen tijdens de zwangerschap, zeker niet in hoge dosis (vanwege de mogelijke baarmoederstimulerende werking van harmaan en harmaline, hoewel die stoffen slechts in sporen voorkomen.

      Dus: een gering risico voor passiflora, maar zelf zou ik ervoor kiezen om het alvast in het eerste zwangerschapstrimester niet te gebruiken.

  5. Ik ben het er wel mee eens, zeker in dergelijke situaties moet men voorzichtig zijn met kruiden. Ze kunnen geweldige positieve werkingen hebben, maar verkeerd gebruik (wat helaas te veel voorkomt met huisdokteren) kan fikse gevolgen hebben, dus inderdaad tijdens zwangerschap; beter safe than sorry.

    Wat voor bewijs heb je nog meer nodig dan de wetenschap dat een bepaalde potentieel gevaarlijke stof in een kruid aanwezig is? (de aanwezigheid van dergelijke stoffen is veelal echt wel wetenschappelijk ontdekt hoor)

  6. hallo, ik wordt nogal erg onzeker als ik lees wat ik wel of niet mag gebruiken. Hoe weet je waar bepaalde kruiden in zitten en in welke voedingsmiddelen??? ben zelf nu net zwanger en heb hiervoor een miskraam gehad… Hoop dat U me meer informatie kan verschaffen over producten waar kruiden wel of niet in zitten en hoe doe je het dan als je uit eten gaat. De serveerster weet waarschijnlijk ook niet wat de kok allemaal in het eten stopt?
    alvast bedankt!
    gr

    1. @Jansje: hou vooral in gedachten, dat wat hierboven staat geldt voor het medicinaal gebruik van kruiden, niet voor het occasionele gebruik als keukenkruid.
      Je hoeft je met andere woorden totaal geen zorgen te maken als je uit eten gaat, maar je gaat best niet driemaal daags en dat wekenlang één van de hierboven beschreven kruiden in een medicinale thee stoppen.

  7. Beste AnneTanne,
    Ik ben zwangerschapsyogadocent en een cursist kwam net met de volgende vraag. Ze heeft tegen kiespijn een watje met kruidnagelolie ertegenaan gehouden. Toen kwam ze erachter dat dat helemaal niet mag. Ik had hier zelf eerlijk gezegd nog nooit van gehoord, maar zie het nu bevestigd op jouw lijst. Ze gaat morgenochtend op vakantie en vraagt zich af wat ze moet doen. Ik denk dat ze zich geen zorgen hoeft te maken; wat zeg jij ervan? Is eenmalig gebruik al mogelijk schadelijk denk je?
    Hartelijke groet, Bebeque

    1. Je cursist hoeft zich volgens mij echt geen zorgen te maken hoor…

      Maar het is zeker onverstandig om te trachten dagen en wekenlang kiespijn dmv kruidnagelolie te onderdrukken tijdens de zwangerschap!

  8. kun je me emailen aub? heb vraag die ik liever niet via gastenforum stel…

  9. Hello,

    ben nu 22 weken zwanger en was sinds een week zwaar geconstipeerd…
    Heb nu 2 dagen na elkaar een grote soeplepel lijnzaad ingenomen, is dit gevaarlijk voor de baby en/of contracties van de baarmoeder?

    Groetjes

    1. Ik zou in elk geval even overleggen met arts/verloskundige vooraleer hiermee door te gaan.
      Haverzemelen en vlozaad zijn in elk geval veiliger alternatieven.

  10. Beste Anne,
    Ik ben 14 weken zwanger en kamp met een ernstige verzakking van de baarmoeder; deze ligt nog steeds naar achter gekanteld en dreigt uit mijn vagina te glijden. (wordt nauwkeurig opgevolgd… ik draag ook een pessarium) Ik heb gehoord dat er baarmoederversterkende kruiden bestaan. Welke? en vanaf wanneer mag ik die beginnen nemen?
    Dank voor een antwoord!
    An

    1. Gefeliciteerd met je zwangerschap…
      Baarmoederversterkende kruiden gaan hier niet meteen een oplossing bieden:
      Een baarmoeder verzakt niet, omdat ze zelf verzwakt is, maar omdat de ondersteunende structuren en vooral de wand van de vagina verzwakt is.
      Tijdens een zwangerschap is het wellicht toch het beste om mechanisch voor extra steun te zorgen (een ring, een pessarium…), en vooral heel nauw in contact te blijven met je behandelend arts.

      Overigens kies ik er heel bewust voor om op deze site geen specifieke aanbevelingen voor individuele problemen te doen… Mijn excuses daarvoor, maar een persoonlijke opvolging door een daartoe opgeleid behandelaar is toch van groot belang.

  11. Hallo Anne Tanne,
    mooie site!
    Om mijn darmen beter te laten werken heb ik een darmfunctie complex gehaald, voor af en toe een reiniging kruidengeneeskundig. Ik wil de kruiden die erin zitten en hun werking graag weten, vandaar dat ik op jouw site ben. Er zit zilverschoon, berkelblad, vuilboom, paardebloem en rabarberwortel in.
    Welke kruiden beveel jij aan? Ik zit al een aantal jaren in de overgang en heb nauwelijks de pil gebruikt en via natuurlijk verloop mijn cyclus blijven volgen. Toch heb ik het idee dat mijn hormonen mijn darmfunctie niet goed overnemen. Ik heb een slecht gebit inmiddels deels een kunstgebit, waardoor ik minder goed kan kauwen. Ik eet geen vlees en meestal gare groenten, bruin brood en eigenlijk alleen zacht fruit.
    Vriendelijke groet,
    Joke

    1. Zoals op de vorige reactie reageer ik hier met: “Overigens kies ik er heel bewust voor om op deze site geen specifieke aanbevelingen voor individuele problemen te doen… Mijn excuses daarvoor, maar een persoonlijke opvolging door een daartoe opgeleid behandelaar is toch van groot belang.”

  12. Hallo AnneTanne,

    bij de te vermijden kruiden staat aloë vera, maar mag ik wel een crème gebruiken voor mijn gezicht waar aloë vera inzit? (In de ingrediënten staat dat er Aloë Barbadensis inzit. Het is de dagcreme van kruitvat.)

    Groet Saraya

  13. Bovenaan de pagina staat: ‘Let op: Deze pagina betreft het medicinaal gebruik van kruiden. Culinair gebruik is eventueel wel toegestaan (wordt dan vermeld). Dit overzicht gaat uit van maximale voorzichtigheid. ‘

    ‘Culinair’ kan je ook vervangen door ‘cosmetisch’.

    Wat Aloë vera betreft, dat is een kruid waarvan de bestanddelen niet in de bloedbaan zullen doordringen, dus je hoeft je wat uitwendig gebruik betreft geen zorgen te maken.

  14. Hoi AnneTanne,

    Ik heb in het begin van mijn zwangerschap wel eens de pilletjes van dokter Vogel genomen tegen een zware maag, en dat is op basis van paardekastanjebloesem. Zou dat kwaad kunnen, denk je? Ik heb er zeker niet mee overdreven hoor. En ik kruid mijn omeletten en slaatjes wel graag met verse kruiden (bieslook, wilde selder, peterselie, basilicum, rozemarijn, citroentijm), dat geeft ze een betere smaak. Valt dat nog onder beperkt gebruik of moet ik dat afbouwen? Ik heb ook ergens gelezen dat pepermunt slecht is tijdens de zwangerschap. Geldt dat ook voor pepermuntjes die je zuigt tegen een zere keel?

    1. Over het gebruik van paardenkastanje tijdens de zwangerschap is op dit ogenblik onvoldoende bekend om daar onderbouwd iets over te kunnen zeggen.

      Wat je andere vragen betreft verwijs ik naar de eerste regels van dit stukje: “Bovenaan de pagina staat: ‘Let op: Deze pagina betreft het medicinaal gebruik van kruiden. Culinair gebruik is eventueel wel toegestaan (wordt dan vermeld). Dit overzicht gaat uit van maximale voorzichtigheid. ‘”

  15. Hoi
    Ik heb gelezen dat je beter geen anijs kunt nuttigen. Nu heb ik wel 2 beschuitjes met muisjes op. Kan dat kwaad??

    1. Bovenaan dit overzicht kan je lezen: “Bovenaan de pagina staat: ‘Let op: Deze pagina betreft het medicinaal gebruik van kruiden. Culinair gebruik is eventueel wel toegestaan (wordt dan vermeld). Dit overzicht gaat uit van maximale voorzichtigheid. ‘”

Reacties zijn gesloten.