Categorie: Geschiedenis/folklore – History/folklore

Bonte krokus en Boerenkrokus – Plant(en) van de maand

Bonte krokus en Boerenkrokus – Plant(en) van de maand

Geplaatst op door AnneTanne

Op Garden Bloggers Bloom Day, de 15de van elke maand, kies ik dit jaar telkens een ‘plant van de maand‘. Ik zal gewoonlijk niet kiezen voor exotische soorten of bijzondere cultivars, maar voor doordeweekse (doordetuinse?) planten die iedereen kent, maar waar misschien nog net een tikkeltje meer over te vertellen valt dan je in de meeste tuinboeken zal lezen. Het zijn geen weetjes uit de categorie nuttig, maar misschien vind je ze wel leuk…

On Garden Blogger Bloom Day in 2016, I’ll choose a ‘plant of the month’. This month I choose two species: Crocus vernus and Crocus tommasinianus. Click on the pics for a larger view.
Indeed, I won’t choose very special varieties or exotic species, but common plants, that you probably have in your own garden, but I’ll try to tell things you didn’t know yet. Not exactly useful knowledge, but some rarely known botanical facts or folkloristic tales…
I just installed a translation-plugin. If you want to read the rest of this post, click ‘English’ on the ‘Google-translate-button’ at the top of the sidebar. And please… Let me know if the translation is more or less understandable…

Bonte krokus | Crocus vernus
Bonte krokus | Crocus vernus

Ja, meteen twee verschillende plantensoorten deze maand…
Ik vond het immers moeilijk kiezen tussen deze twee winterbloeiertjes! (tip: kleine foto’s vandaag, klik daarom op de foto’s voor een grotere weergave)
De Boerenkrokus (Krokus tommasinianus) vind ik ontzettend sympathiek, omdat die als eerste van de bolgewasjes in mijn tuin uitgebreid aan het verwilderen sloeg en zelfs volop tussen de kasseien van de oprit groeit en bloeit. En de Bonte krokus (Crocus vernus) doet me denken aan skivakanties als kind, meestal tijdens de paasvakantie, wanneer in het dal de sneeuw al begon te smelten en die krokus tussen de smeltende sneeuw zijn bloemen omhoog stak.
(Veel) meer over de krokus

Cherokee Trail of Tears (Droogboon)

Geplaatst op door AnneTanne

Logo - International Year of Pulses 2016Phaseolus vulgaris 'Cherokee Trail of Tears'Ik hou van planten waar een verhaal aan vastzit…
En ik hou van groenten waar een verhaal aan vastzit, van voedsel, dat meer is dan maagvulling, maar waar geschiedenis aan verbonden is.

Volgens mij is dat iets wat we verloren hebben toen we ons voedsel steeds meer door anderen gingen laten verbouwen: het verloor zijn hart, zijn geschiedenis.
De glanzende zwarte zaden die vandaag het onderwerp van dit blogje zijn, zitten niet alleen boordevol voedingswaarde, maar ook nog eens tjokvol geschiedenis…

Cherokee Trail of Tears

Klik hier voor het verhaal van deze boon…

Zwartmoeskervel doorheen de geschiedenis

Geplaatst op door AnneTanne
  1. Zwartmoeskervel – vers groen in winterse dagen
  2. Zwartmoeskervel in de keuken
  3. Zwartmoeskervel doorheen de geschiedenis
  4. En waarom heet dat Zwart-Moes-Kervel?
  5. Doorwaskervel – Het blijft in de familie…
  6. Zwartmoeskervel, die lorejas zaait zichzelf uit!
  7. Gestoomde zwartmoeskervel

Vergeten groente? Vergeten groente!

Vorige week schreef ik al, dat je zwartmoeskervel terecht een vergeten groente kan noemen.
In de klassieke oudheid vinden we heel wat verwijzingen naar het gebruik van deze plant, zowel in de keuken als medicinaal.
En ook in de Middeleeuwen was zwartmoeskervel zeker geen onbekende.

Botanische prent van Zwartmoeskervel
English Botany, or Coloured Figures of British Plants, ed. 3, vol. 4: t. 631 (1865)

Maar tegenwoordig vind je geen zwartmoeskervel in de supermarkt, en ook in de meeste moestuinen is het een grote onbekende.
In Vlaanderen vind je het hier en daar in Velt-middens, dankzij ambassadeurs als Lieven David en Hugo D’hooghe.
De meeste recepten voor zwartmoeskervel vind je op Engelse websites, en die gaan er vrijwel stuk voor stuk vanuit dat je de zwartmoeskervel in de vrije natuur gaat oogsten. In Engeland zou je de plant in de kuststreken in het zuiden nog regelmatig kunnen tegenkomen. In België is ze in het wild zo goed als onvindbaar, getuige dit kaartje van de ‘vindplaatsen’ in België in de laatste drie jaar. In Nederland wordt de plant hier en daar aan de kust, en vooral op Texel aangetroffen, maar het is ook in Nederland een zeer zeldzame plant. Niet in het wild oogsten dus!
Het is weliswaar geen ‘echte’ inheemse plant, maar een zogenaamde archeofyt: een plant die zich voor 1492 en met behulp van de mens in onze contreien gevestigd heeft.

Zwartmoeskervel in de prehistorie

Oorspronkelijk is Zwartmoeskervel – zoals de meeste archeofyten – afkomstig uit Klein-Azië en het gebied rond de Middellandse zee.
Op ‘Seedaholic.com’ wordt beweerd dat er aanwijzingen zijn dat de plant al werd verzameld in het neolithicum (vanaf 11.000 voor Christus), en dat ze al gekweekt werd in het ijzertijdperk.

De klassieke oudheid

In de vierde eeuw voor Christus was Zwartmoeskervel een erg populaire groente in het rijk van Alexander de Grote (daar komt dus de Engelse naam Alexanders vandaan!), en de Griekse botanist Theophrastus maakte in die periode melding van het gebruik van de plant. De stengels werden als groente bereid (zoals tegenwoordig bleekselder), en de zaden werden gebruikt als kruiderij.
Hoe het de Zwartmoeskervel daarna verging lees je hier…

Dat maakt mijn dag goed! – This makes my day!

Geplaatst op door AnneTanne

(to English text)

Groot Glaskruid

Elke jaar ontdek ik wel ergens in mijn tuin een plantje of een beestje met een rodelijststatus ‘zeldzaam’, maar dit jaar had ik nog geen geluk.

Parietaria officinalis | Groot Glaskruid - Pellitory-of-th-wall
Parietaria officinalis | Groot Glaskruid - Pellitory-of-th-wall

Maar gisteren maakte manlief mijn plotseling opmerkzaam op een plant die half onder de meidoornhaag groeide, en vroeg of ik wist wat dat was en of ik dat daar gezet had. Op beide vragen moest ik negatief antwoorden.
Maar ik vind het nog altijd heel plezierig om met mijn flora zo’n plantje uit te sleutelen, Lees verder “Dat maakt mijn dag goed! – This makes my day!” →

Sneeuwklokjes – Snowdrops

Geplaatst op door AnneTanne

Galanthus nivalis | Sneeuwklokje - Snowdrop
Galanthus nivalis | Sneeuwklokje - Snowdrop

(to English text)

Ik weet het, ik weet het… Ik heb al heel vaak over het sneeuwklokje verteld…
Maar ik klets nu eenmaal het liefst over wat ik op dat ogenblik in mijn tuin vind, en dat is op dit ogenblik niet zo gek veel.

Bloeiende sneeuwklokjes zijn (naast enkele heel vroeg bloeiende krokussen) in onze streken zowat de eerste nectarbron voor vroeg-vliegende insecten, en hebben dus ecologisch zeker hun waarde.
Je moet trouwens een keer aan sneeuwklokjes ruiken…
Lees verder “Sneeuwklokjes – Snowdrops” →

Aprilse weerspreuken – April weather lore

Geplaatst op door AnneTanne
Polygonia c-album on plumblossom - Gehakkelde Aurelia op Pruimenbloesem
Polygonia c-album on plumblossom - Gehakkelde Aurelia op Pruimenbloesem

Blaast april op zijn hoorn,
is dat goed voor gras en koorn.

When April blows his horn,
it brings good crops of hay and corn.

Laat het weer zijn zoals het wil,
ontkleed u niet voor half april.

Change not a clout
’till April’s out.

April maakt de bloem,
en mei bekomt de roem.

April showers
bring May flowers.

Iedere maand opnieuw verrast het me, dat het zo gemakkelijk is om in beide talen weerspreuken te vinden die vrijwel dezelfde inhoud hebben.

Every month I’m pleasantly surprised to find both Dutch and English sayings with almost the same content.

De leeuw en het lammetje – The Lion and the Lamb

Geplaatst op door AnneTanne

(to English text)

Narcissus pseudonarcissus - Wilde narcis, Wild daffodil
Narcissus pseudonarcissus - Wilde narcis, Wild daffodil
Toen ik enkele weken geleden een paar weerspreuken voor maart postte, reageerde Rob met de Engelse weerspreuk ‘In like a lion, out like a lamb’.
Dat gezegde wordt meestal verklaart en begrepen als ‘maart begint koud en guur, maar kan met zacht temperaturen eindigen.’
Tja, dat heeft maart dan dit jaar in elk geval wel waargemaakt!

Maar de verklaring schijnt toch elders te liggen: Op 1 maart, ’s avonds rond 20.00, kan je het sterrenbeeld Ram (en een jonge ram is een lammetje) heel zwak waarnemen boven de westelijke horizon. Het sterrenbeeld Leeuw daarentegen, staat ongeveer even hoog boven de horizon, maar aan de oostelijke einder.
Op 31 maart ziet het er rond dezelfde tijd ’s avonds iets anders uit. Leeuw staat dan practisch recht boven je hoofd, terwijl Ram (het lammetje dus) al gedeeltelijk achter de horizon verdwenen is. Het gezegde zou ontstaan zijn omdat men heeft opgemerkt dat bij het begin van maart ‘Leeuw’ ’s avonds net tevoorschijn komt, terwijl eind maart Ram (Lam) de avondhemel verlaat.

Ach, wat er ook van zij, het weer is nu zo zacht als een lammetje, en daar kan ik alleen maar van genieten.

In like a lion…

A few weeks ago, I published a post with some March weather lore, and Rob commented there was always that English expression ‘In like a lion, out like a lamb’.
This saying is often explained by pointing to the weather and temperature in March. At the beginning it can be rather inclement and chilly, and towards the end it’s may be milder…

Well, at least this year this seems to be true. The last few days of March are very mild here: although it freezes at night, by day wehave temperatures around 15° C (60° F), and, more important, a clear blue sky.

But some say the true origins of the expression can be found elsewhere.
On March 1st about 8 p.m. your local time you will see the very dim stars that make up the constellation Aries (the ram, or lamb) above the northwestern horizon. But if you look in almost the opposite direction toward the northeast about the same height above the horizon you’ll see the constellation Leo (the lion).
But what will we see if we go out at the same time a month later on March 31st? Well quite a different story, because on March 31st at 8 p.m. the lion will be almost overhead and the lamb will be smack dab on the northwestern horizon.
So, on March 1st, the lion just comes into the sky, and on March 31st, the ram (lamb) is going out…

Whatever is the true explanation, I enjoy those milder days we’re having now…

Het geheim van ‘Caporal violet’ – The secret of ‘Caporal Violet’

Geplaatst op door AnneTanne

(to English text)

Dat Yo in haar post voor ‘Garden Bloggers’ Bloom day’ liet zien dat in haar tuin de maartse viooltjes al bloeiden, stemde me geen klein beetje afgunstig. Ik had zaterdag immers de polletjes in mijn tuin nog ijverig nagespeurd, maar er was nog geen knopje te zien.

Viola odorata - Maarts viooltje, Sweet violet
Viola odorata - Maarts viooltje, Sweet violet

Maandag ging ik dan nog maar eens de tuin in, met de bedoeling de plantjes eens vermanend toe te spreken. (Als mijn viooltjes hun naam waardig willen zijn, moeten ze immers echt wel deze maand bloeien!) Maar wat een opluchting: in die twee dagen tijd waren er intussen wel knopjes verschenen!
Dinsdag verscheen zelfs al het eerste bloemetje, dat weliswaar niet echt fotogeniek bleek, maar je mag niet alles in één keer verwachten niet waar?
 
Maar ging ik niet iets vertellen over ‘Caporal violet’?
Lees verder “Het geheim van ‘Caporal violet’ – The secret of ‘Caporal Violet’” →

Verlanglijstje – Wishlist

Geplaatst op door AnneTanne

(To English translation)

Over een maand ga ik dus naar EcoFlora – om een heleboel andere Vlaamse bloggende tuiniers of tuinierende bloggers te ontmoeten -, en hoewel ik daar ook zonder boodschappenlijstje probleemloos geld kan uitgeven, is het geen slecht idee om vooraf toch een lijstje op te stellen van planten die ik toch echt nog een plekje in de tuin wil geven.

Myrica gale - Foto: Tico, Creative Commons License
Myrica gale - Foto: Tico, Creative Commons License

Struiken

Op ‘het veld’ mogen nog een paar bomen/struiken.
Voor een zwarte moerbei (Morus nigra) kan ik bij Ecoflora niet terecht, daarvoor moet ik bij Houtmeyers aankloppen.
 
Helemaal in de zuidwestelijke hoek is het behoorlijk nat… daar zou ik graag proberen een gagel (Myrica gale) te laten groeien.

Lees verder “Verlanglijstje – Wishlist” →

Weerspreuken – Weather Lore

Geplaatst op door AnneTanne

Vriezende januari, natte februari,
droge maart, regen in april,
is de boeren hunnen wil.

If January has never a drop, the barn will need an open prop
If in February there be no rain, it is neither good for hay nor grain.
March damp and warm, will do the farmer much harm.
April cold and wet, fills the barns best yet.
Cold May and windy, barn filleth up finely.

Als februari de muggen zwermen,
moet men in maart de oren wermen.

When gnats dance in February the husbandman becomes a beggar.

Februari kil en nat,
koren in ’t vat.

If February give much snow
A fine summer it doth foreshow.