Categorie: Ecologie – Ecology

Reizigers en Cosmopolieten IV: de Amerikaanse eik

Na de en het , twee wereldreizigers die vanuit Europa andere continenten veroverden, en het , dat vanuit Zuid-Afrika nu Europa koloniseert, wil ik het vandaag hebben over een reus die vanuit Noord-Amerika een deel van onze bossen wil overnemen.
Neen, ik heb het niet over de (die inderdaad qua invasiviteit voor weinig andere exoten moet onderdoen), maar de Amerikaanse eik, de Quercus rubra (lett. ‘rode eik’), wier guerillatechtnieken nog wel eens worden onderschat.

Lees verder “Reizigers en Cosmopolieten IV: de Amerikaanse eik”

Ik geef leven aan mijn planeet

Een tijd geleden las ik op de een artikel over de ondertekening door de museumdirectie van de verklaring ‘Save Biodiversity’.

Ik juichte dat initiatief toe, maar had niet onmiddelijk in de gaten dat de publiekscampagne hierrond toch wel wat breder is.
En plots, maanden later, las ik binnen korte tijd, twee blogberichten over de campagne ‘Ik geef leven aan mijn planeet‘. Eerst kwam ik zuiver toevallig terecht op de blog van Laurent Meese, Bibliothecaris in Blog, en al grasduinend in zijn blog vond ik zijn berichtje van 2 oktober, en vlak daarna schreef Muggenbeet dat hij ook VIP werd voor de biodiversiteit. En geef toe, kan je dan zelf nog achterblijven?

Intussen heb ik me dan ook geëngageerd.

Of misschien moet ik eerder zeggen: intussen heb ik dan ook mijn engagement op schrift gesteld…

Want achteraf kwam de vraag bij me op: ‘Tja, en wat voor verschil maakt dit nu echt?’ Niet dat ik nu zo’n vreselijke pessimist ben, maar bereikt zo’n campagne wel een breder publiek dan alleen maar de mensen die toch al overtuigd zijn?

Laat me even kijken waartoe ik me geëngageerd heb:
Lees verder “Ik geef leven aan mijn planeet”

Greenpeace contra Electrabel…

Na lezing van Gerda’s berichtje ‘greenpeace vs electrabel – oproep!‘ wil ik hier ook het filmpje tonen dat zij eerder op Lamazone zag:

Net als Gerda houd ik me over het algemeen liever verre van kettingacties, maar dit verdient meer aandacht…

Greenpeace publiceerde overigens eind september de derde update van haar klassement van elektriciteitsleveranciers die groene stroom aanbieden. Het belangrijkste doel daarvan is, zoveel mogelijk mensen te stimuleren om over te schakelen naar een groene leverancier en de leveranciers stimuleren om een groener aanbod te voorzien.

Het klassement werd opgesteld op basis van de energiemix van het product (hoe wordt de stroom geproduceerd?), de investeringen van de leverancier (in welk soort centrales investeert het moederbedrijf?) en de kwaliteit van dienstverlening inzake energie-efficiëntie (hoe en in welke mate sensibiliseert het bedrijf over energie en energiebesparing). De leveranciers werden hierover bevraagd en opgedeeld in drie categorieën: groen, oranje en rood.

In de groene categorie houden dezelfde vijf leveranciers stand: Ecopower, Wase Wind, Lampiris, Nuon Nature en Essent Groen.

Electrabel is de enige die in de rode categorie blijft, omwille van de investeringen in kerncentrales en omdat de ‘groene’ stroom vooral komt uit de bijstook van biomassa in vervuilende en inefficiënte steenkoolcentrales. Zo gaat meer dan 60% van de energie onmiddellijk verloren, een verspilling van biomassa.

(Enne… Ecopower is een electriciteitsleverancier waarvan de bedrijfsfilosofie en -structuur ondergetekende zeer bevalt. Maar dit natuurlijk volkomen terzijde!)

Bio echt beter…

Daarnet maakte mijn man me attent op een behoorlijk grootschalig onderzoek, uitgevoerd aan de Universiteit van Newcastle, over de kwaliteit van biologisch geteelde voeding.
Prof. Carlo Leifert, die op Europees vlak als één van de experts wordt beschouwd inzake biologisch voeding (co-auteur van het ‘Handbook of Organic Food Safety and Quality‘), kwam tot het besluit dat producten van gecontroleerd biologische teelt beduidend meer voedingsstoffen en anti-oxidantia bevatten dan producten uit de klassieke landbouw.

Ik ga mijn mening dus moeten herzien…
Lees verder “Bio echt beter…”

Zomertijd/Wintertijd

Houbi liet het op het moment suprême horen, Annemie maakte er gisteren voorzichtig melding van, en op Gnogongo werd er donderdag al over gemopperd, Tom Lievens brengt het zijdelings en onverwacht ter sprake, en zelfs de reacties op mijn mijmering van gisteren konden het onderwerp niet uit de weg gaan. Wintertijd…

Ik moet heel eerlijk zeggen, dat ik, als notoir avondmens, met de overschakeling van zomer- naar wintertijd veel minder moeite heb dan met de omschakeling in het voorjaar. Dan kost het me vaak meer dan een week om enigszins ‘afgesteld’ te raken op het nieuwe uur. Maar toch erger ik mij elk voorjaar en elk najaar aan dat hele ‘concept’.

Ik vraag mij nog altijd af, welke belangengroep eigenlijk achter die hele zomertijd zit. ‘Summer saving time’ heet het, en hoewel in de Verenigde Staten dit jaar de zomertijd zal verlengd worden precies met het doel om energie te besparen, is het toch nog onduidelijk in hoeverre er inderdaad bespaard wordt. Zeker in dichtbevolkte streken als ons eigenste landje, wegen de milieukosten allicht tegen de -baten op, omdat (in volle zomer dan wel) de avondspits op een heter moment van de dag gaat vallen, en de zomersmog daarom toeneemt.

Maar naast de milieu-effecten zijn er de effecten op de mens (en de dicht bij de mens levende dieren). Een interessant (Duits) artikel over chronobiologie vertelt hoe de innerlijke klok van de mens eigenlijk fantastisch accuraat is afgesteld op de zon (in het oosten van Duitsland, waar de zon ongeveer een half uur vroeger ondergaat dan in het westen, gaan de mensen gemiddeld een half uur vroeger slapen), en hoe de invoering van de zomertijd daar zeer abrupt op ingrijpt. (En dit artikel geeft ook aan dat de invoering van de zomertijd in het voorjaar vooral voor avondmensen als ik heel erg problematisch is).

(Toevoeging een paar uur later: Als je wat minder vlot bent in het Duits, vind je hier een artikel in het Engels over hetzelfde onderzoek)

Een nog vollediger overzicht vind je in dit artikel over de ontregeling van het bioritme door de zomertijd.

Intussen moeten we het er dus toch mee doen… en ben ik heel blij dat voor schoolkinderen de overgang naar de wintertijd toch een beetje geleidelijker kan gemaakt worden, doordat het (in België dan toch) nu herfstvakantie is.

Kruidengeneeskunde en het milieu

De Amerikaanse bijdragen aan Blog Action Day heb ik pas in de loop van gisteravond gelezen, en Shamana Flora van Gaia’s Gifts schreef een hele mooie over Herbal Medicine and the environment. Zij wijst er terecht op, dat – hoe natuurlijk het gebruik van kruiden ook is – het ongelimiteerd gebruik ervan ook problemen met zich mee kan brengen.
Zij wijst er op, dat de vraag naar sommige kruiden zo groot is, dat die massaal (in het wild) geoogst worden, en de kans op uitroeiing van de soort reëel is. Zij geeft als voorbeeld de Amerikaanse ginseng (Panax quinquefolius), een plant die van nature slechts voorkomt in een heel klein gebied in de Appalachen, en hoge eisen stelt aan het microklimaat. Lees verder “Kruidengeneeskunde en het milieu”

Blog Action Day!

Wat zou er gebeuren als op iedere blog artikelen verschenen over hetzelfde onderwerp op dezelfde dag? Eén onderwerp. Eén dag. Duizenden stemmen!!!

Zo riep de website van Blog Action Day op om vandaag, 15 oktober, op zoveel mogelijk blogs een artikel te laten verschijnen dat het milieu tot onderwerp gehad. (Ze hadden er waarschijnlijk niet op durven rekenen dat zelfs het Nobelprijscomité in dezelfde richting wilde meedenken.)
Bloggers Unite - Blog Action Day
En, omdat ‘global warming’ op dit ogenblik zo ‘hot’ is, lijkt het voor de hand liggend om het dan vandaag ook maar over die boeg te gooien…. Maar ik wil dichter bij mijn Kruidenklets blijven, dichter bij kruiden en plantjes, dichterbij onze inheemse flora. Maar zelfs dan merk ik dat de opwarming van de aarde dichterbij is. Ik neem er gewoon de laatste versie bij van de flora van Heukels, die enkel de in Nederland in het wild voorkomende planten omvat. Op een wikkel staat bijna juichend: “Actueel! 8% meer soorten door klimaatsverandering!”
Klinkt mooi hé? Alsof de klimaatsverandering op die manier voor een toename zorgt van de biodiversiteit…
Maar wat je uit dat éne regeltje niet kan afleiden, is dat intussen een aantal zeer kwetsbare soorten steeds meer onder druk komen.
Natuurlijk is niet alleen de klimaatverandering daarvoor verantwoordelijk. Ook het verdwijnen of het vernietigen van de natuurlijke habitat van soorten die erg hoge eisen stellen aan hun standplaats, de introductie van uitheemse soorten zonder natuurlijke vijanden, vervuiling en overexploitatie eisen hun tol.
Gelaagdheid in de siertuin
Maar op kleine schaal, in onze eigen tuin – hoe klein die ook is – kunnen we iets doen om een zo natuurlijk mogelijk evenwicht te bekomen, en op die manier iets bij te dragen aan het behoud van biodiversiteit.
Een eerste stap daarin is te zorgen voor gelaagdheid in je tuin. Niet enkel een strakgemaaid grasveldje, met een vaste-plantenborder ernaast, maar een nabootsing op kleine schaal van een bosrandmilieu (het bos is in onze regio immers de eindfaze waarheen de natuur zich spontaan ontwikkeld, en de bosrand, als overgang tussen dat bos en de open ruimte is ecologisch het meest rijk). In een erg kleine tuin kan je de boomlaag en de laag van de grote struiken natuurlijk vergeten, maar die worden dan waar dat enigszins mogelijk is, vervangen door een met klimplanten (klimop, wingerd…) begroeide scheidingswand. Maar (kleinere) struiken en vaste planten passen in elke tuin. En vervolgens mogen we ook de strooisellaag niet vergeten. Laat waar het enigszins mogelijk is de plantenresten ter plaatse composteren.
Eigenlijk biedt deze gelaagde begroeiing niets dan voordelen:

– Een tuin waarin de gelaagdheid wordt gerespecteerd oogt rustgevend en natuurlijk (ook wanneer vooral van uitheemse planten – waar niet perse iets op tegen hoeft te zijn, zolang ze niet ontsnappen en het evenwicht in de natuur bedreigen). De gelaagdheid maakt de tuin ook veel boeiender, en zorgt dat er ook in de op het eerste gezicht saaie wintermaanden nog veel te zien is in de tuin.
– Een gelaagde tuin houdt zichzelf in evenwicht en is daardoor minder arbeidsintensief.
– Door het respecteren van de strooisellaag, verbeterd op termijn de bodemstructuur, zelfs zonder dat je zelf ‘werkt’.
– De gelaagdheid trekt vogels en kleine zoogdieren, en ook dat draagt bij aan een boeiend natuurbeleven, maakt de tuin extra aantrekkelijk en vooral voor kinderen is het meteen duidelijk dat zo’n tuin ‘leeft’.

Ik merk, dat er opnieuw nog veel meer te vertellen is, over hoe je op kleine schaal iets voor het milieu kan doen, door het simpele feit ecologisch (wat veel meer is dan alleen maar gifvrij) te tuinieren, dus wellicht komen er nog meer bijdragen in deze reeks 😉
(Maar ik weet het, de reeks over de geschiedenis van de boerentuin wacht ook nog op een vervolg…)

Klimaatbosjes

Gisteren maakte een vriendin (dankjewel Hilde…) me attent op een initiatief van Landschapsbeheer Nederland en de (eveneens Nederlandse) Stichting De Landschappen.
Het voorstel is om, als symbool voor de grote compensatiebossen, op zoveel mogelijk plaatsen kleine klimaatbosjes aan te planten. Een klimaatbosje is dan een groepje van drie walnootbomen, geplant in een gelijkzijdige driehoek, op een onderlinge afstand van 8 tot 10 meter.
Ik citeer hier even uit Hildes mail:
Lees verder “Klimaatbosjes”