Drie jaar geleden startte ik in januari de reeks ‘Onder de beuk’, om er na drie maand al de brui aan te geven.
Toch even een terugblik…
Categorie: Tuin – Garden
Binnenhuisarchitectuur
Ik gebruik al jaren het WP-theme Senses Lite, maar dat is al lang niet meer geupdate. Op zoek naar een nieuw thema dus… enige overlast is mogelijk
Samocvet Izumrudny
Nee, dat is geen krachtterm die Poetin wel eens in de mond neemt, en het was al evenmin onze vakantiebestemming van deze zomer.
Wie dit blogje het afgelopen jaar regelmatig gelezen heeft, herkent ongetwijfeld ? bovenstaande woorden als de naam van één van de tomatenrassen die ik begin maart zaaide.
Moestuinwel en Moestuinwee
Eerst even mijn eigen wel en wee:
Door flinke gezondheidsproblemen heb ik het de afgelopen maanden rustig aan moeten doen, en daardoor moest dit blogje inderdaad naar het achterplan…
Dan het moestuinwee:
Eerlijk gezegd, dat staat er alleen om lezers te lokken… Het is nu eenmaal ‘des mensen’ dat we meer aangetrokken worden door slecht nieuws dan door goed nieuws.
Dat moestuinwee beste lezers, daarvoor moet je dus inderdaad elders zijn… Lees verder “Moestuinwel en Moestuinwee”
Onder de Beuk in Maart
Ja, in maart…
Een maand waarin je tegen beter weten in toch hoopt dat het echt lente-achtig wordt in de tuin…
Een maand waarin je een week met griep en koorts binnenshuis (en vanachter de computer weg) blijft…
Een maand waarin alles in de tuin zo traag, zo tergend traag verandert… Lees verder “Onder de Beuk in Maart”
Sijsje – Terug van weggeweest…
De vinkenfamilie is hier de hele winter door gewoonlijk in grote aantallen aanwezig, en dan met name onder de vorm van vinken (tientallen), groenlingen (ook zoveel), en twee handenvol kepen.
Maar sijsjes, die had ik al enkele jaren niet meer gezien, en ik was dan ook telkens jaloers als Muggenbeet – bijna een buur uiteindelijk – die wel steeds op zijn erf zag rondhangen.
Tot afgelopen weekend dus… Lees verder “Sijsje – Terug van weggeweest…”
Nog 10 dagen!
Toen ik vrijdag van mijn werk terugkwam, zag ik plots dat ‘die ene sleedoorn’ in bloei stond. En dus wist ik, dat ten laatste over een kleine twee weken ook onze sleedoorns zullen bloeien.
Want in onze tuin zijn de sleedoorns altijd rijkelijk laat.
Toen we 20 jaar geleden een allereerste voorzichtig begin maakten aan de aanleg van onze tuin, kochten we ‘inheems bosplantsoen’ bij wat toen nog ‘het Eikenproject’ heette, en wat tegenwoordig in iets gewijzigde vorm overal ten lande als ‘haagplantactie’ wordt georganiseerd. Het Eikenproject garandeerde dat hun plantgoed allemaal van gegarandeerd inheemse origine zou zijn, en de late bloeitijd van onze sleedoorns lijkt dat te bewijzen.
Sleedoorn, Prunus spinosa, is natuurlijk een inheemse struik, maar heel veel sleedoorns die de afgelopen decennia zijn aangeplant, zijn afkomstig van plantgoed uit Oost-Europa.
En natuurlijk blijft dat ‘dezelfde soort’, maar de genetische make-up is toch net een tikkeltje verschillend, en daardoor bloeien de ‘Oost-Europese’ sleedoorns gemiddeld veertien dagen vroeger dan de inheemse, en ook hun blad ontvouwt zich eerder.
En eerlijk gezegd, hier in de Kempen is dat niet zo’n probleem. De zeldzame sleedoornpage komt hier immers niet voor (hoewel, hoewel… Testelt is hemelsbreed niet zo heel ver van hier, en daar wordt die toch met enige regelmaat gesignaleerd, leert mij waarnemingen.be). Dat vlindertje legt zijn eitjes inderdaad op de sleedoorn, en het uitkomen van de eieren is zo getimed, dat de jonge rupsen zich kunnen voeden met het pas ontloken jonge blad. Op een ‘Oost-Europese sleedoorn’ komen de eitjes vaak pas uit als het blad al wat te oud, en dus te taai is.
Maar terug naar onze sleedoorns…
Ik ben gisteren gaan controleren hoe ze er bij stonden… en inderdaad, de knoppen zijn aan het zwellen! hier en daar zijn er al een paar knopjes die voorzichtig open gaan.
En als de sleedoorn bloeit op al zijn dorens, dan is de lente echt daar!
(en nu ik dat stukje waar ik hierboven naar link opnieuw bekijk, zie ik dat de voorsprong die de natuur een paar maand geleden had, alweer verdwenen is: in 2008 schreef ik op 8 maart dat de sleedoorn ‘eindelijk’ bloeide…)
Paniek in eekhoornland
‘Ik heb daarnet een foto gemaakt van een eekhoorn die bij de voederplank kwam eten’, zei manlief een paar dagen geleden plots, ‘en volgens mij was het geen Europese Eekhoorn’.
Een snelle blik op de foto maakte in elk geval duidelijk dat dat laatste absoluut klopte. Natuurlijk zijn onze inheemse eekhoorns echt niet altijd ros van kleur – een paar jaar geleden liep er hier in de tuin een bijna zwart exemplaar rond – maar dit beestje was bijna bruingroen, en miste de zo kenmerkende oorpluimpjes van onze rode eekhoorn.
Het was niet de eerste keer dat we deze winter eekhoorns zagen. Ik zag een paar keer overduidelijk een rosse, maar manlief had al eerder melding gemaakt van een donker exemplaar bij de vogelvoederplek.
Pallas’ eekhoorn – Callosciurus erythraeus
De soort die volgens Meester Google het meest op de geportretteerde leek, was de Pallas’ eekhoorn, maar op waarnemingen.be vond ik daar geen enkele melding van, en die benoemde deze uit China afkomstige eekhoorn dan ook als ‘zeer zeldzaam’. Ik plaatste de waarneming in elk geval op de site als een ‘onzekere Pallas’ eekhoorn‘, en kreeg binnen no-time een bevestiging van de ‘admin-zoogdieren’ dat het wel degelijk een Pallas’ eekhoorn was…
De Pallas’ eekhoorn in Vlaanderen en Nederland
In 2005 ontdekte men in Dadizele een populatie van deze eekhoorn. Waarschijnlijk zaten ze daar al langer, maar het was pas toen ze echt schade begonnen aan te richten, dat ze de aandacht trokken. Men is de dieren daar gaan wegvangen, en ze zijn – na sterilisatie van de mannetjes – overgebracht naar een kooi in een bungalowpark in Nederlands Limburg. (Zie ook Adriaens et al. Biol. Invasions (2015), 17:2517-2526)
In Nederland is er ook een populatie bekend, ontstaan uit een paar in 1998 ontsnapte eekhoorns van een dierenhandelaar in Weert. In 2011 is men ook die populatie gaan wegvangen, en die is intussen ook zo goed als uitgeroeid.
Het artikel op waarnemingen.be over deze soort besluit met:
Nadat de populatie in Nederland zo goed als uitgeroeid was door de intensieve vangacties, kunnen de vangacties zich nu beperken tot het plaatsen van vallen op locaties met concrete waarnemingen en wordt regelmatig gezocht naar sporen om de allerlaatste dieren weg te vangen en te vermijden dat de populatie zich weer uitbreidt. Omdat in 2012 en 2013 ook aan onze kant van de grens nog dieren en nesten waargenomen werden, breidden de Nederlanders in samenspraak met de Vlaamse overheid hun inventarisaties en wegvangacties in 2013 uit naar de Vlaamse grensregio, waardoor hopelijk ook daar alle Pallas’ eekhoorns verwijderd werden.
Waarom uitroeien?
CC license
De Pallas’ eekhoorn heeft een minder groot gebied nodig dan de inheemse. Een rode eekhoorn heeft een territorium van zowat een halve hectare nodig, maar op zo’n gebied kunnen vier Pallas’ eekhoorns leven, en hun voedselbronnen zijn compleet gelijk aan die van de rode. De inheemse eekhoorn verdwijnt daardoor in gebieden waar de Pallas’ eekhoorn voorkomt.
Daarnaast wordt melding gemaakt van schade door de eekhoorns aan bomen en telefoonkabels, aan houten dakconstructies en plastic buizen. Nu durft onze inheemse eekhoorn ook wel eens boomtwijgen schillen, maar de roodbuikeekhoorn zal ook dikke takken en flinke boomtoppen ‘ringen’ waardoor ze volledig afsterven.
Naschrift
Nog geen dag nadat ik ‘onze’ eekhoorn gemeld had, kreeg ik opnieuw een mailtje. Van het agentschap Bos en Natuur dit keer.
Beste,
We kregen de melding door dat u een Pallas’ eekhoorn hebt waargenomen in uw tuin. Aangezien deze soort sterk invasief is en een bedreiging voor de inheemse rode eekhoorn vormt, hadden we het dier graag weggevangen.
Kunnen we u telefonisch contacteren om verdere afspraken te maken?
En gisteren, twee dagen nadat ik de foto op waarnemingen.be plaatste, stond er al een vangkooi naast de voederplank.
Meer over zoogdieren in mijn tuin:
De aftrap voor het moestuinseizoen
In de moestuin is voorlopig weinig groen te zien… Zwartmoeskervel, en twee planten eeuwig moes.
Maar manlief heeft de voorbije weken de bedden in de moestuin netjes opgemaakt…
En zoonlief had begin deze maand peultjes, doperwten en tuinbonen voorgezaaid, en afgelopen zondag heeft hij die ‘verspeend’, en ze maar meteen de nachtvorst ingezwierd. Maar voorlopig lijken de erwten zich niet aan de temperatuurschok te storen.
Voor de nieuwsgierigen: zoonlief besloot een paar jaar geleden af te stappen van het klassieke rijshout voor de erwten, en maakt nu elk jaar een ‘klimrek’ van een stevig stuk tuingaas van 1m80 hoog dat hij aan een aantal rechte hazelaartakken (die ruim een halve meter de grond ingaan) vastbindt. Het systeem is doodsimpel, hergebruikbaar, en eerlijk gezegd is het makkelijker om de erwten te plukken dan met rijshout…
En óók op zondag heeft ondergetekende de tomaten voorgezaaid. Ik ben er zowat een maand vroeger mee dan vorig jaar, maar toen was ik achteraf gezien rijkelijk laat en had ik half mei nog maar kleine planten.
En dit is de voorlopig selectie voor dit jaar. De rassen met een asterix bij, zijn de nieuwkomers voor dit seizoen. (Elk jaar wordt dat rijtje korter, want elk jaar zijn er meer ‘oudgedienden’ die ik graag terug wil zien.)
- Sweet Baby: kleine (tussen bes en kers) vrucht, enorme aantallen, zoet van smaak
- Black Cherry: hoeft de lekkerste aller kerstomaten nog een beschrijving? Voor het eerst gezaaid in het tweede jaar dat ik tomaten kweekte, en niet meer weggeweest
- Earl’s Green Cherry*: hier ben ik heel benieuwd naar. Het zou een spontane mutatie/sport zijn van Black Cherry, met een vergelijkbare smaak, maar dus eerder groen van kleur
- Bajawa, al noem ik ze voorlopig Bajawa Plus: vorig jaar had ik twee planten, die allebei vruchten hadden met de smaak en de kleur, en vooral het kenmerkende knapperige velletje van het ras. Maar de ene plant – waar het zaad dat ik nu zaaide van afkomstig is – had vruchtjes die eerder pruim dan kersgroot waren. Benieuwd of de afmeting bewaard blijft
- Sungold x Green Grape*: kruising van Lieven David
- Sungold x Romeo F3: derde generatie van een kruising van Lieven David
- (Helena’s Pink) 1a
- (Helena’s Pink) 1b: twee lijnen uit de kruising die zoonlief een paar jaar geleden vormde uit Sweet Baby en South American Banana. De naamgeving is voorlopig. Pink omwille van de framboosroze kleur, en Helena naar de kat die in het jaar van de kruising naar de Tuin kwam, en er intussen onder een bessenstruik voorgoed te rusten ligt
- Green Tiger: langwerpige, puntige, pruimgrote tomaat. geelgroen gestreept en behalve heel mooi ook nog bijzonder lekker
- Dragon’s Eye: ronde, pruimgrote tomaat. Rood en geel gestreept
- Chico* (?) – Het internet kent ‘Royal Chico’ en ‘Chico III’. Even afwachten dus… Beiden zijn pruimgrote, iets langwerpige, rode tomaten
- Black and Brown Boar*: bruin met groene strepen, kleiner dan gemiddeld
- Ceylon*: eerder kleine, afgeplatte, geribde tomaat. Rood
- Samocvet Izumrudny*: Kleine, langgerekte groene tomaat, vorm doet wat denken aan een romatomaat. Resistent ras
- Spot Yellow: gespikkelde gele tomaat, klein
- Livingston’s Golden Queen*: middelgrote gele tomaat met een roze blos. Een heel oud ras, en zou als één van de beste gele tomaten beschouwd worden
- Beauty King: middelgroot rood/geel gestreept
- Girl Girl’s Weird Thing*: middelgroot rood/geel gestreept
- Orange Crimea*: middelgroot, oranje (opletten met dieven AnneTanne, het is een ‘semi-determinate’!)
- Brandeva*: middelgrote rode tomaat. Kruising van Brandywine en Eva’s Purple Ball. Zou erg ziekteresistent zijn.
- Carter’s Sunrise*: Rood, middelgroot, vroeg
- Clint Eastwood’s Rowdy Red: Medium, rood
- Green Castle: nee, geen groenrijpe tomaat, maar een tweekleurige (geel/roze), afgeplat, middelgroot
- Nyagous: een jaarlijkse gast. Medium formaat, bruinrode kleur
- Kwantung 105*: Chinees ras, middelgroot, rood
- Slovenian Black*. Middelgrote, paarsrode vleestomaat
- Yazon*: afgeplatte, bleekgele tomaat. Tolereert vrij goed de koude, dus als ik in de serre te weinig plaats heb, gaat deze een plekje buiten krijgen.
- Cherokee Chocolate*: middelgrote vleestomaat. Smaak zou vergelijkbaar zijn met Cherokee Purple, dus lekker! maar de kleur is (nog) donkerder
- Black Seaman. Zou een struiktomaat zijn, maar die ik vorig jaar had was indeterminate groeiend. Donkerrood, met donkergroene schouders, middelgrote tot grote vleestomaat
- Wild Thyme GWR: de groenrijpe variant van dit ras. Eén van onze absolute favorieten. Het velletje is tweekleurig oranje met geel bij rijpheid, maar het vruchtvlees is knalgroen. Middel tot groot
- Fish Lake Oxheart*: grote, rozerode ossenhart
- Summer Cider*: vroege, grote, oranje beefsteak
- Grub’s Mystery Green: een groenrijpe beefsteak
- Purple Passion*: grote paarse ‘beefsteak’tomaat
Ik heb van elk ras vier zaden gezaaid, en zet elk jaar 30-35 planten in de serre, en nog enkele in potten buiten. Waarschijnlijk zal ik dus weer planten teveel hebben ;-)…
Meer over tomaten
In bloei op 1 maart
Ik heb de indruk dat het lijstje van deze maand niet echt veel langer zal zijn dan dat van februari, dat op zijn beurt maar een paar planten meer bevatte dan dat van Nieuwjaarsdag.
De volhouders
Deze maand is het lijstje van planten die al meer dan een maand bloeien behoorlijk lang.
Kampioen der winterbloeiers (1) Viburnum Bodnantense ‘Dawn’ doet nog altijd mee, en ook de (2) winterkamperfoelie, Lonicera frangrantissima doet zijn (botanische) naam van allergeurigste nog steeds eer aan. De struik is zelfs nog steeds niet al zijn (groen!) blad kwijt.
De toverhazelaars? (3) Hamamelis x intermedia ‘Jelena’ bloeit – hoe is het mogelijk – nog steeds, en (4) ‘Orange Beauty‘ staat er nog toverachtig bij. ‘Diane’ en ‘Feuerzauber’ zijn al uitgebloeid.
En (5) madeliefjes natuurlijk, is er een maand zonder madeliefjes?
De (6) Rozemarijn bloeit ook nog altijd, en ook de (7) rondbladige Cyclamen, plant van de maand in januari.
En dan is er het (8) speenkruid, en het (9) Oosters nieskruid (Helleborus orientalis), en hier en daar nog een (10) boerenkrokus en een zeldzame (11) bonte krokus.
Het sneeuwklokje dat ik vorige maand verkeerdelijk Groot sneeuwklokje (Galanthus elwesii) noemde, blijkt wel degelijk een (12) Gewoon sneeuwklokje (Galanthus nivalis), dus ook die soort is aan zijn tweede maand toe.
Twijfelgevallen
Behalve de botanisch vorm van de boerenkrokus heb ik ook nog een cultivar in de tuin, de alombekende (13) ‘Ruby Giant’. Die cultivar bloeit hier altijd een paar weken later dan de soort, en dus twijfel ik of ik die het cijfertje twaalf mag geven, wegens dezelfde soort als de gewone Tommy. Ik doe het toch, omdat er immers tussen cultivars van een soort behoorlijke verschillen in bloeitijd kunnen zitten.
Hetzelfde geldt voor (14) ‘Pickwick’, een paars-met-wit gestreepte cultivar van de bonte krokus.
‘Ruby Giant’ mag dan een cultivar zijn, een paar dagen geleden merkte ik, dat ook die zich in mijn tuin niet alleen vermeerderd door grotere pollen te vormen, maar ook door zich uit te zaaien. In het grasveldje ‘onder de appelboom‘ ontdekte ik dit weekend immers zowaar een eenzame ‘Ruby Giant’, terwijl we daar zeker nooit knolletjes geplant hebben.
Nieuwkomers
De (15) Lambertusnoot heeft de fakkel overgenomen van de hazelnoot, en ook de (16) amandelwolfsmelk is aan het bloeien.
En ik ontdekte zowaar één bloeiende (17) paardenbloem, en één aarzelend bloempje in een plantje (18) kleine veldkers.
Twee verschillende soorten (19, 20) narcis staan te bloeien, de alomtegenwoordige Narcissus cyclamineus ’tête à tête’ en een naamloze cultivar van een andere (voor mij even naamloze) soort.
Terug van weggeweest
Eén van de (22) Japanse Kweeën die op nieuwjaarsdag bloeide is ook weer van de partij. De andere heeft nog zowat anderhalf uur zon nodig schat ik…
Zij gaven verstek
De stengelloze sleutelbloem bloeide even in januari, maar had op 1 februari alleen een paar knopjes, en nu, op 1 maart, is het weer van datte.
En ook in de kleine maagdenpalm ontdekte ik een dag of tien geleden een bloempje, maar vandaag, niks hoor…
Het netto-resultaat…
… is dus een nipte verbetering van het aantal bloeiers op 1 februari.
Maar ik ben er zeker van dat het op 1 april anders zal zijn!
De katjes van de boswilg laten hun zilveren pelsjes al zien, de eerste aarzelende knoppen van de bosanemonen piepen uit de grond, de vingerhelmbloem komt uit de aarde gekropen, de daslook is nog net niet groot genoeg om te oogsten, en de eerste sprietjes sneeuwroem zijn al te zien.
Eerst maart nog overleven, en dan wordt het lente!
