Tag: pompoen

Kunstmatige inseminatie

Nee, niet dat onze koeien het zonder stier moeten stellen. ‘Onze’ koeien bestaan immers niet.
De kunstmatige inseminatie vindt momenteel in de moestuin plaats.

In de voorbije jaren had ik altijd de indruk dat bij courgetten en pompoenen er eerst op elke plant een aantal mannelijke bloemen bloeien, voor de eerste vrouwelijke bloem openkomt. Maar de courgetten die ik dit jaar heb staan weigeren zich aan die regel te houden.
C. pepo 'Tondo Chiaro de Niza' | Courgette
‘Tondo Chiaro de Niza’ (Ronde de Nice) was de eerste die de normale routine doorbrak: hoewel er ook een aantal mannelijke bloemknoppen klaarzitten, was het ‘een vrouwtje’ dat zich als eerste opende. En dat was niet alleen de eerste bloem op die plant, het was ook de eerste courgettebloem tout-court. (hihi… de spellingcontrole van mijn browser is het met ‘courgettebloem’ niet eens, en stelt ‘courgektebloem’ voor).

Oh zo… hier drongen zich dus andere maatregelen op. Want ik weet het, ik heb dit jaar veel te veel planten, dus eens de productie op gang komt gaan we omkomen in de courgettes – maar voor het zover is, kijk je toch altijd uit naar die allereerste. En vorig jaar bleken de ronde courgettes bovendien veel smaakvoller dan de lange.
Courgettes behoren tot de soort Cucurbita pepo, en ook sommige pompoenen behoren tot die soort. (Alle courgettes zijn C. pepo, binnen de pompoenen vind je de soorten C. pepo, C. moschata en C. maxima – en misschien nog andere? Pompoenen zoals bv Sweet Dumpling zijn dus nauwer verwant met de courgette dan met bv Butternut, een C. moschata, of Hokkaido-pompoenen die tot de soort C. maxima behoren.)
C. pepo 'Striato d'Italia' | CourgetteHet is dus mogelijk een Courgette-bloem te bevruchten met stuifmeel van een C. pepo-pompoen, maar… aan mijn pompoenplanten was alles samen nog maar één bloeiende bloem te vinden, en al dan niet toevallig was dat de enige ‘naamloze’ pompoen: een plantje dat eind maart al ontkiemd was uit de zaden die zich nog tussen het in de serre uitgestrooide compost bevonden. Hoogstwaarschijnlijk dus een nakomeling van één van mijn pompoenen van vorig jaar, en in dat geval met zekerheid een C. moschata (vorig jaar had ik Butternut en Musquée de Provence).

Maar als een ezel en een paard een muildier kunnen opleveren, dan kunnen een C. pepo en een C. moschata wellicht toch ook samen een courgette opleveren.
En aldus geschiedde: ik begaf mij naar het pompoenenveldje waar ik die ene bloeiende bloem afplukte en vervolgens van haar (sorry: zíjn, want het was natuurlijk wel een mannelijke bloem) kroon ontdeed, en vervolgens met het aldus bekomen penseel zachtjes de stamper van de bloeiende courgette beschilderde.

Intussen is de bloem al een paar dagen verwelkt. Bij ‘niet-bevruchting’ vertoont het vruchtbeginsel over het algemeen al snel bruine plekken en valt het vervolgens af… Maar ik heb heel voorzichtig de indruk dat het langzaam in omvang toeneemt. Afwachten dus of ‘de zwangerschap’ inderdaad tot stand is gekomen.

Oh ja… en intussen blijkt ook ‘Striato d’Italia’ op de feministische toer, want ook daar lijkt de regel van ‘mannen eerst’ met voeten te worden getreden.

Muscat de Provence

Gisteren beloofde ik om ook wat te vertellen over die andere muskaatpompoen van afgelopen seizoen, de Muscat de Provence of Musquée de Provence. Zoals de naam al zegt is het een varieteit die vroeger vooral in Frankrijk werd gekweekt, en die (zoals heel veel muskaatpompoenen) erg goed tegen hete zomers bestand is.

Ik kocht de zaden uit nieuwsgierigheid, en omdat ik de vorm zo mooi vond, maar zonder veel van de smaak te verwachten. Het zijn immers vrij grote pompoenen (tot een halve meter diameter), en ik leefde met het vooroordeel dat uitsluitend pompoenen van het Hokkaïdo-type en -formaat lekker konden zijn.

Cucurbita moschata 'Musquée de Provence'

Hoewel de slakken ook de bloemen van deze pompoen bijzonder lekker vonden, sloegen ze eind juli toch een paar bloemen over, en zo kwamen er twee vruchten tot ontwikkeling. Het waren mooi gevormde donkergroene vruchten… Vreemd… want op de verpakking stonden bleekbruine pompoenen afgebeeld. Moest ik gewoon nog wachten tot ze verkleurden vooraleer ze te oogsten? Bij cultivars van de reuzenpompoenen (zoals dus ook Hokkaido’s) is het verhouten, kurkachtig worden van de steel een goed signaal voor het oogst-tijdstip, maar bij muskaatpompoenen gebeurt dat niet.

Ik heb dus gewoon zo lang mogelijk gewacht met oogsten, tot er half oktober nachtvorst werd aangekondigd. Ik was er daarmee net op tijd bij, want de volgende ochtend was dit wat overbleef van de pompoenplanten:

Cucurbita moschata 'Muscat de Provence'

De geoogste pompoenen liet ik nog een paar dagen op een warm plekje nadrogen, vooraleer ze naar de koele kelder te brengen, maar ze waren nog steeds donkergroen…

Cucurbita moschata 'Muscat de Provence'

Intussen had ik, al speurend op het internet, intussen wel begrepen dat groene en blauwige pompoenen tijdens de bewaringsperiode vaak hun oppervlakkige kleur verliezen, en dat dan het onderliggende oranje-bruin tevoorschijn komt.
En jawel hoor: zo zag één van mijn ‘Courges Musquée de Provence’ er uit vlak voor ik hem gisteren aansneed:

Cucurbita moschata 'Musquée de Provence'

De pompoen heeft diep-oranje vruchtvlees (zo donker, dat manlief even dacht dat ik er tomatensoep mee gekookt had), en de smaak is heel vol en zoet. Een ideale pompoen dus, om Indiase of Thaise curries te bereiden, maar ook de soep die ik er gister mee maakte was bijzonder lekker. (Maar ook voor die soep koos ik specerijen die de warem, zoete smaak accentueerden: gember, koriander en komijn, en een tikkeltje kurkuma.)

Kruidige Butternut-Taart met Knoflook-Crumble

(naar recept)

Pompoenen en courgetten zijn groenten die altijd een belangrijke plaats innemen in onze groententuin: Ze vragen eigenlijk alleen in de allereerste beginfaze wat werk, en leveren vervolgens maandenlang groenten: in de zomer krijg je de courgetten nauwelijks op, en in de winter is het een kwestie van heel creatief zijn om die halve kelder vol pompoenen op zoveel mogelijk verschillende manier op je tafel te brengen.

Cucurbita moschata 'Butternut'

Vroeger had ik alleen Hokkaido-pompoenen, maar afgelopen zomer had ik behalve Hokkaido’s ook nog drie andere rassen geplant:
Lees verder “Kruidige Butternut-Taart met Knoflook-Crumble”

De familie Komkommer – The Cucumber family

(to English text)

Erg fameus was het niet met de Cucurbitaceae deze zomer, alvast niet in onze tuin.
(En ik hoorde die geluiden ook van sommige andere tuiniers in Vlaanderen, en op Gardeners’ World vernam ik dat het in Engeland ook maar minnetjes was deze zomer.)

Cucurbita moschata 'Musquée de Provence'
Cucurbita moschata 'Musquée de Provence'

Courgetten en pompoenen vind ik over het algemeen heel dankbare groenten: weinig werk, en een grote opbrengst.
Elk jaar opnieuw nemen we ons dan ook voor om ‘volgende zomer toch te volstaan met drie courgette-planten’, want zelfs dan zijn we verplicht onze hele omgeving te overstelpen met meer courgetten dan hen lief is.

Maar dit jaar kon ik toch niet aan de verleiding weerstaan, en stonden er vijf courgettes in de moestuin:
Lees verder “De familie Komkommer – The Cucumber family”

Op ’t einde van de winter – In the last days of winter

(to English translation)

Laatste winterprei - Last leeks
Laatste winterprei - Last leeks
Onze moestuin is jaar na jaar gegroeid, en afgelopen zomer begon hij zo stilaan volwassen afmetingen te krijgen.

We hebben dan ook vanaf mei tot in oktober nauwelijks groenten gekocht, en zelfs nu – aan het eind van de winter – is de voorraad nog net niet helemaal op.

In de kelder liggen – enigszins verloren in de veel te grote kisten – de allerlaatste aardappeltjes. Dinsdag heb ik de laatste die nog een behoorlijke afmeting hadden gebruikt voor de maaltijd. De mini-exemplaren die nu nog overblijven zouden we willen gebruiken als pootgoed.
Lees verder “Op ’t einde van de winter – In the last days of winter”

Creatief met pompoen

In de moestuin hadden we dit jaar 3 pompoenplanten, en die leverden tesamen 64 pompoentjes op, in formaat variërend van een forse pompelmoes tot net geen voetbal. Klein? Tja, hokkaïdo’s worden niet zo groot als de typische Halloween-pompoen, en bovendien kies ik er voor om alle vruchtjes ook te laten uitgroeien. Soms wordt inderdaad aangeraden om maximaal vijf tot zes vruchten per plant over te laten, zodat ze ‘groot genoeg’ kunnen worden, maar voor ons gezinnetje van drie personen is een grote pompoen vaak te veel van het goede.

Maar met 64 (OK, nu nog een veertigtal, want we hebben er al een aantal weggegeven en een aantal opgegeten) ligt de kelder nog behoorlijk vol. Dat betekent dus ongeveer één keer per week pompoensoep, en één keer per week pompoen op een andere manier verwerken. En omdat ik er niet van hou om al te vaak hetzelfde klaar te maken, is het devies dus: creatief zijn.

Risotto met gekruide pompoen is één van mijn succesnummers, en vorige week was het pompoencurry-taart.
Als je gewend bent Indiaas te koken, is het recept in een paar zinnen samen te vatten: maak een droge curry klaar met pompoen, pureer de groenten en vermeng met drie geklopte eieren. Vul er een taartbodem mee en bak die in 30-40 minuten.

Bij het bereiden van een droge curry gebruik je bijna geen extra vocht, hooguit voeg je een paar eetlepels water toe om te vermijden dat de groenten aanbranden. De kruiden in het curry-mengsel kunnen heel erg variëren, maar meestal vind je er toch wel kurkuma, komijn, koriander en (eventueel) chilipoeder in terug. Maar ik maak heel zelden gebruik van een kant-en-klaar poeder, en mijn kruidenkast staat dan ook vol potjes met allerhande specerijen.

Zo ging ik afgelopen week te werk:

Ingrediënten voor de vulling

  • 750 gr hokkaïdo-pompoen (een andere stevige met eetbare schil zal net zo lekker zijn), in blokjes, ongeschild
  • een paar eetlepels olie of ghee
  • een flinke theelepel tamarinde (ik gebruik tamarinde-pasta waar de – grote – zaden al uit verwijderd zijn)
  • 1/2 theelepel zwart mosterdzaad
  • 1/2 theelepel komijnzaad
  • 1/4 theelepel anijszaad
  • 1 theelepel kurkuma
  • 1/2 theelepel gemalen koriander
  • 1 gehakt chilipepertje
  • 3 eieren

Bereidingswijze

Laat de tamarinde-pasta weken in een klein beetje water.
Verhit de vetstof, en voeg er mosterdzaad, komijn en anijszaad aan toe. Fruit 1-2 minuten en voeg er de blokjes pompoen aan toe. Laat een paar minuten stoven, voeg de tamarinde toe en roer tot die zich helemaal door de bereiding verspreid heeft. Voeg de rest van de specerijen toe, roer nog even flink door, en laat dan (bij voorkeur in een gietijzeren pan met gietijzeren deksel, type Le Creuset, oftewel een ‘Dutch oven’) op een heel laag vuurtje stoven tot de pompoen gaar is.
Kruid eventueel nog wat bij met peper en zout.
Verwarm de oven voor tegen dat de pompoen gaar is.
Pureer de pompoen en meng met de geklopte eieren.

Ik gebruik zelf heel vaak gekocht taartdeeg, zowel bladerdeeg als kruimeldeeg is geschikt.
Bekleed met het deeg een taartvorm, vul die met het pompoen/eimengsel, en bak gedurende 30-40 minuten.

Smakelijk!

Recept: Pompoenrisotto met Salie

Onze pompoenenoogst is dit jaar erg groot, en zelfs na het uitdelen van heel wat pompoentjes ligt er nog een flinke voorraad in de kelder. We hebben vooral een heleboel kleine pompoentjes, zo groot als een fors uitgevallen pompelmoes. De pompoentjes hebben een oranje-geel vruchtvlees, ongeveer de stevigheid van een Hokkaïdo, en net zoals bij die Japanse pompoenen kookt ook de schil van deze variëteit gemakkelijk zacht, wat ze heel geschikt maakt om te vullen. (Kapje afsnijden, zaden verwijderen en nog wat verder uithollen tot er nog ongeveer één tot anderhalve cm overblijft, vullen en gedurende drie kwartier in de oven….)

De risotto die ik afgelopen week verzon is erg geschikt als vulling, maar kan natuurlijk ook ‘gewoon’ geserveerd worden.
Lees verder “Recept: Pompoenrisotto met Salie”