Tag: nachtschade

Bitterzoete nachtschade (kenmerken)

Solanum dulcamara. Prof. Dr. Otto Wilhelm Thomé - Public domainBitterzoet is één van de vele tientallen vertegenwoordigers van de enorme familie van de Nachtschade-achtigen (Solanaceae).

Dat is een beruchte familie, want heel wat van haar vertegenwoordigers zijn giftig, minstens in een aantal van hun onderdelen. Toch vind je er ook heel wat belangrijke voedingsgewassen in terug, denk maar aan de aardappel, de tomaat, paprika’s en aubergines. Van een Provençaalse ratatouille zou niet veel meer overblijven zonder nachtschade-achtigen.

Hoewel het bloempje van het bitterzoet erg klein is, kan je er toch goed een aantal typische kenmerken van de nachtschade familie in herkennen. De vijf kroonblaadjes zijn tot één geheel vergroeid. Bij het bitterzoet en bijvoorbeeld bij aardappel en tomaat zijn dat stervormige kroontjes, terwijl ze bij wolfskers, bilzekruid en alruin meer klokvormig zijn, en je bij de doornappel en de bekende ‘engelentrompetten’ (Brugmansia) inderdaad trompetten vindt.
Die vergroeidbladige kroon hebben de nachtschade nog met andere families gemeen (de Campanulaceae, klokjes-familie bijvoorbeeld), maar echt typisch voor de nachtschade is de ‘meeldraadbuis’. De vijf meeldraden zijn inderdaad tot een buisje vergroeid, en in het midden daarvan steekt de stamper naar buiten. (Als je zo’n reusachtige engelentrompet op je terras hebt staan, ga het dan eens van dichtbij bekijken… maar ook bij aardappelen zijn de bloemen groot genoeg om het fenomeen zonder hulpmiddelen goed te kunnen zien.)

De nachtschade is een met geheimzinnigheid en magie omringde familie: een aantal van de belangrijkste toverplanten behoren er immers toe.
Over de wolfskers schreef ik al eerder, in de tijd dat ik voor mijn toenmalige ‘kruidenmand’ nog hele uitgebreide artikelen schreef. Intussen heb ik (met dank aan Yo voor de zaadjes) ook een paar doornappels. Het eerste ‘doornige appeltje’ is zich aan het vormen, dus daarover volgt later alvast nog een verhaal.
En dan zijn er nog het bilzekruid, de alruin… allemaal planten die in het verleden – en nu nog steeds – tot de verbeelding hebben gesproken…

(Dat klinkt alvast alsof ik met dit blogje nog even kan verdergaan… maar niet vandaag… ik ben meer dan doodop, dus ik hou het vandaag bij het stukje hierboven. Het medicinale gebruik van bitterzoet moet wachten tot volgende week…)

Een bitterzoet plantje (etymologie)

Na een paar jaar afwezigheid is het bitterzoet weer in mijn tuin opgedoken, op ruim honderd meter van zijn vroegere groeiplek.Solanum dulcamara - Bitterzoet
Het is een plant waar heel veel over te vertellen valt, dus ik ga er deze week een paar keer op terugkomen. Vandaag komt de etymologie (naamsverklaring) aan bod, en later deze week vertel ik over het (oude) gebruik in de kruidengeneeskunde, en ik kan het natuurlijk niet laten om ook de folklore aan bod te laten komen.

Lees verder “Een bitterzoet plantje (etymologie)”