Tag: kruidwis

Duizendblad in de Kruidwis

Geplaatst op door AnneTanne

kruidwis - Foto: AnneTanneDuizendblad is ook van oudsher één van de beschermende kruiden die gebruikt werden voor het samenstellen van de bloementuilen die in heel wat streken in Europa in augustus geplukt werden.

In oorsprong was het wellicht een tuil die geplukt werd in de periode van de eerste graanoogst, die gewoonlijk begin augustus valt. De tuil werd op de eerste schoof gebonden, en moest de familie in het komende jaar beschermen. Waarschijnlijk is het een gebruik dat al in voorschristelijke tijden bestond, maar gekerstend werd tot ‘Hemelvaartstuilen’, die je terugvindt in streken in Oostenrijk, Duitsland, Zwitserland… en die we in Limburg (en wellicht elders in Nederland en België?) als kruidwis, kruidwesch, kroetwusch…

Lees verder “Duizendblad in de Kruidwis” →

Duizendblad in de folklore

Geplaatst op door AnneTanne

Drogend duizendblad, Foto: Zero-X, Creative Commons licentie

Niet alleen in de oudheid was het duizendblad een belangrijk kruid, ook in de middeleeuwen werd het veelvuldig gebruikt. Zoals je wel kan verwachten, kreeg een medicinaal zo werkzaam kruid ook al snel magische eigenschappen toebedeeld.
Duizendblad was een beschermend kruid. Wanneer je een bundeltje van netels en duizendblad in je hand houdt, moest je niets – spoken noch mensen – nog duchten. Ook het vee was beschermd als je een bosje duizendblad in de stal hing. En om te vermijden dat kwaadwillend volk of boze geesten je huis binnenkwam, moest je vooral wat van het kruid onder je drempel begraven.

In Engeland had het kruid ook een duidelijke rol in liefdesrituelen.
Lees verder “Duizendblad in de folklore” →

Bitterzoete folklore

Geplaatst op door AnneTanne

Bitterzoet, Solanum dulcamara - Foto: Nuanc, Creative Commons LicenseHeel wat boeken in mijn boekenkast vermelden een aantal folkloristische gebruiken in verband met bitterzoet, maar het is wel opvallend, dat ik voor de meeste van die gebruiken slechts één bron heb (of af en toe wordt vanuit een tweede bron naar de eerste verwezen).
Maar dat de ranken van het bitterzoet traditioneel gebruikt werden, om in augustus de kruiden van de kruidwis bijeen te binden, daar zijn de meeste bronnen het wel over eens. (Over dat gebruik vertel ik in die periode allicht nog wat meer.)

In het westen van Vlaanderen, en ook in Zeeland, werd het kruid ook wel ‘Elfrank’ of ‘Alfrank’ genoemd. Mien Verdingh (in ‘Kris kras kruid’) geeft aan dat een ‘alf’ een duivel is, maar zelf vermoed ik eerder een verband met ‘alverman’. Een alverman is een aardgeest die in heel wat Vlaamse volksverhalen figureerde, en echt niet alleen in het bekende jeugdfeuilleton van lang geleden – in elk geval in de tijd dat we thuis nog geen TV hadden.

In weerwil van Mien Verdinghs duivel, lijken er toch vooral beschermende eigenschappen aan het bitterzoet te zijn toegeschreven. Zo vertelt M.C. Blöte-Obbes, dat men bitterzoet ophing in de wiegjes van jonge kinderen, en bij de dieren in de stal, om te voorkomen dat ze betoverd werden.
Ook was het één van de vele kruiden, waarvan gezegd werd dat het in de vorm van een amulet gedragen, kon helpen om (bijvoorbeeld met Kerstmis tijdens de nachtmis) de aanwezige heksen te ontmaskeren. (Bron: Tjeu Leenen, ‘Planten met een verhaal’)