De meesjes zijn terug!

De meesjes zijn weer terug!
Koolmees (Parus major) en Pimpelmees (Cyanistes caeruleus)
Een week geleden vroeg Chelone zich af, waar de meesjes gebleven waren. Met dat blogberichtje haalde ze me de woorden uit de mond, want ik had ook al opgemerkt dat er tijdens die periode van flinke vorst plots veel minder mezen, en veel meer vinken op de vogelvoederplekjes in de tuin te spotten vielen.
In de commentaren op Chelones berichtje werd snel duidelijk, dat hetzelfde fenomeen in de meeste ‘binnenlandse tuinen’ op te merken viel, terwijl dichter bij de kust, waar de vorst lang niet zo fel was, die vogeltjes massaal aanwezig bleven.
 
Maar nu zijn ze er weer… Veel koolmezen (Parus major), enkele pimpelmezen (Cyanistes caeruleus), en af en toe een zwarte mees (Periparus ater). (En het leuke is, dat ook de vinkenpopulatie even groot lijkt te blijven – En gisteren kwam er nog een onverwachte gast bij, zie onderaan.)
 
In de commentaren op Chelones blog werden verschillende verklaringen geopperd:
Als het heel erg koud is, zouden mezen toch over korte afstanden trekken, al zijn het eigenlijk standvogels. (En in dat geval hebben ze dan wellicht een uitstapje naar zee gemaakt?)
Natuurpunt noemde verschillende redenen:
Periparus ater - Zwarte mees
Periparus ater - Zwarte mees
Ten eerste zouden er dit jaar al van in het najaar minder mezen zijn: door een tegenvallende beukennootjesoogst vertrokken er veel meer mezen dan normaal naar het zuiden. (In mijn tuin is dat niet echt opgevallen. Ik herinner me weliswaar dat we twee jaar geleden een keer 23 mezen tegelijk telden, maar nu zaten we ook al vaak boven de 15. Nog steeds een verschil, maar op basis van het aantal ‘metingen’ allicht niet statistisch significant.) Ik vraag mij trouwens af: zouden minder beukennootjes niet eerder betekenen dat er minder vinken zijn? Dat zijn immers preferente zaadeters, terwijl mezen toch een voorkeur voor insecten hebben, en alleen ‘zo nodig’ op zaad terugvallen.
Vervolgens voert Natuurpunt aan, dat mezen in de winter een duidelijke voorkeur hebben voor locaties in de nabijheid van meerdere voederplekken. Ook dat kan in onze tuin niet echt een verklaring zijn voor de plotse vermindering van het aantal meesjes: wij voederen op meerdere plekken, net als onze buren. En met het invallen van de vorst waren er niet plots minder voederplekken in de onmiddelijke omgeving, maar ook niet meer.
En tenslotte geeft Natuurpunt aan: ‘Een andere reden waarom je de afgelopen week zo weinig vogels zag, is dat ze tijdens extreme koude zo min mogelijk energie verspillen: dus snel even wat eten binnenwerken en dan weer zo veel mogelijk beschut de kou uitzitten.” Maar hier zag ik net, dat er minstens zoveel vogels waren als voor de koudegolf, maar dat de verhoudingen tussen de soorten veranderden.
Bovendien loopt die redenering op bepaalde punten ook een beetje mank: net kleine diertjes, die in verhouding tot hun volume een groot lichaamsoppervlak (lees: afkoelingsoppervlak) hebben, hebben bij koud weer meer energie nodig om hun lichaamstemperatuur op peil te houden. Bovendien eten mezen vooral van vetbollen, en die zijn bij strenge vorst zo bikkelhard, dat het meer tijd vergt om voldoende energie in te slaan dan wanneer je – zoals de talrijke vinken – de uitgestrooide graantjes maar op te pikken hebt.
 

De uiteindelijke verklaring zal wel ergens in het midden liggen.

Oh ja… Eergisteren bedacht ik plots dat we de grote bonte specht zich deze winter nog niet liet zien.
Maar gisteren in de loop van de voormiddag ving ik er plots een glimp van op, toen ze tegen de stam van de pruimenboom zat.
En ’s namiddags riep het dochtertje van vrienden die op bezoek waren me plots naar het raam… ze dacht daar plots iets roods bij de mezenbollen te zien zitten. Kon dat soms een specht zijn?
Inderdaad… en comfortabel vanachter het raam hebben we met z’n zevenen minutenlang de specht op de bollen zien hameren.

Deze buttons respecteren je privacy (zie info):

8 thoughts on “De meesjes zijn terug!

  1. Prachtige foto’s! Ik heb ook genoten van vogelactiviteit aan vetbolletjes (dankzij Duizendblad deze opgehangen), alleen zat ik er te ver af en kon nog minder op foto’s hopen. Ik zag zwartkopmezen (denk ik), en zeker een roodborstje! Naast gescharrel van een merelkoppel op de grond.

    1. Ik hang eerlijk gezegd mijn mezenbollen altijd ‘met voorbedachten rade’ niet al te ver van het keukenraam ;-).
      Zwartkopmezen heb ik hier eigenlijk nog nooit gezien…

    1. Dat is me deze winter inderdaad opgevallen, dat de verschillende mezensoorten opvallend verdraagzaam zijn ten opzichte van elkaar…
      Op de foto die ik later postte, zie je zelfs kooltjes, pimpels en staartmezen samen op de bollen… Wellicht dat het feit dat ik veel bollen vlak bij mekaar heb hangen daar wel een handje aan meehelpt.

  2. En ja hoor, hier zijn ze ook terug van weggeweest. Elke dag meer en meer. Amusant om te zien dat ze hun beurt op de voedertafel afwachten tot de vinkjes hun buikje hebben vol gegeten. De verschillende mezensoorten tolereren elkaar zeer goed, de vinkjes daarentegen zijn wat jaloerser van aard.
    Sinds een week heb ik ook een koppeltje lijsters op bezoek, ik laat ze de kleintjes af en toe verdrijven want zij moeten binnenkort nog heel veel zingen en dat doen ze toch zo mooi.
    Gisteren zag ik zelfs een groene specht, die had blijkbaar ook veel honger en die is nog schuwer dan zijn bonte soort.
    Ik kan je heel goed volgen in je weerlegging op de uitleg van natuurpunt. Voor hen zou het ook interessant zijn je bevindingen voor te leggen. Laat me iets weten als je de naam van mijn contactpersoon wil. Voor hen zijn persoonlijke observaties heel belangrijk.

    1. Ik weet niet in hoeverre de groene specht schuwer is dan de grote bonte… (Ik meen wel ooit gelezen te hebben dat de groene specht minder voorkomt.)
      Hier zien we de groene in elk geval vaker, tenminste in de zomer. Afgelopen zomer liep ik een keer de achtertuin in, en toen vlogen er maar liefst drie groene spechten uit de bloemenweide op (groene spechten voeden zich op de grond, die eten vooral mieren). Ook in de buurt zie ik in de zomer vaak een groene specht rondvliegen, terwijl ik de grote bonte hooguit af en toe in de winter zie.

  3. Pingback: Grote bonte specht

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.