Elk jaar in het najaar vind ik hier of daar in mijn tuin wel een aantal gewone krulzomen (Paxillus involutus). In het verleden werd deze paddenstoel wel eens als eetbaar beschouwd, en vooral in Oost-Europa zou hij nog regelmatig worden gegeten. Toch wordt hij tegenwoordig als (mogelijk dodelijk) giftig beschouwd, al is het nog steeds niet helemaal duidelijk hoe de vergiftiging precies verloopt. In elk geval lijkt het, dat een fikse allergische reactie in de intoxicatie een rol speelt.
Sommige mensen reageren weliswaar op het eten van de paddenstoel met wat maagdarmklachten, maar heel wat personen lijken de gewone krulzoom lange tijd probleemloos te kunnen eten, en dat is meteen de hele ‘gemene’ kant van het verhaal.
Af en toe is er echter iemand die – soms zelfs na de paddenstoel jarenlang probleemloos te hebben gegeten – plots een allergie ontwikkeld voor involutine, een stof die in de krulzoom voorkomt. En het is dan pas bij de volgende maaltijd met de bewuste zwam, dat ze dan levensbedreigende symptomen kunnen ontwikkelen. Een paar uur na de tweede maaltijd ontwikkelen ze eerst wat maag-darmproblemen: misselijkheid, braken, diarree, buikpijn… en vervolgens raken ze in shock, treden er stollingsproblemen op en ontwikkelen ze een hemolytische anemie (letterlijk: bloedarmoede door (plots) afbreken van grote hoeveelheden rode bloedcellen), en ontstaan de eerste tekenen van nierfalen. De reactie kan in een paar uur tijd tot een dodelijke afloop lijden, en in elk geval zullen bloedtransfusies en nierdialyse nodig zijn.
Tja, ik ben helemaal niet bang om te ‘eten uit het wild’, maar paddenstoelen koop ik toch echt wel in de winkel…
Een kleine 2 weken geleden zag ik een TV natuur documentaire op de NL TV waarin men in een Drents bos op zoek was naar uit de natuur eetbare zaken waaronder dus ook paddenstoelen en daar werd in zijn algemeenheid gesteld dat ALLE Plaatjeszwammen gifig zijn (er werd niet expliciet gezegd dat omgekeerd alle giftige soorten ook Plaatsjezwammen zijn).
Weet jij misschien of dat “regeltje” waar is ?
Het werd verteld door iemand die ook overlevingscursussen geeft, ene Rene Nauta. De uitzending is online hier nog te bekijken:
http://player.omroep.nl/?aflID=7988987
@Anton: Een champignon is een plaatjeszwam.
Een oesterzwam is een plaatjeszwam.
Beide soorten vind je gewoon in de winkel.
Oh ja, en ook de porseleinzwam waar ik het gisteren over had, en die weliswaar niet genietbaar, maar wel eetbaar is, is een plaatjeszwam.
HOEWEL al heel lang geleden (2008) dat dit geschreven werd reageer ik toch op dit leuke artikel
porseleinzwam wordt inderdaad gezien als weinig culinair. bij mijn weten is hij niet giftig en de beste manier om klaar te maken is in hete boter bakken, dan worden t een soort kleine korstjes. en die vond ik best genietbaar. t is geen cantharelle. advies is altijd meerdere bronnen raadplegen en vooral recent. inderdaad is de krulzoom, giftig en tegenwoordig wordt gesteld dat door jarenlang eten de giftige bestanddelen zich ophopen in de mens, en er dan schade ontstaat. meer weet ik er ook niet van. maar misschien is er in recente gidsen meer te vinden.
Bijna alle paddenstoelen, dus ook plaatjeszwammen bevatten de gifstof agaritine. Deze stof kan maag- en darmklachten veroorzaken en is in hoge concentraties mogelijk kankerverwekkend. Je moet paddenstoelen dus nooit rauw eten, ook de oesterzwammen en de champignon niet. Bij verhitting valt het agaritine snel uiteen en is er dus geen kans meer op vergiftiging. Om nu te zeggen dat alle plaatjeszwammen giftig zijn lijkt mij sterk overdreven.