Gewone krulzoom en milieuvervuiling

Gewone krulzoom - Paxillus involutusSinds een paar jaar zie ik elk jaar gewone krulzomen (Paxillus involutus) opduiken in de tuin. Elk jaar vind ik ze op een andere plek. Twee jaar geleden vond ik ze vooral aan de voet van de beuken, die vlak achter het huis staan. Vorig jaar stonden ze een stukje zuidelijker, in de schaduw van de eik die naast het huis staat.
En dit jaar vind ik ze in de voortuin, zo’n dertig meter van de groeiplaats van twee jaar geleden vandaan, en toch ook alweer zo’n vijftien meter opgeschoven tegenover vorig jaar.

Gisteren schreef ik al over de soms dodelijke reactie die kan optreden na het eten van deze paddenstoel, vandaag gooi ik het over een heel andere boeg.

De krulzoom en de bomen… meer over mycorrhiza

De gewone krulzoom is net zoals de vliegenzwam een paddenstoel die een myccorhiza vormt met heel wat verschillende soorten bomen, waaronder inderdaad beuken en eiken. Zoals wel vaker, blijken bomen waarmee deze zwam een ectomycorrhiza vormt, beter te groeien dan ‘niet-geïnfecteerde’ soortgenoten, omdat de zwam bepaalde voedingsstoffen die niet bereikbaar zijn voor het wortelstelsel van de plant, naar de plant kan transporteren.

Mycorrhiza en milieuvervuiling

De laatste jaren is er vanuit de landbouw en de bosbouw veel belangstelling voor mycorrhiza, en die interesse heeft verschillende redenen.
Zoals hierboven al aangegeven, hebben bomen met een mycorrhiza een betere toegang tot bepaalde in de bodem aanwezige voedingsstoffen dan hun soortgenoten zonder mycorrhiza. Maar het gaat nog verder: planten met een mycorrhiza blijken vaak ook beter bestand tegen allerlei vormen van milieuvervuiling, bijvoorbeeld door zware metalen. Onderzoek wijst bijvoorbeeld uit, dat berken met een krulzoom-mycorrhiza in een met zware metalen verontreinigde bodem veel beter in staat zijn om toch bepaalde noodzakelijke stikstofverbindingen op te nemen dan berken zonder mycorrhiza. Ook kunnen bepaalde zouttolerante schimmels planten minder gevoelig maken voor ‘zoutstress‘.
Helaas is het ook zo, dat bepaalde vormen van verontreiniging een nefaste invloed hebben op sommige schimmels, en zo blijkt uit een ander onderzoek dat verontreiniging met SO2 er toe kan leiden, dat een mycorrhiza zich veel minder goed kan ontwikkelen.

Bodemsanering en mycorrhiza

Het gebruik van bepaalde planten voor de sanering van verontreinigde bodems (fytoremediëring) heeft in een aantal gevallen ook te maken met de aanwezigheid van mycorrhiza.
Fytostabilisatie: Hierbij worden planten gebruikt om de bodem vast te leggen, en er vervolgens voor te zorgen dat de aanwezige vervuiling zich door verstuiving, erosie… niet verder zal verspreiden. Aangepaste mycorrhiza kunnen onrechtstreeks een bijdrage leveren doordat de gastheerplant door betere voedselvoorziening beter bestand is tegen verontreiniging. Maar sommige mycorrhiza zorgen er ook rechtstreeks voor dat de contaminant niet wordt opgenomen door de gastheer, en dat deze dus beter overleeft in het ongunstige milieu.
Fytoextractie: Men zet ook planten in die in staat zijn om de vervuilende elementen uit de bodem op te nemen. Het gaat hier bijvoorbeeld om vervuiling met zware metalen. Achteraf worden de planten bijvoorbeeld gebruikt als biomassa (energiebron), en de contaminanten worden geïsoleerd uit de asse. Sommige mycorrhiza zijn in staat de opname van vervuilende stoffen door de gastheerplant te verhogen. Voorwaarde is natuurlijk wel, dat de gastheerplant de vervuiling zelf kan verdragen.
Versterkte biodegradatie in de rhizosfeer: planten scheiden allerlei stoffen af die door bijvoorbeeld bacteriën in de bodem als voedingsstof worden gebruikt. Hierdoor komen er in de wortelzone (rhizosfeer) van een plant veel meer bacteriën voor dan elders in de bodem. Sommige van deze micro-organismen zijn in staat om vervuilende stoffen in de bodem af te breken tot minder gevaarlijke moleculen. Planten met een mycorrhiza vormen vaak nog een extra stimulans voor deze vorm van bodemleven.

Deze buttons respecteren je privacy (zie info):

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.