Wilde knoflook

Kraailook - Allium vineale. Foto: AnneTanne - Creative Commonse LicenseToen ik vanavond thuiskwam, was er op TV een BBC-reeks (op Canvas) ‘The Truth about Food’, waar het net over het eventuele nut van knoflook bij erectie-problemen ging (daarover verderop meer).
En dat leek mij een ideale aanleiding om even de ‘Wilde Knoflook’ onder de aandacht te brengen.

Nee, Kraailook (Allium vineale) heeft zover ik het weet in het Nederlands nergens echt ‘Wilde knoflook’ als (volks)naam.
Maar in het Engels wordt het plantje wel vaak Wild Garlic of Wild onion genoemd, en J.P. Thijsse schrijft in ‘Kruiden langs Heg en Steg’ dat Kraailook in het Nederlands ook wel ‘Wilde ajuin’ wordt genoemd (en laat ik nu altijd gedacht hebben dat ‘ajuin’ typisch Vlaams was). Ik ben ook ergens de benaming ‘wilde uitjes’ tegengekomen.

Er staat al lang een polletje Kraailook in mijn tuin, maar het viel me altijd alleen in de winter op. Het stond immers midden in de donkere meidoornhaag, waar het niet tot bloei kon komen, en waar het dus in de zomer ook alleen maar te zien was als je het echt ging zoeken.

Kraailook is hier in de buurt niet echt streekeigen, het heeft toch de voorkeur aan iets meer kalk in de bodem. Maar tijdens een wandeltocht pluk ik hier en daar wel eens wat broedbolletjes af en strooi die in de tuin. En hier in de haag heeft zo’n bolletje dan toch kunnen wortelen, wellicht in de periode dat die haag nog niet zo breed was uitgegroeid.
Want zo’n plekje in de schaduw is eigenlijk helemaal niet naar de zin van deze plant, zoals ook uit zijn botanische naam (die ‘wijngaardlook’ betekent) blijkt. Ook in het Frans en het Duits heet het trouwens respectievelijk ‘Ail des vignes’ en ‘Weinberglauch’.

Elke winter opnieuw nam ik me voor om de plant in het voorjaar toch echt een keer te verplanten, en elk voorjaar opnieuw was er zoveel werk in de tuin, dat dit klusje er weer bij inschoot.

Dit jaar heb ik dus besloten het niet meer bij een voornemen te laten, en meteen de daad bij het woord te voegen. Ik heb de knolletjes dus vanmorgen uitgegraven, en een gedeelte een plekje in een zonnige border gegeven, en de rest ergens in de bloemenwei geplant op, zoals het hoort, een niet te vochtig, goed gedraineerd en behoorlijk zonnig plekje.

Kraailook - Allium vineale. Foto: AnneTanne - Creative Commonse LicenseZoals alle andere Allium-soorten is ook Kraailook goed eetbaar. Het blad kan je de hele winter door oogsten, en is (spaarzaam toegepast!) een pittige toevoeging aan een salade.
De bolletjes, met een doorsnede van één tot twee centimeter, hebben een sterke knoflooksmaak en kunnen als zodanig gebruikt worden.

Op de geneeskrachtige eigenschappen van Kraailook ga ik hier nog niet al te diep in. Toen Yo het in ‘Wintertenen‘ over knoflook had, beloofde ze een vervolg over de medicinale eigenschappen van die plant, en daar wil ik haar niet voor de voeten lopen. En zoals je kan raden, lopen de eigenschappen van Knoflook en Kraailook heel erg parallel. Begin deze week lichtte Kruidje al een tipje van de sluier op in haar stukje over Bieslook, want inderdaad, ook die Allium-soort heeft vergelijkbare eigenschappen.
Maar wie ook naar het programma ‘The thruth about Food’ (een BBC-reeks Canvas) keek, heeft ook het volgende gehoord:
Graham Jackson, een Brits arts is ervan overtuigd dat het eten van knoflook bij sommige mannen de erectieproblemen kan verhelpen. Allicine, een stof aanwezig in knoflook, verhoogt de bloedtoevoer naar de penis, en helpt bovendien een deel van de cholesterolplaque in de peniele bloedvaatjes afbreken.
Aan zeven impotente vrijwilligers, waarvan een lichamelijke oorzaak voor de erectieklachten was aangetoond, werd gevraagd om gedurende drie maanden elke dag drie rauwe, fijngehakte teentjes knoflook te eten. (De knoflook moest binnen tien minuten na het hakken worden opgegeten). Na drie maanden bleken alle mannen, op één na, terug een erectie te kunnen hebben.
Update – 9 jan. 21.30: intussen heeft Yo het – zeer grondig onderbouwde – stukje over de geneeskrachtige werking van knoflook gepubliceerd op de Duizendblad-blog, met een kritische noot bij de op Canvas voorgestelde behandeling.

Allium vineale - Foto: Matthias Buchmeier - Creative Commons LicenseIk hoop dat de plantjes in mijn tuin de volgende jaren wel gaan ‘bloeien’, in de haag hebben ze dat nooit gedaan. Dat laatste zet ik niet zomaar tussen aanhalingstekens: heel vaak vormt kraailook immers geen bloemetjes, maar bestaat het hele ‘bloeiwijze’ uit broedbolletjes (zoals we dat ook kennen van bijvoorbeeld de Egyptische ui). Op die manier kan de plant zich dus ook ongeslachtelijk voortplanten.

In Noord-Amerika en in sommige streken van Groot-Brittanië wordt kraailook als een schadelijk onkruid beschouwd: het woekert er in sommige weides dermate, dat het de plaats van het gras dreigt in te nemen. En naar het schijnt zou het vlees van het vee dat op zo’n weide graast, zelfs een looksmaak gaan aannemen. (Waarbij ik me dan afvraag, waarom de veehouders in kwestie niet van de nood een deugd maken, en het vlees als een specialiteit op de markt brengen? Mensen zijn nu toch ook bereid om veel geld neer te leggen voor echte Pata Negra of Berkshire?)
Ook graanboeren zien Kraailook niet graag op hun akkers: de plant geeft immers ook aan de graanoogst zijn karakteristieke geur en smaak. Bovendien hebben herbiciden niet veel effect op het kruid: door zijn wasachtige, gladde en verticale stengels en bladeren hebben die stoffen er letterlijk geen vat op.
Maar dat zal mij een zorg wezen: ik ben heel erg blij met dit plantje in mijn tuin!

De foto van de ‘bloeiwijze’ van de kraailook is niet van mezelf doch van Matthias Buchmeier. Ook op deze foto is een Creative Commons License van toepassing.

Deze buttons respecteren je privacy (zie info):

21 thoughts on “Wilde knoflook

  1. Kraailook heb ik ooit weelderig zien bloeien ergens langs een kanaal in de buurt van Brugge. Heel mooi plantje. zo mooi zelfs dat ik toen wat zaad geoogst heb (er stond toch belachelijk veel) om het in m’n tuin te dumpen. Daar is er het eerste jaar wel iets van gekomen, maar de jaren daarna helaas niks meer. (snirf)

  2. Gisteren keek ik wel naar die nieuwe 35-delige documentaire over de ‘geschiedenis’ van Europa in de twintigste eeuw, maar niet naar het bovenvermelde programma. Wat ik nu eigenlijk wel jammer vind…

  3. Eindelijk tijd om jouw stuk over kraailook te lezen en dan merk ik dat jij het ook over die docu hebt. Ik had niet verder gekeken dan mijn neus lang was. Ik vind dat Annemie niet veel gemist heeft. Ik heb me het hele programma lang geërgerd aan de gratuite gevolgtrekkingen, het herhalen van steeds weer dezelfde vragen en stellingen (das dan een redactionele opmerking), het ongekaderd prehistorisch dieet, de probiotische joghurt enzovoort. Ik wil geen experimentjes zien of wetenschappers die proefkonijnen aan hun oren trekken omdat ze een lat chocola in hun tent verstoppen. Daar hebben we Sonja Kimpe voor. Ik wil weten hoe het echt zit.
    De docu over Europa (ja ik had nog strijk in te halen) vonden wij hier dan weer wel geweldig, net als het Peetersverhaal van de vorige avond. Het gaat met Canvas de goede richting uit, voorlopig.

  4. Ik heb eerlijk gezegd het programma over voeding maar vanuit de verte gevolgd – ik kijk bijna nooit TV.
    Maar ik had dat stukje over wilde knoflook al klaarstaan voor vandaag, en heb dus snel mijn computer opgezet om daarover iets toe te voegen… En als ik heel eerlijk ben: met het idee dat er vandaag wellicht mensen zouden gaan Googlen op ‘erectie en knoflook’ en dat zo wat nieuwe mensen mijn blogje zouden vinden… (het heeft gewerkt: nog nooit op één dag zoveel hits gehad voor het ‘artikel’ van de dag. Dat is natuurlijk een eendagsvlieg, weet ik ook wel maar als er daardoor toch ergens iemand mijn – en jouw – blog ontdekt is dat mooi meegenomen!)

    Inderdaad hing het programma – of wat ik ervan heb opgevangen – aaneen van de onwetenschappelijke ‘onderzoeken’… Hoe bewijs je in godsnaam of mannen dan wel vrouwen een grotere hoeveelheid wind produceren op basis van een onderzoek bij één man en één vrouw?

  5. ben ik nu de enige die de commentaren op deze post ergens wel heel grappig vind? Of komt dat omdat ik de enige vent van de meute ben? (beetje stoken en al 😉 )

  6. ha, ik ben echt nog een bleuke he. Daar zou ik nooit opgekomen zijn. Benieuwd hoeveel mensen op zoek zijn naar een oplossing voor hun bedproblemen.

    Toch niet moeilijk bewijzen wie het meeste wind maakt. Het komt er alleen op aan dé man en dé vrouw te vinden en te testen. Het waren wel echte cowboys he (die denken toch al dat ze dé man zijn…)

  7. Grijns….
    Ik moet zeggen, dat toen ik na het lezen van jouw comment de allereerste van Yo herlas, ik toch even proestte…
    (edit: Yo was me voor. ‘Jouw’ comment hierboven, dat slaat op dat van Bart…)

    Enne, nu ik toch ‘dubbelzinnig’ naar het hele stukje aan het kijken ben, kijk eens naar de onderste foto? (Of ben ik de enige – beroepsmisvorming dan zeker? – die daar plots met een freudiaanse bril naar kijkt?

    (Yo, dat bleue ben ik kwijtgeraakt toen ik een tijdje geleden een berichtje over sneeuwklokjes postte, onder de titel ‘naakte wijfjes tussen de bladeren’… Je had mijn statistieken die dag eens een sprong moeten zien maken… En nog steeds komen er mensen met ‘hele onverwachte zoektermen’ (maar dus niet heus) op die post terecht.)

  8. 20 erectieproblemen hebben zich tot dusver op mijn site gemeld (nu ja gemeld). Ik heb ze pas ontdekt die statistieken, leuk om te bekijken (en ook interessant: moet dringend iets schrijven over wintertenen, veel mensenzoeken daar blijkbaar een middeltje tegen).

  9. Ja, daar lijken ze inderdaad wat op, op lenteuitjes of bosuitjes (zo worden ze genoemd omdat ze in bosjes worden verkocht, niet omdat ze uit de bossen afkomstig zouden zijn). Hier in België noemen we zo ookwel stengeluitjes of pijpajuin.

    En wat het verschil tussen ui en knoflook betreft… Oei, daar maak ik een afzonderlijk berichtje van, dat lees je dus binnenkort!

  10. Nog een paar naam-weetjes.
    Kraailook wordt ook wel geheten (behalve wijngaardlook, wilde knoflook): hondslook, boerenlook, paardelook, veldknoflook, veldajuin, kruilook en pispoir.
    Wat betreft de naam pispoir – dit is een verbastering van pisprei, zo genaamd omdat de plant doet wateren. Kraaienlook genaamd omdat het kruid hoogstens goed is voor kraaien. (Paque, 1896)
    In het Frans wordt kraailook ook aangeduid met: étoile blanche.

  11. Hi I’m English but Ive been living for sometime in Holland I would love to buy some wild garlic ( wilde knoflook )plants for my garden, but can not find anywhere that sell the plants. Can anyone help me? Thank you Margaret.

    1. I think wild garlic isn’t the same as what I call ‘wilde knoflook’ here.
      As far as I know, ‘wild garlic’ refers to ramsons, bear’s breeches… In Dutch it’s called ‘Daslook’ (Badger’s garlic…)
      I bought my ‘Daslook’ (Allium ursinum) at ‘Ecoflora.be’, but that’s in Belgium.
      But I’m sure it’s not so difficult to find in Holland in Garden centers….
      Peter Nyssen bulbs does have it.

  12. Ik heb in Engeland een plant gekocht met de naam Tulbaghia. Wanneer je op op het world wide web zoekt op deze naam dan blijkt dat de wilde knoflook te zijn. Daslook woekert momenteel in mijn tuin en dat zal de Tulbaghia ook gaan doen volgens kenners 🙂

  13. erg leuk allemaal die kruiden maar ik heb dus kraailook door me grondbededekkers staan en de sprieten komen tussen de tegels omhoog ik ben dus meer geïnteresseerd hoe je het kan bestrijden
    want het word steeds meer iemand een idee hier?

    mvg
    dennis

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.