Dolle kervel – Rough chervil

(to English text)

Chaerophyllum temulum | Dolle kervel - Rough chervil
Chaerophyllum temulum | Dolle kervel - Rough chervil
Heel veel mensen worden lyrisch van fluitenkruid, en ik geef toe, het hééft natuurlijk iets, als in april de bermen en de beek-oevers getooid zijn met een kantwerk van witte bloeischermen.
Maar zelf vind ik dolle kervel eigenlijk ruim zo mooi… Natuurlijk, die plant mist de toegevoegde charme van het maken van een authentiek fluitenkruid-fluitje, maar ik vind de bloeiende plant net een tikje mooier.

In het Engels heet fluitenkruid ‘wild chervil’, en dolle kervel is ‘rough chervil’, maar ‘rough’ is de dolle kervel helemaal niet: De stengels zijn net een tikkeltje dunner, de bloemetjes net een tikkeltje kleiner dan die van het fluitenkruid. En het ‘knikje’ waarmee de nog ongeopende bloeischermen naar beneden hangen geven de hele plant iets elegant dat het fluitenkruid ontbeert.

Chaerophyllum temulum | Dolle kervel - Rough chervil
Chaerophyllum temulum | Dolle kervel - Rough chervil
De schermbloemigen, waartoe allebei die planten behoren, zijn een lastige familie… Een groot deel van de planten in die familie hebben witte bloemen, en die zijn echt niet gemakkelijk van elkaar te onderscheiden. En als je dan nog weet, dat er zowel eetbare soorten (peen, pastinaak, venkel, dille, anijs….) als uiterst giftige rakkers (gevlekte scheerling, waterscheerling) in die familie zijn te vinden, dan weet je dat het oppassen geblazen is! (Maak dus alleen een fluitenkruid-fluitje als je echt zeker bent dat je fluitenkruid in je handen hebt!)

Maar dolle kervel is één van de soorten die vrij vlot te determineren is.
Ik noemde al de ongeopende bloeischermen, die licht knikkend neerhangen. Op de stengels – die vrij lange, afstaande haren hebben – vind je paarsrode vlekken. Ook gevlekte scheerling (Conium maculatum) heeft die vlekken, maar mist de beharing.

Dolle kervel is licht giftig, maar in de literatuur worden geen vergiftigingsgevallen bij de mens beschreven. De naam dolle kervel zou verwijzen naar het gedrag van koeien die te veel van het kruid naar binnen hebben gewerkt: die gaan versuft en duizelig reageren, alsof ze dronken zijn.

Een jaar of vier geleden dook het eerste plantje dolle kervel in mijn tuin op.
Sindsdien heeft het zich vrijelijk uitgezaaid, en het blijkt zich vooral aan de bos- en haagranden het best op zijn gemak te voelen. Als ik nu bij schemeravond in de tuin wandel, vormen ze op die plekken bijna een lichtend kantwerk…

Rough Chervil, a delicate lace

Chaerophyllum temulum | Dolle kervel - Rough Chervil
Chaerophyllum temulum | Dolle kervel - Rough Chervil

For many people, the roadsides blooming with wild chervil in april is one of the more poetical sights of spring. And yes, I must admit that this lace is beautiful.
But me, I prefer rough chervil over wild chervil, although it doesn’t have the added advantage of enabling you to make a real wild-chervil whistle. (OK, this joke only works in Dutch, where wild chervil is called ‘whistlewort’.)

I don’t understand why this plant is called rough chervil in English, as it is far from rough. Its stalks are just a little bit thinner than those of wild chervil, its flowers just a size smaller. And the way the young umbels, with their flowers still closed, are bending, it’s so delicate, so far from rough…

Chaerophyllum temulum | nog ongeopende bloemen - bending young umbel
Chaerophyllum temulum | nog ongeopende bloemen - nodding young umbel
The members of the parsley-family (Apiaceae) are often difficult to tell apart from each other. And it can be important to be able to distinguish them, as this family counts lots of edible plants (carots, fennel, dill…), but also some very poisonous plants. (So, make sure you really have wild chervil, before attempting to make a whistle!)
Among this family, rough chervil is rather easy to recognize: I already mentioned the young umbels, that are nodding like elegant ladies. The hairy stalks of the plants have reddish spots. You can finds such spots also on the highly poisonous hemlock, but this one is a taller (rougher!) plant with bald stalks.

Rough chervil is slightly poisonous too, but human poisoning seems to be extremely rare. The Dutch name ‘dolle kervel’ (mad chervil) is said to point to the behaviour of cows that have eaten large quantities of the herb: they act like drunk

Four years ago, I discovered this plant in my garden.
Since then, it has been self-sowing freely, and it seems to be very comfortable on the edge of the hawthorn-hedge.
When I walk through the garden at dusk, they look like an illuminated lace along the hedge… I don’t want them to leave my garden anymore…

Deze buttons respecteren je privacy (zie info):

7 thoughts on “Dolle kervel – Rough chervil

  1. Fijn dat je weer terug in blogland bent en nog wel met een mooi kruidje. Enge kevers kijk ik liever niet te lang naar.. De charme van het fluitenkruid is denk ik dat het relatief vroeg in het jaar bloeit maar dit is ook een mooi plantje. Ga er eens naar op zoek.

  2. Ik heb het eigenlijk altijd beschouwd als (on)kruid alleen nu de kruidentuin aan het groeien is krijg ik toch andere gedachten over dit soort planten.

  3. Ha, weer een ouderwets gezellig kruidenkletsje, dat hebben we wel gemist. 😉

    Dolle kervel vind ik ook schitterend, het is zoveel eleganter dan het ook zo mooie fluitenkruid. Onze Britse vrienden zitten er deze keer helemaal naast met de naamgeving, de onze is zoveel mooier……. dolle kervel omdat we er dol op zijn. 😉

  4. Inderdaad zijn het bekende Fluite(n?)kruid en Dolle Kervel verwante schermbloemachtigen en ik vind de Dolle Kervel ook net ietsjes mooier en misschien ga je ook nog iets schrijven over medicinale toepassingen maar misschien kan je ook uitleggen wat nu het verschil is met Roomse Kervel.
    Ik ben ook b lij dat je weer blogt, maar misschien ga je binnenkort weer minder bloggen vanwege een welverdiende zomervakantie ?

  5. @fluitenkruid: Enge kevers? je bedoelt toch niet dat schattige penseelkevertje van afgelopen maandag ;-)?

    @Me! En dan worden wij nieuwsgierig wat die gedachten zijn?

    @Yolanda Elisabet: Je moet de Engelsen natuurlijk gelijk geven dat de’ rough’ chervil net iets grover is dan de ’tuinkervel’, maar dat knikje he, dat vind ik de dolle kervel zo iets elegants geven.

    @AntonV: ook leuk om jou weer eens te zien voorbijkomen.

    @bart: Mijn informatie over giftigheid heb ik uit ‘Giftpflanzen, Pflanzengiften‘ van Roth, Kaunderer en Kormann, en ik beschouw dat als behoorlijk betrouwbaar.
    Wat die cowboyverhalen betreft: in detectives en dergelijke wordt ‘hemlock’ (gevlekte scheerling) wel eens vertaald als dolle kervel. En ik heb zelf ooit gehoord dat een aantal vertaalwoordenboeken Engels-Nederlands die vertaling geven. En zoiets geeft natuurlijk al een eerste aanzet tot verwarring.
    Af en toe lees je, dat dolle kervel één van de kruiden was van de gifbeker die Socrates dronk, doch ook dat klopt niet, en waarschijnlijk ging het ook daar om gevlekte scheerling.

  6. Pingback: Plagen – Teasing

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.