AnneTannes Tuin

Lang, lang geleden – ik schatte zo’n 30 jaar, en gezien het jaar van uitgifte kan dat kloppen – had mijn vader een boek in de kast zitten met de toen al tot mijn verbeelding sprekende titel “Tuinieren buiten het boekje“. De auteur – ik zie nu dat het ene Henk van Halm was – beschreef daarin zijn kleine stadstuin (als ik het me nog goed herinner). In die tuin was enige structuur aangebracht door middel van strategisch geplaatste verharde paden en terrasjes, maar in de overblijvende open ruimte werd heel weinig ingegrepen.
Nu zou ik het boekje lezen als de beschrijving van een experiment à la Le Roy.

Eerlijk gezegd herinner ik me niet meer zo heel erg veel details uit het boekje, maar de auteur beschreef één plant die ik pas jaren later in het echt zag, maar waarvan de naam en de beschrijving me altijd zou bijblijven. Ik herkende de plant twintig jaar later, alleen al aan de hand van de beschrijving – een afbeelding ontbrak – in dat boekje.
De plant had dan ook de wel heel beeldende naam ‘Duivelswandelstok’. In het boek werd deze Aralia (ik ben er nog niet uit of het A. elata of A. spinosa is) beschreven als een verschrikkelijk doornig, vrijwel onvertakt stammetje. In het voorjaar groeien er bovenaan uit die stam een heel bos bijzonder grote bladeren.
En ook op die bladeren zitten weer forse stekels. De bladeren van de duivelswandelstok zijn dubbel geveerd. Dat betekent dus, dat het blad bestaat uit een hele grote hoofdnerf (die er als een buigzaam, stekelig takje uitziet), die hoofdnerf heeft aan weerskanten een heleboel zijnerven (waarvan het ’twijgje’ op de foto er één is), en op die zijnerven staan dan uiteindelijk de deelblaadjes ingeplant.
Die deelblaadjes (die ook weer stekeltjes op hun ‘middennerf’ hebben) hebben een lengt van zo’n centimeter of zeven, acht, maar het eigenlijk ‘blad’ is meestal meer dan een meter lang. De ’tak’ die zich op de foto hiernaast van linksboven naar rechtsonder buigt, is dan ook niets anders dan de middennerf van één van de wandelstok-bladeren.

Op het ogenblik dat het blad gevallen is, wordt duidelijk waar de wat onvriendelijke benaming duivelswandelstok vandaan komt: Er staan dan immers een paar lange, stevige stokken, van boven tot onder met doorns bezet, rechtop in je tuin. Hooguit bovenaan is er soms iets van vertakking te zien.
(Soms wordt de plant ook wel ‘engelenboom’ genoemd, maar waar die naam vandaan komt, is mij een raadsel. De eerder genoemde Arralia spinosa is oorspronkelijk uit Noord-Amerika afkomstig, en heet daar ook wel ‘Angelica-Tree’, terwijl de uit Oost-Azië afkomstige Arralia serrata in het Engels ‘Japanese Angelica-Tree’ heet.)

In niets lijkt die ‘boom’ op een klimop… en toch behoren ze tot de zelfde familie. ‘In niets’ zeg ik, maar dat klopt niet helemaal… de bloeiwijze en de vruchtjes lijken wel wat op elkaar.
Die vruchtjes zijn overigens erg bij vogels in trek, en de zaden worden dat ook gretig in de omgeving gedeponeerd, voorzien van een likje mest. Op die manier is de Aralia dan ook in onze tuin terecht gekomen: als zaailing van de exemplaren in de tuin van onze achterbuurman. En wees gerust, als je een Aralia niet héél snel rooit, krijg je hem niet zo snel meer uit je tuin, hij vormt immers gretig wortelopslag.
Tot nu toe staan er een paar boompjes in onze tuin, maar ik probeer nieuwe zaailingen toch op tijd te pakken te krijgen, want geloof me dat het niet zo vanzelfsprekend is om in de zomer, als je met blote armen in de tuin werkt, een ontmoeting te hebben met een duivelswandelstok!