Jaren geleden, toen we nog volop aan het verbouwen waren, zagen we op een beurs voor ecologisch bouwen en verbouwen een firma uit het franstalige landsgedeelte, die gebruikte kurken inzamelde om te verwerken tot isolatie.
Er werd ons verzekerd dat het binnen niet al te lange tijd mogelijk zou zijn, om gebruikte kurken op een aantal inzamelpunten binnen te brengen, en dus hebben wij de afgelopen vijftien jaar de kurken van alle wijntjes die we geopend hebben netjes bewaard. Maar of er nu eigenlijk al ergens een inzamelpunt bestond? We kwamen er in elk geval niet achter.
Maar een paar weken geleden bestelde ik het (gratis!) boekje van het Museum voor Natuurwetenschappen met ‘366 tips voor de biodiversiteit‘.
En raad eens welk de allereerste tip in dat boekje is?
Inderdaad: “Ik breng mijn kurken naar een inzamelpunt!”
En jawel hoor, op de website van de sociale werkplaats ‘Le petit Liège‘ vind je een overzichtskaart van België met in het blauw de gemeenten met een inzamelpunt. (Klik op de dichtsbijzijnde blauwe gemeente, en je krijgt het adres van de inzamelaar.)
In Vlaanderen zijn de inzamelpunten weliswaar iets minder dicht gezaaid dan in Wallonië, maar ik merkte dat ik binnen een straal van 20 kilometer op vier verschillende plaatsen terecht kan, en dat – oh ironie – ook de Bioshop waar we al jaar en dag onze inkopen doen een inzamelpunt heeft!
En het verband tussen kurk en biodiversiteit? Door de toenemende vraag naar wijn gaan steeds meer wijnbouwers ertoe over om kurken te vervangen door plastic stoppen. Als deze trent doorzet, worden heel wat kurkeikbossen, onder andere in de Alentejo (Portugal), economisch onrendabel en dreigen op termijn gerooid te worden. Deze bossen vormen echter de habitat voor een aantal bedreigde diersoorten zoals de Spaanse keizersarend (Aquila adalberti) en de Iberische lynx (Lynx pardinus).
Kiezen voor wijn met een ‘echte’ kurk, betekent dat de overlevingskansen van het unieke ecosysteem dat de kurkeikbossen vormen toenemen.
Het recycleren van kurk is hiermee niet in tegenspraak: kurk is een materiaal dat uiterst traag wordt afgebroken, en dus een – zij het uitermate geringe – bijdrage levert aan de afvalberg. Veel belangrijker is echter, dat kurk kan verwerkt worden tot bijvoorbeeld zeer hoogwaardig isolatie-materiaal. Echter, voor die isolatie is enkel ‘afval’ noodzakelijk (of gebruikte kurken), en het zou niet meer rendabel zijn om de bossen in stand te houden als grondstof voor isolatie.
Als je dus volgende keer een flesje wijn wil kraken, heb je als excuus dat je hierdoor zorgt voor het verder leven van de Spaanse keizersarend!
Download (of bekijk) een prachtige folder over kurk, de kurkeikbossen en hun ecosysteem.
Recycling cork
Years ago, when we were renovating our house, we once visited a fair for ecological building materials. There was a booth of a entrepeneur who was recycling used wine-corks into highly qualitative insulation materials. The workshop was located in the French speaking part of Belgium, and wasn’t collecting corks in Flanders yet, but he promised us that within a couple of years, corks would be collected in our neighborhood too. So for 15 years, we haven’t thrown away a single cork, but until recently, we didn’t know what to do with them.
Until indeed, only a few weeks ago, I ordered that (free!) book with ‘366 tips for more biodiversity‘ (only in Dutch and French), from the Belgian Museum for Natural Sciences. And guess what… the first tip was to collect your corks and bring them to a collecting point… And not only are there several collecting point within a reasonable distance, one of them is a shop we visit on an almost weakly base…
And the relationship between cork and biodiversity? Since the consumption of wine goes up, more and more manufacturers choose plastic stoppers for the wine. When the demand for cork stoppers falls, the cork oak forests in Spain and Portugal become less profitable, and their mere existence is treatened. But those forests are a unique ecosystem, and with them species like the Iberian imperial Eagle (Aquila adalberti) and the Iberian Lynx (Lynx pardinus) are treatened as well.
So yes, choosing wine with a cork stopper is an envirenment friendly choice… There is no contradiction with the need to recycle the cork: although an organic material, cork is very slow to decompose… and it is a very good building material for high quality insulation. Without the need to maintain the corkoak forest for wine, they won’t be maintained for insultion-purposed either, because the resulting insultation would be far too expensive due to the needed manual labour of ‘harvesting’ the bark.
So next time you’re sharing a bottle of wine (with a real cork of course) you can claim you’re protecting the Iberian imperial eagle!
More about recycling cork in the US.
In the UK there seems to be no cork recycling program yet…
Download (or read online) a beautiful booklet about cork, corkoakforests and their biodiversity.
Great post! Some of our local wineries here will collect corks for recycling. Quite handy really. You can stop in for a bottle (or case) of wine, and drop off your corks while you’re there. I’ll keep buying wine with cork stoppers, it’s just not the same pulling a plastic cork, or opening a screw-top lid!
.-= laatste blogbericht: Trametes versicolor =-.
Meer excuses hebben we niet nodig om te drinken! Dank! Dank! 🙂
De vlaamse ardennen blijken op het kaartje een behoorlijk blinde vlek te zijn als het op kurk inzamelen aan komt. Geen nood echter, mijn kurken gaan via de korte keten naar een collega die aan het verbouwen is en die 2000kg kurken nodig heeft om als isolatie te dienen.
.-= laatste blogbericht: geweizwam =-.
hoewel de nepstoppen zelfs beter schijnen te zijn dan de echte kurken (ik heb me zelfs eens laten wijsmaken dat de synthetische stop het moet afleggen tegen de schroefdoppen) denk ik dat de kwaliteitswijnen nog wel een tijdje aan de kurk blijven (champieter voorop). De betere wijnen zijn dus ook beter voor de biodiversiteit, wie kan daar tegen zijn 😉 Als we nu eens gewoon bij de hernieuwbare materialen blijven dan komt het allemaal goed … toch ?
.-= laatste blogbericht: peter pumpkinhead … =-.
@the666bbq: In dit artikel lees je iets over kurk / plastic stoppen / schroefdoppen, en het lijkt er vooral om te gaan dat je met een schroefdop of een plastic dop geen kans meer hebt op een wijn die ‘naar de kurk smaakt’.
‘Kurksmaak’ is niet echt de smaak van kurk, maar een duffe smaak veroorzaakt door een met een schimmel besmette kurk. En dat zou bij zowat 10% van de kurken het geval zijn.
Goh, als ik dat geweten had had ik wel een zakje kurken gespaard. Mooie site is dat overigens. toch eens kijken of dat hier ook is.
.-= laatste blogbericht: De mijnen – kolenwasserij =-.
Oh this is wonderful, Anne! We have been saving wine corks for years, they seem to good to toss. We use them for potting certain orchids, Cattleyas, but that only uses so many. We have made cork bulletin boards, and a decorative wreath out of them, and still have so many. I saw where the corks were used as paving, with grout between them and that will be my next use for them. Thanks for the US link, too, we will check it out!
Frances
.-= laatste blogbericht: Winter Plant Portrait-Wallflowers, Erysimum =-.
Grinnik; Ik moet ineens denken aan het programma Creatief met Kurk van Arjan Ederveen en Tosca Nitterink; was erg grappig.
Maar recyclen is natuurlijk AltijD een goed id!
.-= laatste blogbericht: Dr. WervelWind’s advies/ Dr.Cyclone’s advice =-.
Je brengt mij op een idee, ik ga hier ook eens kijken in de buurt. Maar vooral je achtergrond info vind ik interessant, daar had ik dus .nooit aan gedacht.
groeten, Marianne
.-= laatste blogbericht: Gisteren is weer een jaartje… =-.
How strange I am in the process of putting the final touches to an article on the use of cork and how it will help the endangered lynx (my favourite cat). Will let you know when its posted. Well done once again. Very informative….. Keep well…..
Tuurlijk zijn synthetische kurken beter voor de wijn; alleen de Fransen denken nog dat het chiquer overkomt als je af en toe een fles wijn hebt die niet te drinken is omdat hij naar kurk smaakt 🙂 Maar euh, kunnen ze die kurkbomen dan niet rechtstreeks voor isolatiedoeleinden kweken? Ecobouwers, isolatiefreaks, kyotonormenfascisten èn arenden in één keer allemaal tevreden. (maar er moet iets fout zijn met deze redenering want ze is te simpel…)
.-= laatste blogbericht: Handjes draaien, koeken bakken draaien, vis! =-.
@onderdeappelboom: Omdat de oogst van kurk zo arbeidsintensief is, zou dit economisch niet meer rendabel zijn…
Thats right so far there is nothing here in the UK which I think is such a shame – but we are new to recycling here compared to the continent.
.-= laatste blogbericht: Chit chat and this and that antics from the from the bird table =-.
I’m of two minds about this as a frequent wine drinker. Our experience is that up to 10% of wine bottled with natural cork is not drinkable due to cork taint. For this reason I am often relieved to find that many of our favorite wineries have switched to screw tops or in some cases to glass stoppers. On the other hand I, too, have read about the danger to the age-old cork forests this poses. Maybe they could use the cork for something else? Natural insulation? Or flooring? Cork floors are fairly popular here in Germany for their insulation and aesthetics. We also recycle our corks, or, as Frances wrote, make crafts projects out of them – they’re great for hotpads.
Thanks, Anne, too for your comment on my blog.
.-= laatste blogbericht: Fairtrade flowers for Valentine’s Day =-.
Juist een interessant boek gevonden over dit onderwerp:
Cork Oak Woodlands on the Edge – Ecology, Adaptive Management, and Restoration
Via Google Books kan je het boek voor een deel raadplegen. (waarschijnlijk zonder toestemming van de uitgever)
Sommige vrijwilligers van Vlaanderen’s grootste natuurvereniging gaan ook in de fout wat kurk betreft.
De 75 cl flessen van het Gageleer bier worden afgekurkt met die kunststof ondingen.
Ik was me niet bewust dat er een probleem was met de toekomst van Kurkeikhabitats, totdat ik je tekst las.
We blijven leren. 🙂
Knowing that cork can be recycled and that it will save trees, I have collected corks for years. Right now I am stuck with a big bag of corks, but no-one seems to know where I can turn them in. This is the Hague, Nl. I’ve asked shoestores, liquor stores, the environmental advice center, the government. Nobody has a clue wat to do with cork.
So if anyone has useful advice, except finally dumping them in the garbage, I’d be happy to hear it .
This is another way to recycle the cork
http://arrangiarsi.altervista.org/Ottigaia
Beste AnneTanne,
Via mijn gegoogle kom ik per ongeluk op je site terecht. Her verheugd me te zien dat je in 2010 al aandacht had voor de hergebruik van kurk als grondstof.
Bij deze kan ik je een up-date geven, voor zover je nog niet op de hoogte zou zijn.
De activiteiten van “Le petit liège” zijn al een 10-tal jaar overgenomen door De Vlaspit. Via onze sociale werkplaats hebben we het netwerk van inzamelpunten voor kurken uitgebreid en kan je nu terecht in meer dan 800 inzamelpunten in gans België. Alle info is te vinden op http://www.recycork.be
Wie kurkgranulaat wil aanwenden als ecologische isolatie kan via deze website ook een offerte aanvragen.
Vriendelijke groeten,
Stefan Rutten
Ecowerf en andere containerparken recycleren nu kurk in Vlaanderen.
Alle verzamelde kurk en ook kaarsresten worden verwerkt door de sociale werkplaats De Vlaspit in Scherpenheuvel.