Hoogstamboomgaarden en natte hooilanden
Afstand: 13 km
Hoogtemeters: 70 m
Ondergrond: Over het algemeen goed begaanbare onverharde en zeer verkeersluwe verharde wegen. De paden door de Molenbeemd kunnen in natte periodes wellicht modderig zijn.
Duur: 3 u 15 min
Moeilijkheidsgraad: technisch niet moeilijk, te doen voor iedereen met een goede conditie.
Markering: Je kan een kortere variant (9 km) van deze wandeling lopen door vanaf de kerk van Grote Spouwen de markeringen van het ‘Kalverpad’ te volgen. Je loopt dan wel in tegengestelde richting (deze wandeling is maar in één richting gemarkeerd.)
GPX: downloadlinks onder het kaartje.
Park&Hike: aan de kerk van Grote Spouwen (Pastorijstraat), of aan het begin van de Sapstraat. De wandeling start aan de hoek waar Pastorijstraat, Sapstraat en Grote Spouwenstraat samenkomen.
Je kan eventueel ook vertrekken in Alden Biesen, maar wij vonden het net fijn om dit highlight onderweg tegen te komen. Bovendien was het een ideale gelegenheid voor een korte pauze bij de ‘Baristabar-foodtruck’ in de hoogstamboomgaard.
Openbaar Vervoer: Bushalte Grote Spouwen Kerk aan het begin van de wandeling. (Lijn 28: Bilzen – Tongeren)
Horeca: Buiten Corona-tijden heb je rondom de Commanderij wel wat eet- en drinkgelegenheden. Tijdens onze wandeling konden we enkel terecht bij enkele foodtrucks in de hoogstamboomgaard. (En dat koffietje smaakte!)
Erfgoed: Natuurlijk de Landcommanderij van Alden Biesen, maar dat moest ik je niet vertellen…
Zowel in Grote als in Kleine Spouwen staan een paar mooie vierkantshoeves.
Natuur: Vooral in het eerste deel van de wandeling voert de natuur het hoge woord. Eerst is er het Weerterbosje, en daarna de prachtige natte hooilanden van de Molenbeemd.
Honden: (steeds onder voorbehoud: ik heb zelf immers geen hond) overal toegelaten, maar aan de leiband want je komt door verschillende natuurgebieden.
Beste periode: Natuurlijk is de periode van de fruitbloesem een goede periode om deze wandeling te doen, maar wij zijn zeker van plan om eind mei, begin juni terug door de Molenbeemd te wandelen, omdat de weideflora dan op zijn hoogtepunt zal zijn.
Ons oordeel?
Ja, je ziet het goed…
Voor het eerst heb ik een wandeling vijf sterren gegeven. En dan nog wel een wandeling in Haspengouw, een regio die ik tot nu toe eerder als een fiets- dan als een wandelgebied beschouwde.
Inderdaad staat deze wandeling voorlopig absoluut met stip op één in het rijtje ‘Mooiste wandelingen in Limburg’.
Een halve week na een mooie wandeling rond Borgloon, dachten we dat we wel wisten wat mooie boomgaarden waren, maar – sorry Borgloon – hier hebben we veel meer genoten…
In de eerste plaats zijn er in Bilzen nog meer hoogstamboomgaarden, en veel minder commerciële fruitplantages. Het landschap was daardoor veel authentieker, kleinschaliger…
En bovendien was er de natuur in nat Haspengouw. Omdat op die natte gronden landbouw veel moeilijker is, bleef er ook veel meer natuur, wat je vooral in het eerste deel van de wandeling merkt.
Voor wie 13 km net iets te ver is, raad ik daarom het Kalverpad aan, een route uitgestippeld door Natuurpunt die ook vertrekt aan de kerk van Grote Spouwen. Deze route is slechts in één richting bewegwijzerd, en je vertrekt dus in tegengestelde richting van onze wandeling. Het laatste 3/4 van jouw wandeling is dan de eerste helft van de onze…
Routebeschrijving
We vertrekken aan het beeld van een kalf op de hoek van Sapstraat en Grote Spouwenstraat. (Het beeld verwijst naar de spotnaam die de inwoners van Grote Spouwen met trots dragen… Hun buren van Kleine Spouwen worden de Geiten genoemd. Het is dan ook niet gek dat de landschapswandeling die Natuurpunt in Grote Spouwen uitstippelde het Kalverpad heet, en dat je vanuit Kleine Spouwen het Geitenpad kan wandelen.)
Vanaf het Spouwense Kalf lopen we de Sapstraat in, om meteen links de Schoolsteeg in te gaan. (Vroeger is dat misschien een smal steegje geweest, maar intussen is het een ‘gewone’ straat. We blijven de weg rechtdoor volgen: plots versmalt die, en is weinig meer dan een smal wandelpad. Algauw kom je aan een kruispunt waar je aan de overkant een kleine betreedbare (maar afgesloten) veldkapel ontdekt, de Kleskeskapel of Pemkeskapel. Hoewel de steen in de gevel het jaartal 1744 vermeldt, dateert het kapelletje uit het midden van de 19de E.
Als de bomen nog niet te vol in blad staan, ontdek je wellicht tussen de bomen in de boomgaard tegenover de kapel de kerk van Rosmeer.
Aan de kapel gaan we rechtsaf, en we komen voorbij wat ooit één grote vierkantshoeve was, de Kleskeswinning, die al bestaat sinds de 17de Eeuw. In het begin van de 20ste Eeuw werd de linkerhelft door Palmachius (Pemkes) Claesen tot een afzonderlijke vierkantshoeve omgebouwd, die sindsdien de Pemkeswinning heet.
We komen al snel terug in de Sapstraat die we een klein stukje naar links volgen. We gaan de eerste straat rechts in, de Biestertstraat.
Let op, want iets voor die met een grote bocht naar links buigt nemen wij een pad tussen het groen… Vanaf hier volgen we geruime tijd een traject gemarkeerd met een gele opstaande rechthoek.
Eerst loopt het pad tussen meidoornhagen door. Na 300 m buigt het rechtsaf, een kleine hoogstamboomgaard in, en aan de overkant van de boomgaard opnieuw naar links. We zijn nu in het Weerterbosje, een oud hellingbos waar iets vroeger in het voorjaar een tapijt van bosanemonen bloeit.
We blijven min of meer rechtdoor gaan, tot het bospad uitkomt op een verharde weg ‘Op de Steeg’, die we een goeie 100 m naar rechts volgen.
Aan een wegkruis gaan we vervolgens scherp linksaf. De doorgaande weg maakt al snel een bocht naar rechts, maar wij gaan rechtdoor, een karrespoor in.
Op de hellingen achter de akkers rechts van ons steken nog een aantal oude fruitbomen hun bloeiende kruinen in de lucht…
We komen uit aan een verharde weg, en de markering ‘gele rechthoek’ gaat hier naar links.
Wij laten die markering daarom voorlopig links liggen, en gaan rechtsaf. Al snel duikt de kerktoren van Membruggen voor ons op. Aan een splitsing gaan we rechtsaf de Koekoekstraat in, en 100 m verder gaan we rechts het pad in dat de oever van de Molenbeek volgt.
Al snel steken we de Molenbeek over (vergeet niet het hek achter je te sluiten!)
We bevinden ons nu in De Molenbeemd, een natuurgebied dat een paar prachtige natte hooilanden herbergt.
Hieronder daarom een reeks kleine foto’s, maar klik ze even aan om ze op groot formaat te zien!
Aan het eind van een groot hooiland volg je het vlonderpad aan je linkerkant. Het buigt met een bocht naar rechts weer het bos in. Volg dit pad nog ongeveer 300 m, en neem dan een smaller pad naar rechts, en 20 m verder weer naar links. Een lange broek is hier geen overbodige luxe: het smalle pad wordt omzoomd door brandnetels en kleefkruid. Aan je linkerkant is er al snel weer een heel mooi nat hooiland met dotterbloemen en veel zwarte zegge. Na ongeveer honderd meter gaat er een mooi golvend vlonderpad naar rechts.
Vind je de brandnetels echt onoverkomelijk, dan kom je er met een omweg ook: waar wij het doorgaande pad verlieten blijf je rechtdoor volgen, en je volgt de markeringen van de Streek GR Haspengouw (rood-geel). Deze komt met een omweg van ongeveer een halve kilometer ook aan het vlonderpad uit.
Na ongeveer een halve kilometer splits het pad. De GR gaat naar rechts, ‘Alden Biesen Gele streep’ gaat rechtdoor en even later linksaf. Wij volgen de gele markering van Alden Biesen. We steken de drukke Rode Kruislaan over en gaan rechtdoor.
Na ongeveer 750 m bereiken we de eerste huizen van Rijkhoven, en nemen vlak voor die huizen het weggetje naar rechts.
Na 300 m linksaf, en vrijwel meteen opnieuw naar links.
Weer 100 m verderop nemen we het pad dat met zowat alle kleuren van de wandelroutes van Alden Biesen gemarkeerd staat… Rechtsaf dus.
Na 300 m komen we aan het domein van Alden Biezen. Hier nemen we het pad naar links dat ons eerst langs een oude boomgaard, en daarna langs de muren die de Engelse tuin omringen voert.
Als we op de straat uitkomen gaan we rechtsaf, om 200 m verder tegenover de parking de poort naar de Engelse tuin in te gaan. Voorbij het laatste gebouw van de waterburcht gaan we linksaf, en vervolgens opnieuw linksaf het binnenplein op.
Halverwege het binnenplein nemen we de doorgang naar het volgende binnenplein, dat we oversteken en via de poort verlaten. We gaan rechtsaf, en na ongeveer 150 m nemen we het vlonderpad doorheen de boomgaard.
Aan het eind van het vlonderpad naar links, en 150 m verderop links het tweede vlonderpad. Als we terug de brede fiets- en voetgangerslaan bereiken gaan we rechtsaf richting poortgebouw.
Aan dit poortgebouw kwamen oorspronkelijk 7 wegen samen, daar blijven er nu nog 6 van over. Wij nemen de Notendreef, en gaan met een hoek van 90° linksaf. (We nemen dus niet de meest linkse weg, die de domeinmuren volgt, maar de tweede van links.)
We lopen zo’n 800 m onder de notenbomen, en gaan vervolgens aan het T-kruispunt rechtsaf.
Dit weggetje (Linnerveldweg) blijven we over zijn hele lengte volgen. We passeren een klein boomkapelletje dat opvallend in een dode boom hangt, en vlak daarna neemt de weg de allures van een heuse holle weg aan.
Vlak bij Kleine Spouwen komt de weg tenslotte uit op de Baanhofstraat. Op dit punt staan aan weerskanten van de weg koeien in hoogstamboomgaarden nostalgisch te wezen…
De Baanhofstraat gaat over in de Troffelstraat, en daar is het weer goed uitkijken: net voor bij nr 22 neem je het ‘kerkepaadje’ dat vlak langs het huis links in gaat (gemarkeerd met de geitenkop van het ‘Geitenpad’, de landschapswandeling van Natuurpunt rond Kleine Spouwen).
Het paadje brengt ons tot aan de kerk. Daar steken we de weg over, en nemen ook daar het paadje dat tussen twee huizen door loopt (hier is nog moeilijker te zien dat het echt een publiek toegankelijk pad is!).
Na 150 m volgen we de markering van het Geitenpad naar links.
Als na 200 m het Geitenpad opnieuw naar links gaat, gaan wij rechtsaf, richting Grote Spouwen.
We steken de drukke verkeersweg (opnieuw de Rode Kruislaan) over, gaan een klein stukje naar rechts en dan linksaf de Pastorijstraat in.
Met een bocht naar rechts en naar links brengt die ons tenslotte weer aan ons vertrekpunt terug.
goeieavond Anne,
Ik heb samen met mijn echtgenote verleden vrijdag ( prachtig wandelweer toen!) de wandeling met hier en daar wat aanpassingen overgedaan. Wij hebben ze wel in de omgekeerde richting gevolgd, omdat ik dacht dat het stuk van Kleine-Spouwen naar Alden Biezen wat eentonig zou zijn met rechte stukken. Ook heeft mijn GPS 140 hoogtemeters gemeten, bij jou 70. Inderdaad een zeer mooie wandeling, je verwacht geen single tracks en kerkwegeltjes meer in Limburg. Je kan mijn track volgen op Routeyou.com onder Hugo53 met als (voorlopige) titel Kleine-Spouwen en Alden Biezen
Dankjewel voor je reactie Hugo. Inderdaad, dat stuk tussen Alden Biezen en Kleine Spouwen is het minst boeiende.
Ik heb helaas geen wandel gps, ik gebruik een simpele app op mijn telefoon.
Daarbij merk ik steeds grote verschillen tussen Viewranger (overschatting?) en bv Outdooractive (onderschatting?).
Wellicht moet ik mij baseren op de getallen die Komoot weergeeft, die zit er meestal tussenin. (Maar ik vind Komoot een erg onprettige app…)