Ik kan er niet aan doen, maar het porseleinzwammetje (Oudemansiella mucida) vind ik een schattig paddenstoeltje.
Door de slijmlaag op de hoed glimt het zo mooi, en als de zon dan ook nog wil doorbreken tijdens een wandeling door een beukenbos is het helemaal een feest.
De Nederlandse naam ‘porseleinzwam’ slaat natuurlijk op dat uiterlijk, glanzend als geglazuurd porcelein. De wetenschappelijke geslachtsnaam is een verwijzing naar de Nederlandse bioloog Oudemans (over wie ik voorlopig verder weinig terugvind, al blijkt hij de auteur van een oude Nederlandse Flora). De soortnaam ‘mucida’ verwijst net als ‘porseleinzwam’ naar het glanzende uiterlijk, en duidt op de slijmlaag waarmee de hoedjes van de zwammetjes bedekt zijn.
Net als de vliegenzwam en de gewone krulzoom waar ik al eerder over vertelde, is ook de Oudemansiella mucida een plaatjeszwam. De verschillende bronnen die ik er over geraadpleegd heb, lijken het er niet over eens te zijn of hij eetbaar is. Omdat ik echter ook nergens vermeld vind dat hij giftig is, veronderstel ik dat hij wel eetbaar, maar niet ‘genietbaar’ is. (Een aantal bronnen vermelden immers expliciet dat je de zwam wel kan eten na verwijdering van de slijmlaag op het hoedje, maar dat de smaak niet erg bijzonder is.)
De porseleinzwam vind je terug in beukenbossen, waar hij op dode stronken en takken – en nu en dan ook wel op levend hout – groeit. Je kan je bij de identificatie van deze soort eigenlijk bijna niet vergissen: er zijn wel meer witte zwammetjes, maar geen enkele heeft het glanzende, bijna doorschijnende uiterlijk van deze paddenstoel.
In de jaren ’80 van de vorige eeuw heeft men uit dit zwammetje een schimmeldodend middel geïsoleerd, dat vervolgens aanleiding gegeven heeft tot de ontwikkeling van een hele reeks synthetische fungicides (de zgn. strobilurine fungicides, die vooral in de landbouw heel veel gebruikt worden. Zoals te verwachten schermen de firma’s in kwestie maar wat graag met de ‘natuurlijke’ afkomst van hun middelen.)