AnneTannes Tuin

Meer dan andere jaren heb ik dit jaar ‘gatenblaadjes’ in mijn tuin.
En dat ik niet de enige ben, lees ik op de blog van Ivan de Boom en Onderdeappelboom.
Eerst viel het mij op dat de blaadjes van de winterlinde er allemaal geperforeerd bijhingen (en dat heel wat lindenbloemknopjes opgegeten waren), later zag ik dat ook hazelaars, haagbeuk, kornoeljes en nog zo één en ander van het zelfde laken een pak droegen… En hier en daar ontdekte ik, tussen bijeengesponnen blaadjes, dit kleine rupsje!

En daarmee is het raadsel wellicht opgelost!
Het is het rupsje van de kleine wintervlinder. Ze behoren tot de groep van de spanners (dat zie je op de foto al aan de wijze van voortbewegen.) Het is een nachtvlindertje, dat vooral in november-december vliegt. Nu ja, de mannetjes vliegen, de vrouwtjes zijn vleugelloos (zie foto onderaan, in de Engelse tekst).
Die vrouwtjes kruipen langs de stammen van bomen omhoog, en worden daar bevrucht door de rondvliegende mannetjes. Ze leggen massaal veel eitjes op de bladknoppen van bomen, en uit die eitjes komen in het voorjaar minuscule rupsjes, die zich snel groot-eten aan de blaren. (Soms worden bomen compleet kaalgegeten: de jonge Ginkgo die zoonlief in de herfst van zijn opa kreeg had het inderdaad zo fors te pakken, en ook in de tuin van Muggenbeet zag ik afgelopen weekend een Ginkgo die zich van de aanslag aan het herstellen was.)

Af en toe doet zich een echte plaag voor van deze rupsen, en dit jaar lijken ze inderdaad in flinke aantallen aanwezig. Maar of dat nu zo problematisch moet zijn als het lijkt? Alleen als bomen jaren na elkaar worden kaalgegeten in het voorjaar kunnen ze echt last gaan ondervinden, maar bij een eenmalige aantasting herstellen ze zich op hele korte tijd. (In appelboomgaarden, waar de rupsjes ook wel eens huishouden, is er natuurlijk wel sprake van een economisch verlies.)
En bovendien heeft zo’n rupsenpiek ook weer een ander voordeel: net op het ogenblik dat heel veel vogels met pas uitgekomen jongen zitten, hebben die rupsjes zich lekker vetgemest!

Holes

More than in previous years, lots of trees in my garden have their leafs completely perforated.
And it seems I’m not the only one, as you can read on the blogs of Ivan de Boom and Onderdeappelboom (you noticed both of them have ‘boom’ – tree – in their names?).

At first, I noticed it on the lindentrees (not only the leaves, but also the flowerbuds were eaten), but then I saw that the hazels, hornbeams, dogwoods… seemed to be on the menu too of whoever was doing this. And then I noticed those tiny little caterpillars on the trees (first picture).
And yes, that seemed to solve the riddle… It’s the caterpillar of the wintermoth. As the name suggest, it is one of the very few species of Lepidoptera (moths and butterflies) that are active in winter. In fact, on evenings in November and December, when you see moths flying in the lamplight on the street, you can be relatively sure this are male wintermoths. Yes, males, since the females are wingless.
The females are sitting high on the trees, and after mating, they lay their eggs on the closed buds. In spring, the caterpillars hatch and feed upon the leaves of deciduous trees, often on oak, but in my garden they seem to prefer other species. Sometimes, they can cause serious damage (at first sight) but generally the tree recovers rapidly. (They almost denuded the young Ginkgo tree my son got as a present from his grandfather last fall, but at this moment the tree is producing fresh leaves already.)

In most years, those caterpillar’s munching is almost invisible, but sometimes (and it seems to be such a year now), they cause considerable ‘damage’… but only when the attack is repeated year after year, the trees can suffer from it (but as appletrees can be a victim too, they can cause an economical loss in orchards).
And since many problems have their advantages too, that’s also the case with these critters: The caterpillars are really juicy on the exact moment that many young birds are extremely hungry!