Gember – Zingiber officinale / inhoudstoffen en tinctureren

Onlangs kreeg ik de vraag: “Kunt u mij zeggen onder welke inhoudstoffen Gember valt en kan men hier best een tinctuur van maken?”

Gember wordt in China al duizenden jaren medicinaal gebruikt. Er bestaan documenten uit de vierde eeuw voor onze tijdrekening, waaruit blijkt dat het voor talrijke indicaties werd gebruikt: maagpijn, diarree, misselijkheid, cholera, bloedingen, reuma, tandpijn…
In het westen werd het eind 19de Eeuw gebruikt omwille van zijn eetlustopwekkende, zweetdrijvende, spijsverteringsbevorderende eigenschappen.
Momenteel zijn vooral de volgende indicaties voor Gember onderzocht: gebruik bij reisziekte, bij misselijkheid en braken (ook hyperemesis gravidarum – zwangerschapsbraken), en bij ziekte die met (niet infectieuze) ontstekingen gepaard gaan zoals bijvoorbeeld reumatoïde arthritis.

Voor die eigenschappen zijn een lange reeks actieve ingrediënten verantwoordelijk. Ginger constituents geeft een mooi overzicht van de verschillende indicaties van Gember, met telkens de verantwoordelijke inhoudstoffen voor die specifieke werking.
Gember bevat tot 50% zetmeel, 9% proteïne, 6-8 % lipiden (zowel triglyceriden, fosfatidylzuur, als vrije vetzuren), een protease. Voor de medicinale werking is wellicht vooral het hoge gehalte aan vluchtige oliën belangrijk (die fractie is weer in tientallen verschillende stoffen onder te verdelen, waarvan vooral de sesquiterpenen belangrijk zijn: bisaboleen, zigiberine, zingiberol), en daarnaast de aromatisch fenolen (niet-vluchtige geurige stoffen), waarvan de gingerolen de belangrijkste fractie vormen. In oudere (=langere tijd bewaarde) wortels wordt een deel van de gingerolen omgezet in shogaolen. De gingerolen zouden vooral ontspannende en verwarmende eigenschappen hebben, terwijl de shogaolen daarnaast ook nog ontstekingsremmend en weerstandsverhogend zouden zijn.

Wat het tweede deel van de vraag betreft, hierop blijft mijn antwoord summier: ik heb zelf geen ervaring met het maken van een tinctuur van gember. Dit is een kruid dat ik bij voorkeur ‘rechtstreeks’ gebruik als toevoeging aan de maaltijd of meegeraspt in een groentensap. Je vind een basisrecept voor een tinctuur in de Kruidenmand. Wanneer ik zou overwegen om een tinctuur te maken van Gember, zou ik wellicht in de recipiënt van mijn sapcentrifuge een hoeveelheid alcohol doen, en vervolgens de gember daarin raspen. De reden om het zo te doen, is het hoge gehalte aan etherische oliën. Wanneer je de wortel raspt, vervliegen de vluchtige stoffen snel. Daarom wil ik het geraspte kruid zo snel mogelijk in de alcohol onderdompelen, om zoveel mogelijk actieve stof te bewaren…
Een tinctuur is inderdaad een geschikte bereiding met gember, omdat zowel de etherische oliën als de niet-vluchtige werkzame stoffen goed oplosbaar zijn in alcohol.

’n Kruidige groet,

Deze buttons respecteren je privacy (zie info):

4 thoughts on “Gember – Zingiber officinale / inhoudstoffen en tinctureren

  1. Over gember vind je (bijna) alles op dit adres: http://www.toildepices.com/fr/plantes/angio_mon/zingiberacee/zingiber/officinale.php.
    Minstens zo leuk als, en misschien wel uitvoeriger dan Katzer.

    Over de aan gember toegeschreven werkingen, is het wel aardig om Dodoens’ goede vried Clusius in Histoire des plantes te aanhoren (blz. 580):

    Le Gingembre est une medecine singuliere pour l’estomach refroidé, car il l’eschauffe & conforte: il reveille l’appetit, il lache le ventre: il ayde à la cuisson des viandes, & couppe les grosses humeurs qui sont en l’estomach & és intestins.
    A ce mesme vaut la racine d’iceluy conficte, prinse du matin à ieun.
    Il corrige toute humidité de l’estomach, & toute corruption qui feroit engendrée leans par avoir mangé des fruicts en trop grande abondance.
    Iceluy confict en syrop, ou en sucre est utile contre la toux, & refroidements: il mondifie la poictrine & couppe & meurit le phlegme visqueux & lent.
    Il est bon aussi de le mettre és collyres qui confortent la veue & esclaircissent les yeux, quand l’obscurité provient d’humidité trop grande.
    Il vaut contre obstructions de foye causées de refroidement & d’humidité, & conforte la memoire.
    Il augmente la semence genitale, & incite au ieu d’amour. Pareillement on le mesle utilement parmy tous medicaments qui se donnent contre venin & pour poison.
    Brief le Gingembre reschauffe & est fort utile prins en viandes: & donné avec medecines fortes & laxatives, comme Colocinthe [kolokwint], Hermodattes [herfsttijloos en vingerknol] & semblables, il corrige la malice d’icelles.

  2. ‘une medecine singuliere pour l’estomach refroidé’?…
    Mooi is dat! Ik kan me al voorstellen hoe dat aanvoelt, een maag die als een koude steen in je bovenbuik zit.

    ‘la racine d’iceluy’?? Zou dat ‘la racine de celui’ zijn? Maar later komt die ‘iceluy’ nog een keer voor, opnieuw met geconfijt erachter… Zou het wellicht een ander woord voor gemberwortel zijn?

    Leuke toevoeging! Hier geniet ik van.

  3. Anne, ik denk dat la racine d’iceluy inderdaad racine de celui is. Iets anders kan ik er niet van maken. Zoek ik met Google op iceluy, dan komen er talloze sites met brokjes oud-Frans waarin dit iceluy is te lezen.

  4. dag Anne, als ik klik op de link naar de bestanddelen van gember kom ik terecht bij “wellnessatcrossroads” en ik vind m’n weg niet naar die bestanddelen… ik zou een handig overzicht nochtans goed kunnen gebruiken, is de link veranderd of kan je me helpen?

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.