AnneTannes Tuin

Het lijstje van wilde bijen die ik in mijn tuin gezien heb is weer een soort rijker geworden.
Gisteren zag ik op het oranje havikskruid plots een tamelijk grote wilde bij (bijna 2 cm lang), met een opvallende geel-zwarte tekening. Dat maakte determineren natuurlijk tamelijk gemakkelijk, en al snel wist ik zeker dat het een mannetje van een Grote Wolbij was.

Een bijzondere of zeldzame soort is het zeker niet. De Grote Wolbij verzamelt de ‘wol’ van harige planten, en omdat zulke planten in tuinen wel vaker worden aangeplant, is ze daar vaak te vinden, en wordt dan ook als een cultuurvolger beschouwd.
‘Mijn’ bijtje is een mannetje. Dat kan je niet alleen zien aan zijn formaat (het vrouwtje is ongeveer anderhalve cm groot), maar ook aan de drie doorns aan de laatste tergiet (= rugdekplaat). (Klik even op de foto links, en als je goed kijkt zie je de doorns. Helemaal onderaan deze post nog een extra uitvergroting, die niet mooi meer is…) Die doorns gebruiken ze om hun territorium te verdedigen tegen andere mannelijke wolbijen, maar ook tegen andere insecten die de bloemen in hun territorium bezoeken.

Dat ik het beestje aantrof op Oranje Havikskruid is wat minder gewoon. Hoewel deze bijen ‘generalisten’ zijn, zich dus niet beperken tot maar één plantensoort, zijn de meeste bronnen die ik vond, het erover eens dat ze hun voedsel vooral zoeken in lipbloemigen en vlinderbloemigen, en dan nog vooral in soorten met blauwe bloemen. Da’s dus iets heel anders dan de knaloranje composiet waarop ik ze aantrof.
(Ik las trouwens ergens dat dit bijtje in de VS is ingevoerd, omdat het zo’n efficiënte bestuiver is van gewassen als bv alfalfa, inderdaad een paarsblauwe vlinderbloemige.)

Dat ‘wol’ in hun naam slaat overigens niet op het harige witte vachtje op hun buik. Dat is de buikschuier, waarin ze stuifmeel verzamelen (dat doet deze soort dus niet in korfjes aan de poten.)
De vrouwtjes van de wolbij (of the ‘Wool carder bee’ in het Engels) schrapen van ‘wollige’ planten zoals bijvoorbeeld Ezelsoren (Stachys byzantina) de haren af, en bekleden daarmee de cellen in hun nesten. Die nesten maken ze in holtes in muren of in rottend hout, of ze gebruiken de verlaten nesten van andere bijensoorten. Ook in de buisvormige openingen van insectenhotels kan je ze wel eens aantreffen.
Dat de bij zo gemakkelijk in tuinen aangetroffen wordt, heeft trouwens te maken met hun voorkeur voor wollige planten. Want hoewel die natuurlijk ook in tuinen maar een klein deel van de begroeiing uitmaken, komen ze daar toch ruim zoveel voor als in de vrije natuur.

De Grote wolbij begint te vliegen aan het eind van mei, begin juni, maar vooral in juli. Ik ga dus toch eens uitkijken of ik ook niet een vrouwtje kan betrappen als ze wol verzameld.
Hieronder een filmpje van zo’n vrouwelijke wolbij, maar dat is dus niet van mij…

En hier nog de beloofde foto waarop de doorns aan het achterlijf van het mannetje te zien zijn: