AnneTannes Tuin

(To English text)

Een weekje herfstvakantie, en een paar dagen weggeweest… Natuurlijk net op de twee minste dagen van de week, waardoor de mooiste dagen overbleven om in de tuin bezig te zijn.
We gingen naar Bollendorf, in de zuidelijke Eifel. De regio was vooral in cultuur-historisch opzicht een verrassing.
Tijdens een wandeling van zo’n 15 km kwamen we immers eerst langs de ‘Kiesgräber‘, een Gallo-Romeinse begraafplaats, later langs grafheuvels uit de jongste bronstijd en de Wikingerburg, een Keltisch verdedigingsbolwerk, met echter nog veel oudere fundamenten.
Maar het meest indrukwekkend was het Fraubillenkreuz.
Dit kruis, mooi gesitueerd (allicht niet toevallig) op een kruispunt van wandelwegen, is een Keltische menhir van zo’n 3.5 m hoog, daterend uit het Neolithicum. Later, waarschijnlijk omstreeks de 8ste-9de Eeuw, is de steen omgevormd tot een kruisbeeld, volgens de legende door Ierse missionaris Sint Willibrord.
Dat is overigens niet de enige legende die over de steen wordt verteld: In de volksetymologie wordt ‘Fraubille’ vertaald als ‘Vrouwe Sybille’, en dat zou een goede fee zijn die zich overdag in de steen verborgen houdt, en ’s nachts al weldoende rondgaat. (Een andere volksetymologie van Fraubillenkreuz is dat het om ‘Frau-Bild-Kreuz’ gaat, en verwijst naar de maria-beeldjes die wellicht in de nissen van de steen hebben gestaan.)
Maar volgens Thomas Witzke lijkt de meest waarschijnlijke etymologische verklaring te vinden in Keltische wortels voor het woord. ‘Fra’ betekende heerseres, meesteres, en ‘bhilo’ is ‘goed, vriendelijk’ (die stam vind je nog terug in het Nederlandse ‘billijk’).

Een half uurtje verderop stuitten we dan plots, midden in de bossen, op een barok kerkje, gebouwd op de plaats waar in 1648 een kluizenaar een kapelletje bouwde.

Door de herfstkleuren viel de wandeling ook qua natuur niet tegen, maar landschappelijk hadden we op iets meer gehoopt. Pas helemaal op het einde waren er, tussen de bomen door, wat bredere zichten op het landschap mogelijk. (Maar in ons wandelgidsje staat in dezelfde regio nog een andere wandeling vermeld die landschappelijk mooier lijkt. Een tripje dat voor herhaling vatbaar is dus!)

Around Bollendorf

A week off from work, so we made a little trip to Germany. It turned out to be the days that the weather was just a little bit less sunny than the rest of the week, so we still had some sun to work in the garden…
Bollendorf is a small town on the boarder between Germany and Luxembourg, and I must say, from a cultural-historical perspective, the region was quite a surprise.
During a 15 km hike, we first came along the ‘Kiesgräber‘, a burial site from the Roman age (end 2nd century), later along some burial mounds dating back to the late bronze age, and along the ‘Wikingerburg’, a Celtic defensive stronghold, but with much older foundations (late bronze age).
But we were most impressed by the ‘Fraubillenkreuz’. This standing stone from the Neolithicum, about 3.5 m high (11 ft), was transformed into a christian cross in the 8th-9th Century, according to a legend by the Irish monk St Willibrord.

There are other legends that are told about the stone: A fairy, Frau Sybille, should be hiding in the some by day, and is wandering about, doing well, by night.
Thomas Witzke gives a Celtic etymology for the name of the stone: ‘Fra’ is something like ‘lady, mistress’, and bhilo is good, friendly.

After another half an hour, we suddenly came upon a small baroque church, in the middle of the woods, on the spot where a former hermit build a chapel in 1648.

From a nature-lovers point of view, the hike was nice too, thanks to the beautiful colors of fall. But to be honest, we hoped to have more views of the landscapes… It was only at the end that we could see a bit more of the landscape through the trees.
(But: in our hiking guide there is another walk in the same region, that seems to show more of the landscape… To be repeated, this trip!)