Zandblauwtje – Sheep’s bit

(to English text)

Jasione montana | Zandblauwtje - Sheeps bit
Jasione montana | Zandblauwtje - Sheep's bit
Een tijdje geleden vertelde ik over de voorlopig teleurstellende afloop van mijn Ratelaar-experiment.
Maar het is niet al kommer en kwel op het bloemenweide-front.

Samen met de ratelaar zaaide ik vorig najaar nog wat andere zaden in. Behalve avondkoekoeksbloem (Silene latifolia subsp. alba) ontdekte ik ook al een paar (nog niet bloeiende) plantjes agrimonie (Agrimonia eupatoria).

Maar het is vooral het zandblauwtje (Jacione montana) dat overvloedig bloeit. En eigenlijk is dat niet zo vreemd. Het zandblauwtje is een eenjarig plantje met een voorkeur voor grazige plekken op droge, kalkarme zandgrond – een plantje voor de Kempen dus. (Laat je dus niet misleiden door het ‘montana’ in de naam – hoewel het zandblauwtje ook in bergstreken voorkomt, is het zeker geen plant van het hooggebergte.)
In 1990 was het zandblauwtje (Sandknopfchen of Berg-Sandglöckchen) in Duitsland ‘Blume des Jahres‘. Reden daarvoor zou het feit zijn dat dit bloempje steeds zeldzamer wordt, omdat ook haar voorkeursbiotoop, nl schrale grasbermen, in oppervlakte afneemt door toenemende aanrijking door nitraten.

Zou het massaal ontkiemen van dit plantje dan toch een teken zijn, dat de bodem in mijn bloemenweide steeds voedselarmer wordt?

Veel mensen zien – en vreemd is dat niet – een gelijkenis tussen het zandblauwtje en bv de korenbloem (Centaurea cyaneus) en het knoopkruid (Centaurea jacea). En toch wijst die gelijkenis niet op familieverwantschap. Het zandblauwtje behoort immers tot de klokjesfamilie (Campanulaceae), en de andere twee zijn composieten (Asteraceae), en hebben dus meer gemeen met het madeliefje en de paardebloem dan met dit zachtblauwe knopje.

(Op de tweede foto zie je een zweefvlieg. Ik vermoed dat het een blinde bij (Eristalis tenax) is, maar ik laat me graag corrigeren.)

Sheep’s bit

Eristalis tenax (?) - Jasione montana.
Eristalis tenax (?) - Jasione montana.

A few weeks ago, I reported about the disappointing conclusion of my yellow rattle-experiment.
But there’s is still hopefull news left from the flower meadow.

Last year, apart from yellow rattle, I have been sowing other seeds too. Although I don’t see many flowers yet (most of them are perennials, that will be blowing from next year onwards), one kind of seeds has been germinating very well, and has started blooming in the previous weeks.
It’s the tiny blue sheep’s bit (Jasione montana), and probably it’s not so strange that it is exactly this plant that is doing so well: sheep’s bit (‘zandblauwtje’, little sand blue in Dutch) is an annual that prefers a poor and rather dry sward on sand. Don’t be confused by ‘montana’ in it’s botanical name. Although the plant can be found in mountainous areas too, it isn’t really an alpine flower, and it can be found in the lowlands too.

In 1990, sheep’s bit was ‘flower of the year’ in Germany. The plant was choosen because it is becoming rarer, due to the disappearance of it’s prefered habitat, because of influx of nutrients that makes soils ever richer.

Could it be, that the fact that it is growing so well in my flower meadow, is telling me that all my work to make the soil of my flowermeadow poorer is finally coming to the desired outcome?

Maybe you see some resemblance between this sheep’s bit and the cornflower and knapweed… Yes, I see that resemblance too. But don’t be tricked into believing that sheep’s bit is a member of the Asteraceae-family too. Although it’s less easy to see, sheep’s bit belongs to the Campanulacea, so it’s nieces are the bell-flowers, not the daisy family.

(The insect on the picture is a hoverfly. I think it’s a drone fly (Eristalis tenax) but I’m not sure, so I’d like to be given a more certain ID.)

Deze buttons respecteren je privacy (zie info):

2 thoughts on “Zandblauwtje – Sheep’s bit

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.