Zelfs iemand die van vogels fotograferen weinig kaas heeft gegeten, kan er met een beetje geluk wel eens in slagen een min of meer verdienstelijk portret van een roodborstje neer te zetten.
Er is immers nauwelijks een tuinvogel, die minder schuw is – wat zeg ik: die brutaler is -, dan het roodborstje. Je moet niet precies op het goeie moment op de juiste plek zijn, je moet gewoon op het goeie moment een camera bij de hand hebben, en dan heb je vaak nog even tijd om een behoorlijk opnamestandpunt te vinden.
Ik was gisteren wat in de borders aan het wieden, en had vlakbij mijn fototoestel op mijn statief staan, omdat ik nog een paar kiekjes nodig had voor mijn blogje deze week. En plots zat daar in de struikkamperfoelie een roodborstje heen en weer te wippen. Ik kon rustig zoeken naar een zo gunstig mogelijke hoek om het schattige brutaaltje vast te leggen.
Maar hoe komt het, dat we dat vogeltje zo schattig vinden?
Konrad Lorenz, één van de grondleggers van de ethologie (‘gedragsleer’), zou daar alvast een snelle verklaring voor gehad hebben.
Lorenz stelde immers, dat mensen wezentjes met een in verhouding tot hun lijf groot hoofd, met grote ogen, een hoog, rond voorhoofd en een kleine neus veel sneller ‘schattig’ vinden dan wezentjes waar de tegengestelde kenmerken gelden. (Walt Disney heeft hier dan ook dankbaar gebruik van gemaakt in zijn tekenfilms: de ‘slechterikken’ hadden spichtige gelaatstrekken, kleine spleetoogjes, een wijkend voorhoofd….)
En inderdaad, ook het roodborstje heeft dat grote bolle koppetje, opvallende oogjes die groter lijken door het contrast met de omliggende rode vlek, en een relatief klein snaveltje… Typisch een diertjes dus, dat een ‘broedzorgreactie’ oproept.
Maar Lorenz beschreef ook een ethologisch fenomeen dat typisch is voor het roodborstje.
Net zoals veel andere vogels zijn de mannelijke roodborstjes erg onverdraagzaam ten opzichte van soortgenoten die hun territorium trachtten binnen te dringen, al worden wijfjes gedoogd tijdens het broedseizoen. Lorenz merkte echter op, dat het de rode vlek is op de borst van de indringer die de agressie opwekt: een roodborstje waarvan de rode vlek gecamoufleerd werd, mag probleemloos het gebied binnen, maar een bosje rode veren werd genadeloos aangevallen.
Jonge roodborstje missen de rode borstvlek, en allicht heeft dat de bedoeling hen voor de agressie van hun pa te behoeden…
Ja, hoe komt het dat we het roodborstje zo schattig vinden. Ik heb er ook een speciale voorliefde voor. Het volgt je steeds als je aan het werken bent in de tuin. Het gaat zelfs op het heft van je spade staan als je die even niet gebruikt. Het is zo trouw, zo lieflijk. En als het gelukkig is, kan het hele mooie liedjes zingen. En ik kan er echt om huilen als één van de katten een roodborstje heeft gevangen. Ik denk dat het van mensen houdt. En het is altijd alleen, zonder partner.
Die foto, die is echt wel heel geslaagd. Je ziet het aan zijn snoetje, hij houdt van jou.
@chelone: Het zijn inderdaad brutaaltjes, maar schattige brutaaltjes… En dat zitten bovenop je spade, ja dat herken ik ook.
En zingen doet ie als één van de weinige ook in de winter!
hier in de tuin zijn ze toch met twee, en dat maakt de brutaliteit er alleszins niet minder op, puur haantjesgedrag : “kijk eens schat wat ik durf”…
Gek dat je ze vooral in de winter ziet; waar zitten ze dan de rest van het jaar ? doen de koppigaards aan koudetrek ??
@the666bbq: Hier in de tuin is het roodborstje zeker niet alleen een wintergast. Ook in de zomer komt hij/zij ons vaak gezelschap houden.
Roodborstjes in onze streken zijn hoofdzakelijk standvogels, die winter en zomer in onze streken wonen, al heb ik me laten vertellen – maar ik ben niet vogelmens genoeg om te weten of dat klopt – dat veel roodborstjes in de winter tuinen opzoeken omwille van het voedsel dat ze daar vinden, maar in de zomer meer in het struikgewas blijven.
Een andere reden – die volgens mij zeker wel klopt – is, dat de roodborstjes uit Scandinavië wél trekvogels zijn, en in de winter vanuit het noorden naar onze contreien afzakken.