Nu is van Kalifornies goud de tijd;
De sterrevende zon vergaart
Haar krachten voor een verre vaart,
De laatste van die dag, ter aardewaart.
Daar heeft de zon een laatste maal
Haar stervensweeë gouden praal
Verzameld in een glazen tremportaal.
Paul van Ostayen 1896-1926
Het gedicht van Paul Van Ostayen behoort tot het publieke domein.
Zou Van Ostayen in zijn eerste zin ook aan de kleur van dit slaapmutsje (Californian poppy), de ‘state flower’ van de staat Californië gedacht hebben?
Ik heb wat zitten vlooien om uitsluitsel te krijgen omtrent hetgeen Van Ostayen met Kalifornies goud kan bedoeld hebben, maar kennelijk is er niemand die dat weet.
Persoonlijk houd ik meer van het ochtendlicht. Dat is zo puur en onbezoedeld, zo … hoe moet ik het zeggen? … zo ongenadig!
Lange tijd had ik ze in de tuin, de laatste twee jaar heb ik er geen meer…raar…
Een echte zomerbloem!
@Pernikkel: Wat dat Kalifornies goud betreft… ach laat ons er maar bij denken wat ons zelf het best dunkt.
Ik snap je voorliefde voor het ochtendlicht, al zou ik dat nooit ‘ongenadig’ noemen… Als would-be fotograaf ben ik dat licht juist om zijn mildheid gaan waarderen. Maar helaas, ik ben een onverbeterlijk avondmens, dus echt van het ochtendlicht genieten doe ik enkel in de winter…
@Tijdtussendoor: Als je de Californische papavertjes niet elk jaar opnieuw zaait, is het niet vreemd dat ze niet meer opduiken, zeker als je je tuingrond weinig verstoort. Net als onze inheemse klaproos is het immers een eenjarig plantje, dat zich wel uitzaait, maar alleen in gunstige omstandigheden (lees: verstoring van de bodem) terug zal ontkiemen.
Leuk dat er zo afentoe bij foto’s met public domain gedichten voorbij komen. Guido Gazelle en Herman Gorter kwamen al eerder langs. Ik vond het allemaal fraaie keuzes en combinaties.
AnneTanne eindigde met een vraag die vast rhetorisch bedoeld was.
Toch ben ik uit nieuwsgierigheid eens online gaan zoeken naar meer wetenswaardigheden over de plant, op basis van zowel de Engelse als wetenschappelijke en Nederlandse naam.
– Dat Poppy de Engelse / Amerikaanse naam is voor Papaver wist ik al eerder. Dat de plant bij de Papavers hoort blijkt nu ook wel te kloppen.
– Die Nederlandse naam Slaapmutsje is denk ik dan ook afgeleid van het feit dat ie tot de Papavers behoort (vgl. ook de Slaapbol).
Verder ontdekte ik:
– De officieele wetenschappelijk naam kreeg ie in de 1900s van een of meerdere Duitse botanisten die aan de Pacifische kust van Amerika op expeditie waren. De native Indianen gebruikten de plant ook al (voor wat precies werd me niet duidelijk).
– Het is een plant van droge graslanden, woestijnen haast. Door de grote droogtebestendigheid ging men er al snel mee kweken en raakte de plant o.a. in Australie en Zuid Afrika verspreid.
– Het Slaapmutsje is echter een cultivar van het origineel en is meer oranje dan de originele goudgele kleur.
– AnneTanne schreef het ook al, de plant is anno nu het symbool van de USA staat Calfornia (sinds 1903) vanwege zijn goudkleurige bloemen. De staat wordt ook wel Golden State genoemd. Misschien vanwege de vele zon maar misschien ook wel vanwege de Gold Rush (goudkoorts), die net was begonnen voordat de staat lid werd van de US Unie in 1850.
– Nu leefde Van Ostayen wel een halve eeuw later maar had wel een fascinatie voor Amerika en alles wat nieuw was (meen ik me van literatuurlessen te herinneren). Wie weet wist hij dat de plant het symbool van die staat was, maar misschien doelde hij ook wel op de goudkoorts of het algehele verlangen naar alles wat nieuw en modern en vreemd was.
– Nog een laatste weetje dat ik tegenkwam: nadat de plant was verkozen tot het symbool van de staat werd werd enige tijd later de datum 6 april uitgeroepen tot de jaarlijkse “California Poppy Day”.
@Pernikkel:
– Ochtendlicht en avondlicht hebben natuurlijk ok zo hun symbolische betekenis (in het algemeen bedoel ik, niet zozeer of perse bij van Ostayen hoor.)
– In meer praktische zin had ik het onlangs ook met enkele mensen over de lichtval in de ochtend en in de avond in relatie tot fotografie. 1 persoon opperde ook dat hij het liefst vroeger in de ochtend fotografeerde omdat er dan nog geen roet (etc.) deeltjes in de lucht zitten (althans veel minder dan later op de dag) en dat dan de lucht zuiverder is en er dus ook mooier licht is. Op die manier had ik nog niet eerder tegen luchtvervuiling aangekeken…
@AnneTanne
@AntonV
Als ik het woord ‘ongenadig’ gebruik, bedoelde ik daar eigenlijk niets negatiefs mee. Het ochtendlicht is eigenlijk het puurste licht van de hele dag. Daarom geeft het ook alle details prijs van hetgeen we zien en daarom durfde ik het ongenadig noemen.