AnneTannes Tuin

Wegens een vervelend zomergriepje dat me het hele weekend parten speelde, schakel ik een weekje vroeger dan voorzien over op een zomer-blogregime. Gedurende de volgende acht tot tien weken zal er niet vijf keer per week, maar enkel op maandag, woensdag en vrijdag wat ‘kruidengeklets’ verschijnen, korte stukjes, meestal naar aanleiding van een recente foto.

We kennen onder de naam ‘kamille’ een aantal planten uit de geslachten Matricaria (bijvoorbeeld de echte kamille op de foto hiernaast), Anthemis (zoals de Roomse en de valse kamille), en Tripleurospermum (de reukeloze kamille). Heel wat van deze planten hebben bloemhoofdjes bestaande uit een hartje van gele buisbloemen, en daaromheen een krans van witte lintbloemen, en meestal fijn gedeeld blad, en ze zijn daarom niet altijd gemakkelijk van elkaar te onderscheiden.

De echte kamille kan je uit de andere soorten herkennen door haar geur, die bij deze soort het meest duidelijk en verfijnd aanwezig is (ook Anthemis cotula, de stinkende kamille geurt, maar dat is duidelijk niet een verfijnd aroma). En als je ook dan nog niet zeker bent, kan je het bloemhoofdje doormidden breken: bij de echte kamille is er een holte in dat bloemhoofdje, een ‘matrix’ als het ware (vandaar de wetenschappelijke geslachtsnaam Matricaria). Met wat fantasie herken je in die holte zelfs de vorm van een baarmoeder (en ik meen me te herinneren uit de periode dat ik in West-Vlaanderen stage liep, dat een baarmoeder daar in het algemeen beschaafd Torhouts ook wel ‘Matrice’ heette.

In oude geschriften is het niet altijd gemakkelijk uit te maken, welke soort wordt bedoeld als men het over Kamille heeft. Overigens… oude geschriften… ik heb hier een boekje uit 1991 – inderdaad, al van de vorige eeuw – naast mij liggen: ‘Plantes médicinales et sorcellerie’ van Frédéric Vernet, en daarin worden binnen één paragraaf al twee soorten met elkaar verwisseld. In het hoofdstukje over de ‘Camomille sauvage’ wordt gezegd dat dit de Matricaria chamomilla (echte kamille) is, en dat die in tegenstelling tot de Roomse kamille uit het vorige hoofdstuk (Anthemis nobilis) vrijwel geen geur heeft en daarom ook wel Matricaire inodore (reukeloze kamille) wordt genoemd. Maar de reukeloze kamille is Tripleurospermum maritimum…

Ach, mooier dan die naamsverwarringen vind ik de Noorse naam voor de Kamille: ‘baldursbrá’, de wenkbrauwen van Balder. In de Noorse Godenwereld is Balder altijd ieders lieveling geweest: hij was niet alleen de knapste van alle goden, maar daarbovenop ook nog eerlijk, charmant en intelligent, kortom, de ideale schoonzoon. Er viel gewoon geen kwaad woord over hem te zeggen, en bovendien bleef hij onder al die adoratie ook nog eens heel bescheiden, net zo bescheiden als die kleine kamille…
(Toch liep het met Balder niet goed af, maar dat lees je in het verhaal over het sint-janskruid.)