AnneTannes Tuin

Op een Engelstalige Kruidenmailinglijst die beheerd wordt door Henriette Kress, werden recent een paar interessante feiten besproken over Echinacea.

Er worden twee mythes ontzenuwd in verband met Echinacea.

De eerste is de nonsens dat je Echinacea niet langdurig aan één stuk mag innemen.

De tweede dat Echinacea een ideale remedie is bij verkoudheden.

Mythe 1: Echinacea mag je niet langdurig gebruiken

Henriette Kress zegt hierover op haar eigen typische manier:

C. H. wrote:

However, I do believe that there is some evidence that echinacea looses some of it’s effectiveness if taken on a continuous basis therefore should not be taken on an ongoing basis.

If this is the
“if you take Echinacea for 5 days it’ll lose efficacy after day 10” thing extrapolated to
“if you take Echinacea for 10 days it’ll lose efficacy after day 10” it’s plain WRONG.
That extrapolation comes from a mistranslation, which has been doing the rounds for DECADES. Let’s stop promoting that particular Ech myth right here and now.

C.H. schreef:

ik geloof dat er van uit gegaan wordt dat echinacea wat van zijn werkzaamheid verliest als je het langdurig gebruikt, en dat je het daarom discontinu moet gebruiken

Als je hier doelt op dat
“als je Echinacea 5 dagen gebruikt zal het zijn werkzaamheid verliezen na dag 10”-geval dat wordt geëxtrapoleerd tot
“als je Echinacea 10 dagen gebruikt zal het zijn werkzaamheid verliezen na dag 10” dan zit je compleet MIS.
Die extrapolatie komt van een verkeerde vertaling, en doet nu al TIENTALLEN JAREN de ronde. Laat ons hier en nu eens ophouden met die Echinacea-mythe nog verder te promoten (mijn vertaling)

En ze verwijst vervolgens naar een artikel van Paul Bergner, een andere gerenomeerde herborist.

Zelf heb ik de verklaring van de oude ‘mythe’ over de noodzaak Echinacea discontinue te gebruiken ook al eerder beschreven in mijn artikel in de Kruidenmand, maar voor het gemak herhaal ik het betreffende fragment hieronder:

Heel vaak wordt gezegd dat Echinacea niet chronisch mag worden toegediend, doch dat er regelmatig een pauze moet worden ingelast.
Een artikel in het ‘European Journal of Herbal Medicin’ spreekt deze stelling tegen, en verklaart dit als volgt: In de tijd van de ‘Eclectici’ werd Echinacea vaak zeer langdurig gebruikt, zonder dat er een vermindering van het effect leek op te treden.

In 1989 verscheen er echter een studie in het ‘Zeitschrift für Phytotherapie’, waarvan de conclusies op zijn minst discutabel zijn. Het effect van Echinacea op de fagocytose werd vergeleken met het effect van een placebo.
Enerzijds vergeleek men het effect van een inspuiting met Echinacea met een placebo, anderzijds dat van oraal toegediende Echinacea. Echinacea werd gedurende 5 dagen toegediend. Bij oraal toegediende Echinacea zag men een stijging fagocytose tot aan de vijfde dag, en vervolgens een daling. Bij de ingespoten Echinacea zag men een stijging tot aan de vierde dag, een geringe daling op de vijfde dag, en daarna een verdere daling.

Op basis hiervan werd vervolgens geconcludeerd dat het lichaam reeds na korte tijd gewend is aan Echinacea, en dat het effect vervolgens afneemt, maar nog gedurende minimaal twee weken hoger blijft dan normaal.

De kritiek op deze conclusie is de volgende:
In de eerste plaats ziet men in dat deel van het onderzoek waar men Echinacea oraal toedient, dus op de wijze die normaal wordt toegepast, pas een vermindering van de fagocytose nadat er geen Echinacea meer wordt toegediend.
In het deel van de studie waar men het effect van geïnjecteerde Echinacea bestudeert (een toedieningswijze die in de praktijk eigenlijk nooit gebruikt wordt) ziet men weliswaar terug een zekere afname van het effect voor de toediening gestaakt wordt, doch deze is niet met zekerheid significant te noemen, en met andere opvallende resultaten werd geen rekening gehouden: Zo blijkt bijvoorbeeld dat het effect van oraal toegediende Echinacea ruim 6 keer hoger is dan dat van Echinacea die per injectie is toegediend.

Een veel nauwkeuriger conclusie van het onderzoek zou dus de volgende kunnen zijn:

• Echinacea stimuleert de fagocytose veel effectiever indien oraal toegediend dan indien een extract wordt geïnjecteerd.
• De fagocytose wordt duidelijk gestimuleerd gedurende de volledige toedieningsduur van het (orale) preparaat.
• De stimulering van de fagocytose vermindert weliswaar na het staken van de orale toediening, doch blijft nog enkele weken duidelijk verhoogd t.o.v. de normale graad van fagocytose.
• Op geen enkel ogenblik daalt de fagocytose onder de normale graad van fagocytose, dus er kan geenszins sprake zijn van ‘uitputting van het immuunsysteem’ zoals soms wordt gezegd.

Deze conclusies worden nog eens onderstreept in een artikel uit 1996, waarin blijkt dat na 12 weken toediening van Echinacea het effect groter is dan na een toediening van 2 weken.

Ik kan de voorgaande conclusies bevestigen vanuit mijn eigen ervaring en die van andere ouders van jonge kinderen: Kinderen die vanaf het najaar tot na de winter continu Echinacea krijgen toegediend, blijken veel minder last te hebben van allerlei infecties, dan kinderen die slechts gedurende een week per maand een preparaat krijgen.

Mythe 2: Echinacea verhoogt de weerstand tegen verkoudheden

Wat deze ‘mythe’ betreft heb ik lange tijd in verwarring geleefd…
Wat moest ik nu geloven? Enerzijds wordt Echinacea gepromoot als een weerstandsverhogend kruid, anderzijds zijn er de voorbije jaren meerdere studies uitgevoerd die aantoonden dat Echinacea het optreden van een verkoudheid niet verhinderden, en de duur ervan niet verkorten.
En nu kunnen we al die onderzoeken wel wegwuiven als enkel gebruikt om fytotherapie in een slecht daglicht te stellen, maar dan hou je geen rekening met de aard van verschillende onderzoekers/onderzoeksgroepen, die wel degelijk belang stellen in fytotherapie.

Jim McDonalds, een ander zwaargewicht op de kruidenlijst die ik noemde, geeft de verklaring:

Remember, echinacea ~is not~ a respiratory remedy, so don’t look for it to have any pronouced action on coughs and runny noses. In colds, its indicated by swollen glands and sore throats. Otherwise, its a take right off the bat remedy. Outside of swollen glands or sore throat, it does only very little for an already entrenched chest or head cold.

(Denk er aan: Echinacea ~ is g̩̩n ~ remedie voor de luchtwegen, dus verwacht er geen uitgesproken effect van bij hoest of een lopende neus. Bij verkoudheden kan het aangewezen zijn bij gezwollen klieren of een zere keel. In andere gevallen sla je met echinacea de plank mis. Met uitzondering van (dat effect op) gezwollen klieren of een zere keel, doet het maar heel weinig in geval van bronchitis of een neusverkoudheid. Рmijn vertaling)

Voor mij is dit dus een verklaring van de teleurstellende conclusies van de onderzoeken die de voorbije jaren in het nieuws kwamen. Echinacea werd dus onderzocht voor indicaties waarvoor vaak gedacht wordt dat het helpt, maar waarvoor het eigenlijk niet geschikt is – en de journalisten die over die onderzoeken rapporteren, weten dat deel van het verhaal natuurlijk ook niet.

En inderdaad, dit strookt met mijn eigen ervaring: de laatste twee winters heb ik geen echinacea gebruikt, en had niet de indruk dat ik vaker verkouden was. Maar pas nu realiseer ik me dat mijn oude winterkwaal, een bijna continue zere keel, in die twee winters wel weer terug opdook.