Gisteren maakte een vriendin (dankjewel Hilde…) me attent op een initiatief van Landschapsbeheer Nederland en de (eveneens Nederlandse) Stichting De Landschappen.
Het voorstel is om, als symbool voor de grote compensatiebossen, op zoveel mogelijk plaatsen kleine klimaatbosjes aan te planten. Een klimaatbosje is dan een groepje van drie walnootbomen, geplant in een gelijkzijdige driehoek, op een onderlinge afstand van 8 tot 10 meter.
Ik citeer hier even uit Hildes mail:
Het is een idee waar we in België op diverse werkvlakken kunnen bij aansluiten!
De jeugdverenigingen, schooltuinen, de groenverenigingen etc.De herfst is er binnen enkele weken en dus het moment om van dit klimaatbossenidee werk te maken en in de praktijk aan de slag te gaan.
De walnoten zijn dan immers rijp en didactisch kan het project dan van start gaan voor degene die wil.
Noten verzamelen en uitzaaien ( in potten of ter plaatste) is immers een budgetvriendelijke manier ( let grote slaagkans) om zo’n initiatief te starten?!
Mensen die over véél okkernoten beschikken kunnen deze misschien zelfs te beschikking stellen?!Ik denk ook dat de binding met het project, het grootst is als de bomen geplant worden met een noot als startmateriaal!
Zowel de volwassenen als kinderen zullen er toch wel vaker trots naar gaan kijken…
En inderdaad, ik vind het een heel erg mooi initiatief…
Ik heb zelf wel wat vragen bij de keuze van de walnoot als symboolboom. De site geeft hiervoor zelf de volgende verklaring:
De keuze voor deze soort is bewust gemaakt. Het is een echte gebruiksboom die de benodigde aandacht trekt. Door samen met kinderen walnoten te gaan rapen, kan het verhaal achter de klimaatbosjes bovendien op een aansprekende manier aan de nieuwe generatie worden doorgegeven. Een ander voordeel van de walnotenboom is de duurzaamheid. Van het harde, waardevolle hout worden vaak meubelstukken gemaakt. Zo blijft de CO2 ook ná de kap gebonden.
Vervolgens wordt aangegeven dat de walnoot al een paar millenia geleden door de Romeinen in onze contreien is ingevoerd, en daarom allang als ingeburgerd beschouwd kan worden. Maar het is niet zozeer het feit dat de Walnoot een relatieve ‘exoot’ is, die maakt dat ik toch wat vragen bij de keuze heb….
Zelf vind ik, dat zo’n ‘mini-klimaatbosje’ ook symbool zou mogen staan voor de biodiversiteit die we op onze planeet toch ook wel hopen te behouden. En dat zou ik zelf liever kiezen voor een ‘gemengd bosje’, bijvoorbeeld bestaande uit een (zomer)eik, een boom die al bij de Kelten/Galliërs als heel waardevol werd beschouwd, een Linde of een Es, bomen met een belangrijke betekenis vanuit de Noorse/Germaanse mythologie, en dan inderdaad bijvoorbeeld een notelaar of kastanjeboom, bomen die door de Romeinen hier werden ingevoerd. Meteen heb je dat ook een link met verschillende belangrijke culturen in Europa. (Eventueel zouden we ipv naar een link met de Romeinen, ook op zoek kunnen gaan naar een link met de Christelijke traditie, maar ik denk dat je dan enkel in de katholieke traditie aanknopingspunten met bomen vind… en dan komen mij zo snel vooral eik, linde en meidoorn voor de geest. Voorchristelijke tradities in verband met die bomen bleken in een aantal streken immers zo onuitroeibaar, dat ze uiteindelijk gekerstend werden.)
En wat de notelaar betreft, is er dan ook nog de juglone-kwestie…. Juglone is de stof die er niet alleen voor zorgt dat een aftreksel van walnoot een mooie glans geeft aan bruin haar, maar die ook giftig is voor een aantal andere planten. En nu ben ik de eerste om toe te geven dat er nog best een heleboel wil groeien onder een walnoot, maar feit is dat heel wat planten het er helemaal niet goed doen…
Bovendien, ook al is de notelaar goed ingeburgerd in onze contreien, hij weet niet helemaal goed raad met al te late vorst. De afgelopen jaren in het regelmatig gebeurd dat het al uitgelopen blad van de notelaar er na een nacht met late vorst, er helemaal verlept en bevroren bijhangt. Een trieste aanblik…. na een paar weken loop de boom weliswaar terug uit met fris groen blad, maar toch… als ‘symboolbosje’ toch graag een boom die zich niet zo snel laat teneerslaan, en er ook na wat late vorst helemaal fris bij blijft staan…
Echt, ik vind het klimaatbosjes idee heel erg mooi, en ik denk dat we hier op ‘het veld’ inderdaad een klimaatbosje kunnen creëren (’t Is te zeggen, ik denk dat het veld zo langzaamaan een bos aan het worden is….), maar ik weet nog niet goed of ik inderdaad voor een walnoot zal kiezen….
Eerlijk gezegd… de wetenschap dat in en rond een volwassen zomereik wel zo’n 300 verschillende organismen in een ecologisch verband samen kunnen leven (in de 200 jaar oude eik op ons veld ‘woont’ onder andere een vlier, en dat is niet ongewoon…), en dat een eik ook een uiterst waardevolle gebruiksboom is, doen mij nu al vermoeden dat mijn variant op een klimaatbosje alvast een zomereik zal herbergen. De vruchten van de eik zijn weliswaar niet eetbaar voor de mens, maar worden toch door kinderen graag verzameld….